Барсуков Валерий Леонидович

Барсуков Валерий Леонидович (14 март 1928 йыл — 22 июль 1992 йыл) — СССР ғалимы, геолог-геохимик, СССР Фәндәр Академияһы академигы (1987), руда формалашыу процессы геохимияһы һәм файҙалы ҡаҙылмалар сығанаҡтарын эҙләү һәм баһалауҙың геохимик ысулдары, кокс химияһы һәм сағыштырма планетология өлкәһендә белгес .

Биографияһы

В. Л. Барсуков

1951 — Мәскәү геология-разведка институтын тамамлай.

1954 йылдан — СССР Фәндәр академияһының В. И. Вернадский исемендәге геохимия һәм аналитик химия институтында (1976 йылдан — директор).

1976 — СССР Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты (Геология, геофизика, геохимия һәм тау фәндәре бүлеге).

1987 — СССР Фәндәр академияһы академигы, СССР Фәндәр академияһы президиумы ағзаһы.

Халыҡ-ара геохимия һәм космохимия ассоциацияһы президенты (1980—1984)

Ул планеталарҙы автоматик космик станциялар ярҙамында тикшеренеүҙәр ойоштороуға ҙур өлөш индерә. «Венера-13, 14, 15 һәм 16» станцияларынан алынған мәғлүмәттәр буйынса Венера планетаһының геохимияһы һәм геологияһы буйынса тикшеренеүҙәр үткәрә. Марсты һәм уның юлдашы Фобосты космик тикшеренеүҙәрҙең перспектив программаларын эшләүҙә ҡатнаша.

Ул 1992 йылдың 22 июлендә Мәскәүҙә вафат була һәм Новодевичье зыяратында ерләнә.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• 1976 — Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены
• 1981 — Халыҡтар Дуҫлығы ордены
• 1983 -«Венера-13» һәм «Венера-14»..автоматик станцияларын ҡулланып Венера планетаһы тау тоҡомдары составын өйрәнгән өсөн СССР Дәүләт премияһы.
• 1984 — Ай һәм планеталарҙы өйрәнеү өсөн СССР Дәүләт премияһы.
• 1985 — Яңы төр махсус йыһаздар булдырыуҙа хеҙмәт күрһәткәне өсөн Ленин ордены.
• 1986 — Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены
• 1986 — сағыштырма планетология буйынса эштәре өсөн ВДНХ-ның алтын миҙалы (1986).
• 1987 — СССР Фәндәр Академияһының В. И. Вернадский исемендәге алтын миҙалы. «Сравнительная планетология и геохимия внеземного вещества» проблемаһы буйынса эштәр серияһы өсөн.

Хәтер

Мәскәүҙәге Новодевичье зыяратында В. Л. Барсуковтың ҡәбере.

В. Л. Барсуков хөрмәтенә аталғандар:

• Атлантик океан төбөндә Барсуков һыу аҫты тауы (Barsukov Seamount) (61 ° 03 'S, 29 ° 12' W, түбәһе 658 метр тәрәнлектә урынлашҡан).
• Марста Барсуков (Barsukov) кратеры диаметры 68 км, ә әлеге кратерҙан сыҡҡан боронғо йылғаның ҡоро үҙәне (оҙонлоғо 150 км), В. Л. Барсуков составында аҡҡурғаш булған тау тоҡомдарын тикшергән Алыҫ Көнсығыштағы ҙур булмаған йылға исеме буйынса (Амур йылғаһының һул ҡушылдығы), Силина үҙәне (Silinka Vallis) тип атала.

Библиография

Төп хеҙмәттәре руда хасил булыу процесстарының, магматик һәм ай тоҡомдарының геохимияһы, шулай уҡ рудалы файҙалы ҡаҙылма ятҡылыҡтарын эҙләү, баһалау һәм фаразлауҙың геохимик ысулдары буйынса.. Ул аҡ ҡурғаш-руда ятҡылыҡтары формалашыу механизмын тасуирлай һәм борат ятҡылыҡтары барлыҡҡа килеү химизмының төп үҙенсәлектәрен билдәләй..

• Геохимия эндоген бора. — М., 1968 (соавт. С. М. Александров, В. В. Щербина).
• Основные черты геохимик олова. — М., 1974.

Әҙәбиәт

• Хитров Л. М. Парабола жизни: Памяти академика В. Л. Барсукова // Вестн. РАН. — 1993. — № 3. — С. 222—229.
• Валерий Леонидович Барсуков: Ученый, гражданин, человек. — М.: ГЕОХИ РАН, 1993. —34 с.
• Валерий Леонидович Барсуков. (1928—1992). — М.: Наука, 2000. — 95 с. — (Материалы к биобиблиографии ученых. Сер. геол. наук; Вып. 53).
• О научной деятельности В. Л. Барсукова // Природа. — 1988.— № 10. — С. 4.
• О научных интересах В. Л. Барсукова // Гипотезы. Прогнозы. Будущее науки: Междун. ежегодник. — Вып. 21. — 1988. — С. 201.
• Иностранные члены Российской академии наук XVIII−XXI вв.: Геология и горные науки / Отв. редактор И. Г. Малахова. — М.: ГЦ РАН, 2012. — 504 с. — ISBN 978-5-904509-08-8 (эл. версия).

Һылтанмалар

• Барсуков Валерий Леонидович — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә
• Профиль Валерия Леонидовича Барсукова на официальном сайте РАН
• Библиография в Информационной системе «История геологии и горного дела» ГИН РАН.