Илдәгизиҙәр (әзерб. Eldənizlər, Azərbaycan Atabəyləri) — Әзербайжандың тарихи дәүләте.

Илдәгизиҙәр
Нигеҙләү датаһы ғинуар 1136
Рәсми тел фарсы теле
Дәүләт Илдегиҙиҙәр дәүләте
Административ үҙәк Нахчиван, Хәмәдан һәм Тәбриз
Идара итеү формаһы абсолют монархия
Ғәмәлдән сыҡҡан дата ғинуар 1225
Урынлашыу картаһы
Рәсми дине Сөнниҙәр
 Илдәгизиҙәр Викимилектә
 
Әзербайжанда XII быуатта Атабәктәр хакимлығы осоронда Нахчиванда төҙөлгән Мөьминә хатун төрбәһе

100 йылдан һуң, сәлжүк дәүләте көсһөҙләнә төшкәс, унда ҡыпсаҡ гүләме Шәмседдин Илдәгиз күтәрелә, ул 1136 йылда иҡта (биләмә) сифатында Арранды ҡабул итеп ала, шунан Әзербайжан провинцияһына эйә була һәм мираҫ итеп тапшырыла торған атабәк титулына эйә булып, көсөн юғалтҡан сәлжүк солтандарының бағыусыһына, тарҡала башлаған сәлжүк империяһы ҡалдыҡтарының хужаһына әүерелә; уның улы Ҡыҙыл Арыҫлан 1191 йылда хатта сәлжүктәрҙән солтан титулын да тартып ала. Көнбайыш Иранға хужа булған атабәктәр был ваҡытта Көнбайыш Иран хакимдары булған хәрәземшаһтар менән бәрелешә; 1225 йылда атабәктәр һуңғы хәрәземшаһ Жәләлетдин тарафынан тар-мар ителә[1].

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. Gülay Ögün Bezer. İldenizliler. — TDV İslam Ansiklopedisi, 2013. — P. 84.

Һылтанмалар

үҙгәртергә