Һиммелькрон монастыры

Һиммелькрон монастыры (нем. Kloster Himmelkron) — элекке цистерциан ҡатын-ҡыҙ монастыры. Һиммелькрон (Үрге Франкония) бавария коммунаһы территорияһында урынлашҡан һәм Бамберг архиепархияһына ҡараған. Монастырға XIII быуатта нигеҙ һалынған һәм XVI быуатта таратылған— бынан һуң XIX быуатҡа тиклем биналар комплексы Байрейталар кенәзлегенең йәйге резиденцияһы һәм һунар йорто булып хеҙмәт иткән.

Һиммелькрон монастыры
Нигеҙләү датаһы	1279
Дәүләт	Германия
Административ-территориаль берәмек	Химмелькрон[d]
Ғәмәлдән сыҡҡан дата	XVI быуат
Входит в состав списка памятников культурного наследия	list of cultural heritage monuments in Himmelkron[d]
Мираҫ статусы	Баварияла архитектура ҡомартҡыһы[d]
Адрес	Klosterberg 8 һәм Klosterberg 8, 95502 Himmelkron
Современное состояние	сохранено[d]
Һиммелькрон монастыры Викимилектә

Тарихы һәм тасуирламаһы

Һиммелькрон монастырына 1279 йылда Веймар-Орламюнденан граф Оттон III (IV) нигеҙ һалған, һәм ул үҙенең әсәһенән (Беатрис фон Андекс-Меран) шуның эсенә Претцендорф ауылы ла ингән Плассенбург имениеһын мираҫ итеп алған. Отто Прецендорф һарайын монастырь бинаһына әйләндергән. Һарайға һәм ауылға өҫтәп, ул яңы монастырға уның эргәһендә ятҡан ялан, болон һәм урмандарҙы бүләк иткән. Монастырь шул осорҙа епископ Бертольд фон Лайнинген етәкләгән Бамберг епархияһының бер өлөшө булып торған. 1279 йылдың 28 декабрендә нигеҙ һалыныу тураһындағы документта Отто киләһе быуындарға үҙе тураһында иҫтәлек ҡалдырырға, шулай уҡ —"үҙ йәнен ҡотҡарырға" теләгән тип телгә алына. Ойоштороу документында яңы монастырға ҡарата ла шулай уҡ Һиммелькрон исеме телгә алына. Әммә был атама Претцендорф ауылына бары тик XVI быуатта ғына күсерелгән. Шаһиттар исемлеге яңы монастырҙың Зоннефельд һәм Лангһайм монастырҙары менән бәйләнешен күрһәтә.

Беренсе ҡатын-ҡыҙ монахтар, моғайын, Зоннефельдтан — цистерциан монахиняларының беренсе монастырынан килгәндер. Монастырь традицияһы Оттондың ҡыҙы Агнесты тәүге монастырь башлығы настоятельница тип атаған. Әммә төп нигеҙ һалыу (1279) датаһы менән Агнестың вафаты, 1354 йыл, араһында — шулай уҡ уның исеме ойоштороу документтарында телгә алынмау сәбәпле —тикшеренеүселәр фекеренсә, ҙур ваҡыт осоронда монастырь барлыҡҡа килгән тәүге йылдарҙа тағы бер ҡатын-ҡыҙ өлкән рухани настоятельница булғандыр тип фаразлай.

Урта быуаттар ҡоролмалары менән йыш ҡына булған кеүек, монастырь тарихы хәрби ваҡиғалар һәм иң ҙур үҙгәртеп ҡороуҙар менән билдәле. Шулай 1430 йылда, Гусит һуғышы осоронда, баш күтәреүселәр Кульмбахты яндырған: Һиммелькрон монастырының зыян күргәне билдәле түгел. Күп тергеҙеү эштәре хаҡында телгә алынмағанлыҡтан һәм сәнғәт әҫәрҙәренең һаҡланып ҡалғанлығы монастырь был осорҙо уңышлы кисергән тип уйлау мөмкинлеген бирә. Аббатистар Элизабет фон Кюнсберг (1460—1484) һәм Магдалена фон Вирсберг (1499—1522) әүҙем төҙөлөш эшмәкәрлеген алып барған: Магдалена монастырь сиркәүен киңәйткән. Аббатиса Маргарета фон Зедвиц (1484—1499) дәүеренә монастырь ҡатмарлы иҡтисади шарттарға эләгә: ҡайһы бер монастырь ҡаралтылары емерелгән була, ә ерҙәр менән идара итеү тулы булмаған.

1524 йылғы Крәҫтиәндәр һуғышынан алып Бранденбург-Кульмбах төбәге ныҡ зыян күрмәгән: тергеҙеү эштәре лә ҙур булмаған, ҡатын-ҡыҙ монахтар ҙа зыян күрмәгән. Икенсе маркграф һуғышында монастырь йыһаздарының бер өлөшө ғына юғалған. Аббатиса Аполлония фон Вальденфельс идара иткән осорҙа төбәктә халыҡ араһында ла, руханиҙар араһында ла Реформация тиҙ арала популярлыҡ яулай башланған. Марграф Бранденбург-Ансбах Георг Лютерҙың тәүге шәкерттәренең береһе булған һәм улар — әгәр лютеран яңы дини доктринаны ҡабул итмәһәләр, Һиммелькрон менән Һофтан монахиняларҙы ҡыуыуҙы рөхсәт иткән. Бамберг епискобы Вейганд фон Редвица 1529 йылда Шваб лигаһына ялыу биргән, әммә был общинаның таралыуын туҡтата алмаған. 1545 йылда уҡ инде аббатиса монастырь менән идара итеүҙән ситләтелгән: 1590 йылда аббатлыҡ тулыһынса таратылған.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Бирклинген монастыры
• Бернрид монастыры
• Астһайм монастыры
• Хайденфельд монастыры

Әҙәбиәт

• Bosl, Karl (Hg.): Handbuch der historischen Stätten Deutschlands, Bd. 7 (Bayern), 3. Aufl. Stuttgart 1961, S. 297.
• Breuer, Tilmann u. a. (Bearb.): Dehio. Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, Bayern Bd. 1 (Franken), München und Berlin 1999, S. 464—466.
• Coester, Ernst: Cisterzienserinnenkirchen, Mainz 1984, S. 212—224.
• Gebeßler, August: Stadt- und Landkreis Kulmbach. Bayerische Kunstdenkmalem Bd. 3, München 1958.
• Hotz, Joachim: Zisterzienserklöster in Oberfranken, München 1982, S. 71 ff.
• Krausen, Edgar: Die Klöster des Zisterzienserordens in Bayern, München 1953, S. 53 f.
• Meißner, Helmuth: Himmelkron. Geschichte und Geschichten, Namen und Daten, Himmelkron 1979.
• Schneider, Erich: Klöster und Stifte in Mainfranken, Würzburg 1993, S. 245—247.
• Treiber, Angela: Himmelkron, in: Brückner, Wolfgang / Lenssen, Jürgen (Hg.): Zisterzienser in Franken. Das alte Bistum Würzburg und seine einstigen Zisterzen, Würzburg 1991, S. 131.

Һылтанмалар

• Erich Schneider. Himmelkron — Zisterzienserinnen, Prinzessinnen und Diakonissen (нем.). hdbg.eu. Haus der Bayerischen Geschichte. Дата обращения: 23 апрель 2019.