Дельменхорст

Дельменхорст (нем. Delmenhorst, т.-нем. Demost) — Германияла, Түбәнге Саксония ерендәге ҡала.

Дельменхорст
нем. Delmenhorst
Байраҡ	Герб
Кем хөрмәтенә аталған	Дельма[d]
Дәүләт	Германия
Административ-территориаль берәмек	Түбәнге Саксония
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Дельма[d] һәм Klosterbach[d]
Тәбиғи-географик объекты сиктәрендә урынлашҡан	Oldenburg Land[d]
Хөкүмәт башлығы	Jürgen Thölke[d], Otto Jenzok[d], Harald Groth[d] һәм Patrick de La Lanne[d]
Ойошма ағзаһы	Climate Alliance[d] һәм Niedersächsischer Städtetag[d]
Халыҡ һаны	78 979 кеше (31 декабрь 2023)
Административ рәүештә бүленә	Hasbergen[d] һәм Stickgras[d]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	7 метр
Туғандаш ҡала	Люблин[…]
Сиктәш	Бремен[d], Дипхольц[d], Ольденбург[d] һәм Везермарш (район)
Майҙан	62,45 км² (2016)
Почта индексы	27749–27755
Рәсми сайт	delmenhorst.de
Иң тәүге яҙма ваҡыты	1254
Урындағы телефон коды	04221
Номер тамғаһы коды	DEL
Категория для почётных граждан субъекта	Q19473268?
Дельменхорст Викимилектә

Дөйөм мәғлүмәттәр

• Халҡы 73,9 мең кеше тәшкил итә (2013 йылда) һәм ҙурлығы буйынса Түбәнге Саксонияла 10-сы була.
• 62,36 км². майҙанды биләй.
• Рәсми коды — 01 03 4 000.
• Бремендан көнбайышта һәм Ольденбургтан 35 км көньяҡ-көнсығышта урынлашҡан.

Тарихы

1247 йыл — Дельма йылғаһы буйында ҙур булмаған нығытманан йырын менән ҡәлғә барлыҡҡа килә.

1254 йыл — Дельменхорст исеме тәүге тапҡыр яңғырай.

1371 йыл — Дельменхорст ҡала тип аталыу хоҡуғын ала, әммә тағы ла күп кенә йылдар сиратлап ҡалаларҙан, ул ваҡытта Ольденбург һәм ru:Бремен герцоглыҡтарынан бәйле була.

1690 йыл — Дельменхорст үҙ йәрминкәһен булдырыу хоҡуғына эйә була.

1832 йыл — беренсе һәр аҙналыҡ «Delmenhorster Kreisblatt» гәзите бөгөнгө көнгә тиклем сығарыла.

Дельменхорст, пробка һәм тәмәке индустрияһы ( 1850 йылдан) һәм Бремен-Ольденбург тимер юл участкаһын асыу ( 1867 йылда) арҡаһында XIX быуат аҙағына Везер-Эмс төбәгендә иң эре сәнәғәт ҡалаһы була. Һуңыраҡ бында шулай уҡ һинд сүсе, йөн һәм линолеум етештерелә.

1903 йыл — Дельменхорст бойондороҡһоҙлоҡ алыуға өлгәшә һәм үҙенең ратушаһы хоҡуғына эйә була, ул 1910 йылдан 1914 йылға тиклем төҙөлә.

2000 йыл — ҡала интернациональ 2000 Expo күргәҙмәләрҙә ҡатнаша.

Иҫтәлекле урындары

• Ратуша һәм һыу ҡыуҙырыу башняһы
• Graftanlagen — нығытма ҡалдыҡтары, соҡор.

Халҡы

XIX быуатта индустриалләштереүгә тиклем Дельменхорст халҡы 1937 (1816 йыл) кеше тәшкил иткән һәм 1900 йылға 16 579 кешегә тиклем артҡан. Халыҡтың артыуының икенсе тулҡыны Икенсе донъя һуғышы тамамланыу менән башлана, мәҫәлән, 1950 йылда 57 273 кеше иҫәпләнә. 2010 йылда дөйөм халыҡ һаны 77 174 кеше тәшкил итә, шуларҙың 39 258 ҡатын-ҡыҙ (50,9 %) һәм сит ил кешеләре 5906 (7,7 %). 2009 йылда Дельменхорст ҡалаһындағы 219 кеше Рәсәй Федерацияһы Гражданлығына эйә булған.

Йыл Халыҡ 1990 418 76 1995 819 79 2000 985 78 2005 251 79 2010 174 77

Сәйәсәте

44 ағзанан торған ҡала советы, һәм обер- бургомистр 5 йыллыҡ срокҡа һайлана. Киләһе һайлауҙар 2011 йылдың сентябрендә үтә

Туғандаш ҡалалар:

• Аллоннес (Франция)
• Борисоглебскиҙа (Рәсәй)
• Эберсвальд (Германия)
• Кольдинг (Дания)
• Люблин (Польша)

Транспорты

Дельменхорст аша федераль автобандар — А1/А28 һәм E37/E22 үтә

Дельменхорст Бремен аэропортынан 14 км алыҫлыҡта ята һәм Hauptbahnhof Delmenhorst тимер юлы вокзалы бар.

Дельменхорст юғары кимәлдә моторлаштырылған — 1000 кешегә 674 автомобиль (Германияла моторлаштырылыу урта кимәлдә 550/1000 кешегә, ә Рәсәйҙә 207/1000 кешегә тәшкил итә).

Галереяһы

• 
  Баҡыр гравюра
• 
  Һыу ҡыуҙырыу башняһы

Һылтанмалар

• Рәсми бите
• Веб-Камералар(недоступная ссылка)