Изюм (укр. Ізюм) — Украинаның Харьков өлкәһендәге ҡала, Изюм районының административ үҙәге (район составына инмәй).

Изюм
укр. Ізюм
БайраҡГерб
Нигеҙләү датаһы 1681
Рәсем
Рәсми атамаһы Ізюм
Кем хөрмәтенә аталған изюм[d]
Дәүләт  Украина
Административ үҙәге Изюмский район[d] һәм Изюмская городская община[d]
Административ-территориаль берәмек Изюмский район[d]
Сәғәт бүлкәте UTC+2:00[d] һәм UTC+3:00[d]
Халыҡ һаны 45 884 кеше (2021)[1]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 67 метр
Туғандаш ҡала Тукумс, Дрогобыч[d][2] һәм Андрыхув[d]
Майҙан 436 км²
Почта индексы 64300–64318
Рәсми сайт city-izyum.gov.ua
Урындағы телефон коды 5743
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы Q63945336?
Карта
 Изюм Викимилектә

Географияһы

үҙгәртергә

Ҡала Северский Донец йылғаһы буйында урынлашҡан.

1637 йылда батша Михаил Фёдорович үҙенең грамотаһында Изюм ҡурғаны янында ҡала төҙөргә кәрәклеген яҙа. Торама тураһындағы тәүге һүҙҙәр 1639 йылға ҡарай[3]. Әммә элегерәк телгә алынған «Изюм» исемле ауылдар ҡаланың йәшен арттырыу өсөн тура килмәй, сөнки әлеге ҡала биләмәһе 1681 йылда төҙөлгән ҡәлғәнән барлыҡҡа килгән һәм киңәйеп киткән[4].

Этимологияһы

үҙгәртергә

Ҡаланың исеме төрки сығышлы, ҡаҙаҡса «өзен», ҡарасайса äzän «йылға», татарса üzän «үзән» һүҙҙәренән алынған тигән фараздар бар[5]. Шулай уҡ «йөҙөм» һүҙенән килеп сыҡҡан тигән версия ла бар, сөнки ҡала ситендә 17-се быуатта виноград үрсеткәндәр.

Туғандаш ҡалалар

үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. Розподіл наявного населення за типом місцевостіГосударственная служба статистики Украины.
  2. https://city-izyum.gov.ua/izium-ta-drohobych-staly-mistamy-pobratymamy/
  3. Изюм // Советский энциклопедический словарь. редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. 4-е изд. М., «Советская энциклопедия», 1986. с. 481.
  4. Кисиленко В. Ю. Коли було засновано місто Ізюм // Слобожанщина. Погляд у минуле — 2021: збірник науково-документальних праць. — Житомир: Видавець О. О. Євенок, 2021. — С.176-179
  5. Фасмер М. Этимологический словарь русского языка. В 4 т. — М.: Прогресс, 1986. — Т. 2. — С. 124.

Һылтанмалар

үҙгәртергә