Горячева Ирина Георгиевна
Ирина Георгиевна Горя́чева (30 май 1947, Свердловск) — СССР һәм Рәсәй ғалимы, деформацияланыусы ҡаты есем механикаһы, контактлы үҙ-ара тәьҫир итешеү механикаһы һәм трибология өлкәһендә ҙур белгес[1]. Физика-математика фәндәре докторы, МДУ һәм МФТИ профессоры, РФА академигы (2003; 1997 йылдан ағза-корреспонденты)[2][3].
| Горячева Ирина Георгиевна | |
 | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Рәсәй |
| Тыуған көнө | 30 май 1947 (77 йәш) |
| Тыуған урыны | Екатеринбург, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | ғалим |
| Эш урыны | Институт проблем механики РАН[d] |
| Уҡыу йорто | МДУ-ның механика-математика факультеты[d] |
| Ғилми дәрәжә | физика-математика фәндәре докторы[d] |
| Ғилми етәксе | Галин Лев Александрович |
| Ойошма ағзаһы | Рәсәй Фәндәр академияһы |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
    |
 Горячева Ирина Георгиевна Викимилектә | |
Биографияһы
үҙгәртергә1965 йылда Куйбышев өлкәһенең Тольятти ҡалаһында 17-се урта мәктәпте алтын миҙал менән тамамлай[4]. 1970 йылда МДУ-ның механика-математика факультетын һығылмалыҡ теорияһы кафедраһы буйынса һәм 1973 йылда шул уҡ факультеттың аспирантураһын тамамлай. Л. А. Галиндың уҡыусыһы. 1973 йылдан алып СССР Фәндәр академияһының (хәҙерге Рәсәй Фәндәр академияһы) механика проблемалары институтында трибология лабораторияһында эшләй (1996 йылдан — был лаборатория мөдире)[3].
1974 йылда «Исследование трения качения при учёте проскальзывания и вязкоупругости» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай, ә 1988 йылда «Контактные задачи в трибологии» темаһына докторлыҡ диссертацияһы яҡлай. Мәскәү дәүләт университетының һығылмалыҡ теорияһы кафедраһы профессоры, шулай уҡ Мәскәү физика-техник институтының идара ителеүсе системалар механикаһы кафедраһы профессоры[3].
И. Г. Горячева етәкселегендә 6 кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлана, ә уның бер уҡыусыһы докторлыҡ диссертацияһы яҡлай[4].
Рәсәй Фәндәр академияһының трибология буйынса ведомство-ара ғилми советы рәйесе, Рәсәй фән һәм мәғариф министрлығының һәм ғилми һәм инженер ойошмалары Союзының рәйесе[5][6].
2011 йылдан — теоретик һәм ғәмәли механика буйынса Рәсәй милли комитеты рәйесе[6][7].
«Прикладная математика и механика» (2019 йылдан баш мөхәррире), «Вычислительная механика сплошных сред», «Трибология и износ» һәм башҡа журналдарҙың редколлегия ағзаһы.
1997 йылдың 30 майында Рәсәй Фәндәр академияһының Машиналар эшләү, механика һәм идара итеү процестары мәсьәләләре бүлеге буйынса ағза-корреспонденты итеп һайлана. 2003 йылдың 22 майында РФА-ның энергетика, машиналар эшләү, механика һәм идара итеү процестары бүлеге буйынса мөхбир ағзаһы итеп һайлана[3].
Фәнни ҡыҙыҡһыныуҙары
үҙгәртергәИ. Г. Горячева деформацияланыусы ҡаты есем өлкәһендә эшләй, башлыса контактлы үҙ-ара тәьҫир итешеү механикаһы һәм трибология мәсьәләләре менән шөғөлләнә. Дискретлы контакт механикаһының теоретик нигеҙҙәрен һәм бер төрлө һәм бер төрлө булмаған ҡытыршы есемдәрҙең контакт характеристикаларын иҫәпләү ысулдарын эшләүгә, төрлө тәбиғәттәге адгезия көстәрен иҫәпкә алып, һығылмалы һәм йәбешкәк һығылмалы есемдәрҙең үҙ-ара тәьҫир итешеүе теорияһы үҫешенә, һығылмалылыҡ һәм йәбешкәк һығылмалыҡ теорияһының ҡайһы бер ҡатнаш мәсьәләләрен хәл итеүҙең аналитик ысулдарын төҙөүгә ҙур өлөш индерә[4].
Ул 150-нән ашыу баҫылып сыҡҡан хеҙмәттәр, шул иҫәптән өс монография авторы[4].
Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре
үҙгәртергә- Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәтенең фән һәм техника өлкәһендә премияһы лауреаты, 2006 йыл өсөн — «юғары ресурслы эре габаритлы экологик яҡтан таҙа һәм юғары триботехник үҙенсәлекле шыуыу ышҡылыуы быуындарын булдырғаны һәм машиналар төҙөүгә индергәне өсөн»[8].
- 2005 йылда Рәсәй бизнес һәм эшҡыуарлыҡ Академияһының «Олимпия» ҡатын-ҡыҙҙар ҡаҙаныштарын йәмәғәт таныуы Милли премияһы лауреаты[9].
- Трибология өлкәһендә алтын миҙал (2009)[10]
- Ленин комсомолы премияһы лауреаты (1979).
Китаптары
үҙгәртергә- Горячева И. Г. Механика фрикционного взаимодействия / Отв. ред. А. Ю. Ишлинский. — М.: Наука, 2001. — 478 с. — ISBN 5-02-002567-4.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Ирина Георгиевна Горячева. К юбилейной дате//ПММ.2017. Т.81,вып.3
- ↑ Члены Российского национального комитета по теоретической и прикладной механике. // Сайт Института проблем механики им. А. Ю. Ишлинского РАН. Дата обращения: 11 сентябрь 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Горячева Ирина Георгиевна. Историческая справка. // Официальный сайт РАН. Дата обращения: 11 сентябрь 2015.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Горячева Ирина Георгиевна. Направления деятельности. // Официальный сайт РАН. Дата обращения: 11 сентябрь 2015.
- ↑ Бюро межведомственного научного совета по трибологии. Дата обращения: 16 август 2009. Архивировано 15 октябрь 2009 года. 2009 йыл 15 октябрь архивланған.
- ↑ 6,0 6,1 Горячева Ирина Георгиевна. Общая информация. Дата обращения: 11 сентябрь 2015.
- ↑ Российский национальный комитет по теоретической и прикладной механике
- ↑ Постановление Правительства Российской Федерации от 22 февраля 2007 г. № 121 «О присуждении премий Правительства Российской Федерации 2006 года в области науки и техники»
- ↑ Официальный сайт Российской академии бизнеса и предпринимательства
- ↑ Посол Великобритании вручила золотую медаль в области трибологии российскому учёному, академику РАН Ирине Георгиевне Горячевой, РАН. 2 июнь 2010 тикшерелгән.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Профиль И. Г. Горячевой РФА рәсми сайтында