Костомукша ҡурсаулығы

«Костомукша» дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығыКарелия Республикаһының Муезерский һәм Калевальский райондары сиктәрендә урынлашҡан ҡурсаулыҡ.

Костомукша ҡурсаулығы
Нигеҙләү датаһы 14 декабрь 1983
Рәсем
Категория защищённых зон МСОП категория МСОП Ia: строгий природный резерват[d]
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Карелия
Урын Карелия
Штаб-фатирҙың урынлашыуы Костомукша[d], Карелия, Рәсәй
Әһәмиәтле урын Костомукша[d]
Майҙан 49 200 гектар
Электрон почта kost.zap@mail.ru
Рәсми сайт kostzap.ru
Карта
 Костомукша ҡурсаулығы Викимилектә

Костомукша дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығы 1983 йылдың 14 декабрендә ойошторола[1]. Ҡурсаулыҡ төбәк комплекстың бер өлөшө булараҡ проектлана, һәм уның маҡсатына башта тиҙ үҫешкән Костомукша тау-байыҡтырыу комбинаты сәнәғәт эшмәкәрлегенең кире эҙемтәләрен нейтралләштереү инә.

Уның дөйөм майҙаны 49 200 гектар. Был Рәсәйҙең транссикле биш ҡурсаулыҡтың береһе булып тора: 1990 йылда рәсәй-фин ҡурсаулығы «Дуҫлыҡ» ойошторола, беҙҙең яҡтан ул Костомукша тип күрһәтелә, ә фин яғынан — изоляцияланған биш тәбиғәт һаҡлау зонаһы[2]

Географик мәғлүмәт

үҙгәртергә

Был территория уртаса бүлкәттең атлантик-арктик климат өлкәһендә урынлашҡан. Уртаса йыллыҡ температура 0,5 һауа°С. Һалҡындарһыҙ осорҙоң оҙонлоғо 183 көн тәшкил итә.

Ҡурсаулыҡ биләмәһе башлыса төньяҡ тайга урмандары менән ҡапланған. Күлдәр һәм ағын һыу ятҡылыҡтары күп, һаҙлы участкалар бар[3].

Флора һәм фаунаһы

үҙгәртергә

Ҡурсаулыҡ биләмәһендә 182 төр ҡош теркәлгән. Яҡынса 300-350 төр көпшәле үҫемлек осрай. Ҡурсаулыҡ фаунаһында 26 төр һөтимәрҙәр бар. 2 төр тереклек бар. Ҡурсаулыҡ территорияһында даими йәшәүсе 16 балыҡ төрө теркәлгән.

Ҡоштар фаунаһы төбәктең тайга урмандары өсөн ғәҙәти: сел, һуйыр, тейен, һыуһар урман, һоро айыу, мышы — уның хас вәкилдәре. Айырым иғтибар менән төньяҡ боланының урман формаһы популяцияһы файҙалана, ул Карелияның был районында ғына — ҡурсаулыҡта һәм унан көньяҡта һаҡланған. Ул миҙгелле күсеүҙәр ваҡытында дәүләт сиге аша үтә; совет һәм фин ғалимдары уны берлектәге программа буйынса өйрәнә. Ихтиофауна төбәк өсөн типик; ҡурсаулыҡ йылғалары буйлап ныҡ һаҡлауҙы талап иткән көнбайыш һөмбашы ыуылдырыҡ сәсә[3].

Фәнни йүнәлеш

үҙгәртергә

Карелия территорияһында төньяҡ тайга зонаһы аҫты тәбиғәт комплексында процестарҙың тәбиғи барышын, тау-байыҡтырыу комбинаты производство эшмәкәрлегенең ҡурсаулыҡ биогеоценозына йоғонтоһон өйрәнеү, ҡурсаулыҡ экосистемаларын тергеҙеү һәм һаҡлау ысулдарын эшләү[3].

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. О заповеднике (недоступная ссылка — история ).
  2. ООПТ РОССИИ — Костомукшский заповедник
  3. 3,0 3,1 3,2 Дежкин В. В. В мире заповедной природы. — М.: Сов. Россия, 1989. — 256 с.: ил. — С. 184—185.

Һылтанмалар

үҙгәртергә