Д. И. Менделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты

Д.И.Менделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты (тулы рәсми исеме — "Федераль дәүләт бюджет юғары белем биреү учреждениеһы «Д.И. Менделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты» һәм ингл. D. Mendeleev University of Chemical Technology of Russia, ҡыҫҡартылған рәсми исеме — «Д.И. Менделеев исемендәге РХТУ» һәм ингл. D. Mendeleev University) — Мәскәүҙә юғары уҡыу йорто, химия технологияһы өлкәһендә иң ҙур уҡыу һәм ғилми -тикшеренеү үҙәге.

Д. И. Менделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты
Нигеҙләү датаһы	1880
Рәсми атамаһы	Московське промислове училище пам'яті 25-річчя царювання імператора Олександра II, Московське промислове училище, Московський хімічний технікум, Московський хімічний технікум імені Д. І. Менделєєва, Московський практичний хіміко-технологічний інститут імені Д. І. Менделєєва, Московський хіміко-технологічний інститут імені Д. І. Менделєєва, Московський ордена Леніна хіміко-технологічний інститут імені Д. І. Менделєєва, Московський ордена Леніна і ордена Трудового Червоного Прапора хіміко-технологічний інститут імені Д. І. Менделєєва, Російський хіміко-технологічний університет імені Д. І. Менделєєва һәм Московский ордена Ленина химико-технологический институт имени Д. И. Менделеева
Ҡыҫҡаса атамаһы	РХТУ
Кем хөрмәтенә аталған	Дмитрий Иванович Менделеев
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Мәскәү
Урын	Мәскәү
Уҡыусылар һаны	10 500
Баш компания (ойошма, предприятие)	Рәсәй Федерацияһының Фән һәм юғары белем биреү министрлығы[d]
Бойһонған ойошма (филиал)	Новомосковский институт РХТУ[d]
Хеҙмәткәрҙәр	550 кеше
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Рәсми сайт	muctr.ru
Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы	Категория:Рәсәй химик технология университеты уҡытыусылары
Д. И. Менделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты Викимилектә

Мәскәү сәнәғәт училищеһы

1880 йылда Мәскәү ҡала думаһы Мәскәүҙә 500 уҡыусыға реаль училище асырға ҡара итә. Ул Александр II батшалыҡ итеүенең 25-йыллығына арнала. 1881 йылдың 24 февралендә ҡала думаһы «реаль училищела 50-нән 100-гә тиклем уҡыусыны тәрбиәгә алырлыҡ пансион төҙөргә ҡарар ҡабул итә. Әммә 1881 йылда реаль һәм техник белемде реформалау менән бәйле реаль училищены төҙөү кисектерелә. Халыҡ Мәғарифы министрлығы һәм Мәскәү ҡала думаһы, сәнәғәт училищеһы, реаль училищеға ҡарағанда юғары кимәлдә талаптарға яуап бирер ине, тип уйлай һәм 1888 йылдың 4 ноябрендә Мәскәүҙә сәнәғәт училищеһы төҙөргә ҡарар ҡабул итә. Мәскәү сәнәғәт училищеһын төҙөү өсөн Миус майҙанында 4000 квадрат сажин участка бүленә. 1896 йылдың 18 ноябрендә училищены төҙөү комиссияһы ойошторола; комиссия составында проект авторы, архитектор М. К. Геппенер, рәйесе А.А. . Крылов була

1897 йылдың 1 декабрендә Дәүләт Советы ике башланғыс класты асыуҙы 1898 йылдың 1 июленә тәғәйенләй. 1898 йылдың 23 майында училище нигеҙенә таш һалыу тантанаһы үтә. 1903 йылда МСУ-ның бинаһы һәм ҡоролмалары төҙөлөшө тамамлана. Училище биналары шул ваҡыттағы юғары техника менән йыһазландырыла.

1917 йылда император исеме алып ташлана. 1918 йылда Мәскәү химия техникумы итеп үҙгәртелә(МХТ), 1920 йылдың 22 декабрендә Д.И. Менделеев исемендәге Мәскәү химия-технология институты тип үҙгәртелә. 1923 йылда Д.И. Менделеев исемендәге МПХТИ итеп үҙгәртелә.

1933 йылдан 1938 йылға тиклем МПХТИ-ла рус ғалимы-химигы А. М. Настюков эшләй. Настюков өсөн «Введение в курс технологической химии пластических масс» тип аталған беренсе дәреслек әҙерләй, ул 1934 йылда баҫылып сыға.

Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында 1941 йылдың 15-16 октябрҙә МХТИ өлөшләтә Кокандҡа эвакуациялана, Мәскәүҙә филиалы эшләй. 1943 йылдың 15 июнендә Дзержинскта филиалы асыла, ул 1945 йылға тиклем эшләй.

Рәсәй химия-технология университеты

1992 йылдың 11 декабрендә Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте бойороғо менән Д. И. Менделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты үҙгәртеп ҡорола. 1995 йылда Яңы Мәскәү филиалы "И. Менделеев исемендәге Рәсәй техник училищеһының яңы Мәскәү институты" исемен ала..

Рейтинг

2014 йылда "Эксперт РА" агентлығы юғары уҡыу йортон Бойондороҡһоҙ Дәүләттәр Берләшмәһенең иң яҡшы юғары уҡыу йорттары исемлегенә индерҙе, унда уға "D" рейтинг класы бирелде. 2019 йылда "Университтың өс миссияһы" халыҡ-ара рейтингында 1101-1200-се урынды биләй һәм 2020 йылда РАЭКС версияһы буйынса Рәсәй юғары уҡыу йорттары рейтингында 50-се урынды яулай.

Институттар

Заманса энергетика һәм нанотехнологиялар материалдары институты (ИМЧЕН-ИФХ, элекке инженер физика-химия факультеты, ИФХ) Химия һәм тотороҡло үҫеш проблемалары институты (ИПУР) Гуманитар факультеттың иҡтисад бүлеге (ЭО ГФ, элекке Иҡтисад һәм менеджмент институты) И. Менделеев исемендәге Рәсәй техник университетының Яңы Мәскәү институты (РХТУ, И. Менделеев исемендәге РХТУ-ның филиалы) Һөнәри үҫеш институты (ИБДБ)

Факультеттар

- Биотехнологиялар һәм сәнәғәт экологияһы факультеты (БПЭ, элекке инженер-экологик факультет, ИЭФ)

- Тәбиғи фәндәр факультеты

- Инженер химия-технология факультеты (ИХТ)

- Һанлы технологиялар һәм химия инжинирингы факультеты (ЦиТХИн, берләштерелгән ФИТУ һәм ФИХ) - Нефть-газ химияһы һәм полимер материалдар факультеты (НПМ)

- Органик булмаған матдәләр һәм юғары температура материалдары технологияһы факультеты (ТНВиВМ, органик булмаған матдәләр технологиялары факультеты, ТННВ, юғары температура материалдары һәм технологиялар институты, ИВМТ)

- Химия-фармацевтика технологиялары һәм биомедицина препараттары факультеты (ХФТ)

- Юғары уҡыу йорто әҙерлек факультеты (ФДП)

- Гуманитар факультет (Г)-

Билдәле тамамлаусылары

• Евтушенков Владимир Петрович-ЭШҠЫУАР, ДИРЕКТОРҘАР советы рәйесе ҺӘМ «Система»АКЦИОНЕРҘАР ФИНАНС КОРПОРАЦИЯҺЫ акцияларының мажоритар өлөшөнә эйә.
• Жуков Борис Петрович-техник химия өлкәһендәге ғалим, СССР ФӘНДӘР АКАДЕМИЯҺЫ/РӘСӘЙ фәндәр академияһы академигы, Ике Тапҡыр Социалистик Хеҙмәт Геройы.
• Кабачник Мартин Израилевич фосфорорганик берләшмәләр химияһы, таутомерия өлкәһендәге ғалим, Социалистик Хеҙмәт Геройы (1978), Ленин премияһы лауреаты (1974), СССР/РАН фәндәр АКАДЕМИЯҺЫ академигы.
• Цветков Юрий Владимирович-материалдарҙы өйрәнеү өлкәһендәге ғалим, РӘСӘЙ фәндәр АКАДЕМИЯҺЫ академигы, СССР Министрҙар Советы премияһы һәм РӘСӘЙ фәндәр Академияһы Президиумының П.п. Аносов исемендәге премия лауреаты.
• Железко Олег Викторович халыҡ-ара кимәлдәге инвестор.

Д.И.Менделевв исемендәге РХТУ-ның Тушино уҡыу-лаборатор корпусы

Д.И.Менделевв исемендәге РХТУ-ның Тушино комплексы

Дәүләт наградалары

• Ленин ордены, "Химия фәнен үҫтереү һәм юғары квалификациялы химик-технологтарын әҙерләү өлкәһендәге ҙур ҡаҙаныштары өсөн" (СССР Юғары Советы Президиумының 1940 йылдың 17 декабрендәге Указы)..
• Хеҙмәт ҡыҙыл байраҡ ордены "Халыҡ хужалығы һәм ғилми тикшеренеүҙәрҙе үҫтереүҙәге белгестәр әҙерләүҙә ҡаҙаныштары өсөн" (СССР Юғары Советы Президиумының 1971 йылдың 11 февралендәге Указы)]] 1971 йыл).

Ленин комсомолы премияһы

1974 йылда Д. И. Менделеев исемендәге Мәскәү дәүләт техник университеты хеҙмәткәрҙәре Сергиевский Валерий Владимирович, өлкән ғилми хеҙмәткәр Николаев Владислав Петрович, кесе ғилми хеҙмәткәр Кизим Николай Фёдорович, Мәскәү филиалы уҡытыусыһы аспирант Юртов Евгений Васильевич экстракцияның термодинамикаһы һәм кинетикаһы мәсьәләләре буйынса эш өсөн фән һәм техника өлкәһендә Ленин комсомолы премияһына лайыҡ булалар.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Менделеев, Дмитрий Иванович

Әҙәбиәт

• Российский химико-технологический университет им. Д. И. Менделеева — прошлое и настоящее со взглядом в будущее / ред. Л. М. Сулименко. — М., 2002. — 552 с. — ISBN 5-8122-0302-4.
• Московский химико-технологический институт / Кафтанов С. В. // Моршин — Никиш. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 17).