Кембридж университеты

Кембридж университеты (ингл. University of Cambridge, лат. Universitas Cantabrigiensis) — Бөйөк Британияның, Оксфордтан ҡала иң оло һәм ҙур университеты, донъялағы иң оло университеттарҙың дүртенсеһе. Рәсми статусы — өҫтөнлөклө хәйриә учреждениеһы (exempt charity). Финанслау дәүләт белем биреү грантынан (Higher Education Funding Council), студенттар һәм аспиранттарҙың иғәнәләренән, хәйриә фрндтары аҡсаларынан, Cambridge University Press нәшриәте килеменән, «Рассел» төркөмө гранттарынан һәм башҡа сығанаҡтарҙан барлыҡҡа килә.

Кембридж университеты
ингл. University of Cambridge
Байраҡ	Герб
Нигеҙләү датаһы	1209
Рәсми атамаһы	The Chancellor, Masters, and Scholars of the University of Cambridge
Принадлежит к	Группа «Рассел»[d]
Спорт рейтингы	4, 3, 3, 4, 4 һәм 3
Девиз тексы	Hinc lucem et pocula sacra
Дәүләт	Бөйөк Британия
Административ-территориаль берәмек	Кембриджшир[d]
Историческое графство	Кембриджшир[d]
Урын	Кембридж[d]
Ойошма ағзаһы	Группа «Рассел»[d], ORCID[d], Jisc[d], IIIF Consortium[d], Тикшеренеү университеттарының халыҡ-ара альянсы[d], arXiv.org[d], Лига европейских исследовательских университетов[d], Комитет по этике публикаций (COPE)[d], ELIXIR UK[d] һәм University and College Union[d]
Уҡыусылар һаны	18 977
Совокупные активы	▼12 451 790 567 $ (2022)
Дөйөм килем	▼2 629 954 773 $ (2022)
Бойһонған ойошма (филиал)	Издательство Кембриджского университета[d], James Baird Fund, University of Cambridge[d], School of the Biological Sciences, University of Cambridge[d], Department of Anglo-Saxon, Norse and Celtic, University of Cambridge[d], Department of Biochemistry, University of Cambridge[d], Smuts Memorial Fund, University of Cambridge[d], Department of Clinical Veterinary Medicine, University of Cambridge[d], Department of Materials Science and Metallurgy, University of Cambridge[d], School of Clinical Medicine, University of Cambridge[d], Department of Veterinary Medicine, Cambridge Veterinary School[d], Cambridge–MIT Institute[d], Cancer Research UK Cambridge Institute[d], Institute of Metabolic Science[d], Sedgwick Museum of Earth Sciences[d], Department of Psychology, University of Cambridge[d], Department of Zoology, Cambridge University[d], Centre for Family Research[d], Cambridge University Herbarium[d], Institute of Astronomy, Cambridge[d], Kavli Institute for Cosmology[d], Department of Genetics, Cambridge University[d], Тринити колледжы[d], South Asia Institute[d], ADC Theatre[d], Faculty of Music, Cambridge[d], New Hall Art Collection[d] һәм University of Dhaka Department of History of Art[d]
Милке	Trojan Room coffee pot[d], Senate House[d], Old Addenbrooke's Site[d], William Gates Building, Cambridge[d] һәм New Hall Art Collection[d]
Штаб-фатирҙың урынлашыуы	Кембридж[d], Англия, Бөйөк Британия
Ҡулланылған тел	инглизсә
Диапазон IPv4	129.169.0.0/16, 131.111.0.0/16, 128.232.0.0/16, 192.18.195.0/24, 193.60.80.0/20 һәм 193.63.252.0/23
Диапазон IPv6	2001:630:210::/44
Адрес	University of Cambridge, Vice Chancellor's Office, University Offices, The Old Schools, Cambridge, CB2 1TN
Почта индексы	CB2 1TN
Рәсми сайт	cam.ac.uk
Присуждает	премия Адамса[d], премия Смита[d] һәм премия Адама Смита[d]
Пожертвования	543 363 015 $ һәм 712 295 645 $
Tuition fee	52 638 £, 9250 £ һәм 22 482 £
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр	768 595
National Taxonomy of Exempt Entities code	A33
Эндпоинт API	shib.raven.cam.ac.uk/shi…
Страница учреждения на Викискладе	University of Cambridge
Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы	Категория:Учёные Кембриджского университета[d]
Кембридж университеты Викимилектә

Дөйөм мәғлүмәттәр

Тарих

Йылъяҙмаларға ярашлы, университет 1209 йылда, Оксфорд университетының бер студенты бер ҡатынды үлтереүе һөҙөмтәһендә Оксфорд ҡалаһын ташлап киткән ғалимдар ассоциацияһы тарафынан ойошторола. Башҡа мәғлүмәт буйынса, ул урта быуаттарҙағы монах ордендарының мәғрифәт программалары һөҙөмтәһе булараҡ барлыҡҡа килә. 1214 йылда университеттың формаль ҡағиҙәләре төҙөлә. Уның буйынса ректор тәғәйенләнә һәм йыл һуңында имтихан тапшырыу шарты менән программа раҫлана. Университеттың монастырҙарҙан төп айырмаһы булып фән, философия, логика, математика уҡытыу тора.

1249 һәм 1260 йылдарҙа Кембридж ҡалаһы халҡы һәм университет ҡатламы менән аяуһыҙ бәрелештәр була. Король яғынан халҡына ҡарата репрессиялар булыуға ҡарамаҫтан, ҡыйралыштарҙан һуң ғалимдарҙың бер өлөшө үҙен үҙен хәүфһеҙлектә тип тоймай һәм Нортгемптонға ҡаса. Унда 1261—1265 йылдарҙа бер аҙ ваҡыт Нортгемптон университеты эшләй.

Кембридждың тәүге колледждарының береһе булып Питерхаус тора. Уға 1248 йылда Или ҡалаһы епискобы Хуго де Балшем нигеҙ һала. 1318 йылда папа Иоанн XXII Кембриджға католик сиркәүҙең рәсми университет статусын бирә (studium generale). Үҙ тарихының күп өлөшөндә ул, тәү сиратта, дини уҡыу йорто булып тора. Университет советы ағзалары 1871 йылға тиклем рухи сан ҡабул итергә тейеш була

Әҙәбиәт

• Акройд П. Ньютон. Биография = Ackroyd Peter. Isaac Newton. — М.: Альпина нон-фикшн, 2017. — 208 с. — ISBN 978-5-9614-6355-2.
• Бристед Ч. А. (инг.)баш. «Пять лет в английском университете» / пер. Юлии Глек
• Кембриджский университет / Калишевский М. В. // Канцелярия конфискации — Киргизы. — М. : Большая российская энциклопедия, 2009. — С. 541—542. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.]; vol. 2004—2017, вып. 13). — ISBN 978-5-85270-344-6.
• Яновский А. Е. Кембриджский университет // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)

Һылтанмалар

• University of Cambridge official website (инг.)
• Cambridge University Students' Union (инг.)