Һөнәрсе йорто (Несвиж)
Һөнәрсе йорто (Рамесніка йорто), шулай уҡ Баҙарҙағы йорт (бел. Дом на рынку) — Белоруссияның Минск өлкәһе Несвиж ҡалаһында барокко архитектураһы ҡомартҡыһы, XVIII быуат башындағы таш торлаҡ йорт өлгөһө. Чапаев урамы, 4/2 адресы буйынса урынлашҡан[1][2]. Беларусь Республикаһының тарихи-мәҙәни ҡиммәттәренең Дәүләт исемлегенә индерелгән[3].
| Һөнәрсе йорто | |
| бел. Дом рамесніка | |
 | |
| Дәүләт |
 Беларусь |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Несвиж[d] һәм Минская область[d] |
| Дата производства | 1721 |
| Архитектура стиле | архитектура барокко[d] һәм Барокко |
| Мираҫ статусы | государственный список историко-культурных ценностей Республики Беларусь[d] |
| Страница на сайте Глобус Беларуси | globus.tut.by/nesvizh/in… |
 | |
 Һөнәрсе йорто Викимилектә | |
Тарихы
үҙгәртергәБина 1721 йылда ҡаланың тарихи Баҙар майҙанында төҙөлә. Йорттоң хужаһы кем икәне аныҡ билдәле түгел. Бындай торлаҡты тик хәлле кеше генә төҙөй алыу мөмкинлеге менән бәйле, был йорттоң хужаһы тип сауҙагәр йәки һөнәрсе булырға тейеш тип фараз ителә[4]. Беренсе ҡатта келәт бүлмәләре һәм магазиндар, икенсе ҡатында торлаҡ бүлмәләр урынлашҡан. XIX быуатта ихата яғынан бина төкәтеп төҙөлгән[1][2]. 1992 йылдың декабренән 2015 йылға тиклем һөнәрсенең реконструкцияланған йортонда район балалар китапханаһы урынлаша[5].
Архитектураһы
үҙгәртергәПланында ярым подвал менән ике ҡатлы тура мөйөшлө бина. Беренсе ҡаты таштан, икенсеһе ағас конструкцияларҙан тора. Башта Баҙар майҙаны төҙөлөшө ансамбленә инә. Төп бурса фасады урам төҙөлөшө һыҙығына сыға һәм берҙәм барокко стилендәге һырлы өҫкө өлөшө менән башҡарыла, ул тар ҡатты ике яҡлы ҡыйығы, үҙәк күсәргә симметриялы урынлашҡан тура мөйөшлө тәҙрә уйымдары менән ҡаплай. Фасад үҙәгендә төп инеү урыны, уның өҫтөндә тимерҙән ҡойолған семәрле рәшәткәле балкон урынлашҡан. Ҙур булмаған аркалы уйым һәм ике бәләкәй ниша фасадының өҫкө өлөшөндә һылап эшләнгән биҙәкле һәм декоратив тәҙрә ҡапҡастары менән биҙәлгән. Өҫкө өлөшөнөң семәрле контуры нәфис кәрниз менән айырылып тора. Икенсе ҡатҡа инеү урыны фасадының ихатаһы яғынан[1][2].
Галереяһы
үҙгәртергәТарихи һүрәттәр
үҙгәртергә- Иҫке һүрәттәр
-
1912 йыл. -
1915—17 йылдар -
А. Вислоцкий, 1926 йыл. -
1939 йылға тиклем
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Хәҙерге һүрәттәр
үҙгәртергә- Хәҙерге торошо
-
Дөйөм күренеше -
Төп фасады -
Урам яғынан -
Ҡабырға фасады
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ 1,0 1,1 1,2 Чарняўская Т.І. Нясвіжскі «Дом на Рынку» // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — С. 370. — 620 с.: іл. — ISBN 5-85700-078-5.Ҡалып:Ref-by
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Чарняўская Т.І. Дом рамесніка // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Мінская вобласць / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, зтнаграфіі і фальклору; Рэдкал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1987. — С. 96—97. — 308 с.: іл. (белор.)
- ↑ Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь: [Даведнік] / склад. В. Я. Абламскi, І. М. Чарняўскі, Ю. А. Барысюк. — Мн.: БЕЛТА, 2009. — 684 с. — 1000 экз. — ISBN 978-985-6828-35-8.
- ↑ «Дом на рынке» (Дом ремесленника) в Несвиже. Планета Беларусь. Дата обращения: 6 апрель 2019.
- ↑ Отдел по работе с детьми. Несвижская центральная районная библиотека имени Павла Пронузо. Дата обращения: 6 апрель 2019.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Памяць. Нясвiжскi раён: гіст.-дак. хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Г. П. Пашкоў, У. Н. Дражын, Л. Ф. Крупец i iнш. (рэдкал.), С. П. Самуэль (укладальнiк). — Мн.: Беларуская энцыклапедыя, 2001. — 632 с. — ISBN 985-11-0206-7.Ҡалып:Ref-by
- Чарняўская Т. І. Йорт рамесніка // культура і Беларусі гісторыі Збор помнікаў. Мінская вобласць / бсср фәндәр. Ін-мастацтвазнаўства та, фальклор зтнаграфіі і; Рэдкать.: Марцэлеў с. в. (гал. рэд.) інш і. — Мн.: БелСЭ, 1987. — С. 96-97. — С. 308: іл. (белор.)
- Чарняўская Т. І. Нясвіжскі «Йорт баҙары» // Беларусі Архітэктура: Энцыклапедычный даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 370 б. — С. 620: іл. — ISBN 5-85700-078-5. Ҡалып:Ref-by