Һарытау дәүләт техник университеты
Ю. А. Гагарин исемендәге һарытау дәүләт техник университеты (СГТУ) — Һарытау ҡалаһында техник юғары уҡыу йорто. 2017 йылдың апрелендә төбәк терәк университеттарҙың береһе була[8].
| Һарытау дәүләт техник университеты | |
| Нигеҙләү датаһы | 6 октябрь 1930 һәм 1930[1] |
|---|---|
 | |
| Рәсми атамаһы | Саратовский государственный технический университет[2], Саратаўскі політэхнічны інстытут, Саратаўскі аўтадарожны інстытут, Саратаўскі дзяржаўны тэхнічны ўніверсітэт һәм Саратовський автодорожний інститут |
| Эшмәкәрлек төрө | Юғары белем[3] |
| Кем хөрмәтенә аталған | Гагарин Юрий Алексеевич |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Һарытау |
| Урын | Һарытау |
| Баш компания (ойошма, предприятие) | Рәсәй Федерацияһының Фән һәм юғары белем биреү министрлығы[d][4] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
 |
| Диапазон IPv4 | 212.193.48.0/22[5] һәм 82.137.176.0/20[6] |
| Рәсми сайт |
sstu.ru[7] en.sstu.ru[1] |
| Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы | Категория:Преподаватели Саратовского технического университета[d] |
 | |
 Һарытау дәүләт техник университеты Викимилектә | |
Элек аталған:
- 1930—1960 — Һарытау автомобилдәр юллдары институты (САДИ),
- 1960—1992 — Һарытау политехник институты (СПИ),
- 1992—2011 — Һарытау дәүләт техник университеты (СГТУ)
- 2011 — Ю.А. Гагарин исемендәге Һарытау дәүләт техник университеты[9]
Университетта 19000 ашыу студент уҡый. 2005 йылда ғына беренсе курсҡа 1478 студент алына. Хәҙерге ваҡытта юғары уҡыу йортонда 1000-дән ашыу уҡытыусы эшләй, уларҙың күбеһе Рәсәй Федерацияһының төрлө йәмәғәт академиялары мөхбир ағзалары һәм ағза-корреспонденттары
Тарихы үҙгәртергә
1930 йылдың 6 октябрендә һарытау автомобиль юлдары институты асыла. Автомобиль һәм төҙөлөш факультетындағы ике факультетта 440 студент уҡый.
Институт булдырыуға уның беренсе директоры Е. М. Цалихин ҙур өлөш индерә. 1933 йылда нигеҙләнгән ғилми-тикшеренеү эштәре бюроһы кафедра эшмәкәрлеген ойоштора һәм көйләй. 1936 йылда институтта 5 профессор һәм 16 доцент була.
1938 йылда аспирантура ойошторола, ул әкренләп киңәйә. 1938-1960 йылдарҙа Һарытау автоюл институты директоры итеп профессор И. Прокофьев була. 1938 йылда "Дорожно-төҙөлөш машиналары һәм ҡорамалдары" һөнәре буйынса автомеханика факультетында студенттарҙы әҙерләү башлана. 40-сы йылдар башына институт илдең алдынғы юғары уҡыу йорттарының береһенә әйләнә. Уның 26 кафедраһында 12 профессор, 45 доцент һәм 60 ғилми хеҙмәткәр эшләй. 1941 йылға тиклем унда 1394 инженер әҙерләнгән.
Е. м. институты булдырыу уның беренсе директоры цалихин ҙур өлөш индерә. Бюроһы 1933 йылда ойошторолған ғилми-тикшеренеү эштәре кафедраһы ғилми эшмәкәрлеген ойоштора һәм координациялай. 1936 йылдың 5 институтында профессор һәм доцент инде 16 булып. 1938 йылда аспирантураны ойошторолдо, улар яйлап киңәйә. 1960 йылда институты директоры, профессор и. и. прокофьев менән һарытау буйынса автоюллы 1938 була. 1938 йыл факультет студенттары һөнәр буйынса яңы башланып автомеханический әҙерләнгән «юл-төҙөлөш машиналары һәм ҡорамалдар». Башына 40-сы йылдарында институты илдең алдынғы юғары уҡыу йорттарының береһенә әйләнә. 12 26 кафедраһы профессоры булып эшләй ул., доцент ғилми хеҙмәткәрҙәренә һәм 60 45. 1394 1941 йылда уны инженер тиклем әҙерләргә була.
Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында инженерҙар әҙерләүҙе дауам итеп, институт оборона әһәмиәтенә эйә булған фәнни эштәрҙе башҡара, уның ресурстарында Көньяҡ-Көнбайыш фронттың авторемонтлау базаһы эшләй, автомашиналарҙы яңы яғыулыҡ төрҙәренә күсереү проекты үтәлә
Интенсив үҫеш юғары уҡыу йорто өсөн һуғыштан һуңғы йылдарҙа башлана. Машина эшләү, приборҙар эшләү, энергетика, химия сәнәғәте талаптарына яуап биреп, институт яңы һөнәрҙәр буйынса кадрҙар әҙерләй башлай: 1946 йылда механика-технология факультеты асыла, 1947 йылда - төҙөлөш, 1959 йылда - приборҙар эшләү, 1960 йылда йылылыҡ энергетикаһы (бөгөн - ИнТС) факультеты асыла.
Киске филиалдар асыла: 1955 йылда - Саратовтың Завод районында, 1957 йылда - Балаковта. Институттың сәнәғәттең төрлө тармаҡтары өсөн белгестәр әҙерләгән күп тармаҡлы юғары уҡыу йорто булыуын иҫәпкә алып, 1960 йылдың 19 мартында уны политехник институтҡа үҙгәртеп ҡороу тураһында ҡарар ҡабул ителә.
1962 йылдан 1988 йылға тиклем политехник институт ректоры, техник фәндәр докторы, профессор А.И. Андрющенко була.
1969 йылда электрон техника һәм приборҙар эшләү факультеты асыла, ул автоматлаштырылған идара итеү системаларына автоматика һәм телемеханика, гироскопик приборҙар, электрон приборҙар буйынса инженерҙар әҙерләүҙе алып бара.
1988 йылда институт ректоры итеп техник фәндәр докторы, профессор В.В. Петров һайлана. Әүҙем эшмәкәрлек һөҙөмтәһендә институтта университеттар өсөн традицион специальностар барлыҡҡа килә, һәм 1992 йылдың 24 декабрендә Һарытау политехник институты дәүләт техник университеты статусын ала.
1998 йылда техник фәндәр докторы, профессор Ю.В. Чеботаревский ректор итеп һайлана.
2008 йылда Һарытау дәүләт техник университетын профессор И. Плеве етәкләй.
2015 йылдың 8-10 октябрендә Һарытау дәүләт техник университеты үҙенең 85 йыллығын билдәләй.
2019 йылда Гагарин исемендәге Һарытау дәүләт техник университетын Олег Афонин етәкләй.
Ректор итеп һайлана 1998 йылда техник фәндәр докторы, профессор Ю. В. Чеботаревский.
2008 йылда һарытау дәүләт университеты профессоры, техник етәксеһе И. Р. Плеве.
2019 йылда ю. гагарин исемендәге Һарытау дәүләт техник университеты А. афонин олег етәкләй.
Рейтингтары үҙгәртергә
"Эксперт РА" агентлығы, вузды Рәсәйҙең алдынғы 100 юғары уҡыу йорто иҫәбенә индерә. Интерфакс белгестәре Милли агент рейтингына йомғаҡ яһай, уға ярашлы, 2020 йылда Гагарин исемендәге Һарытау дәүләт техник университеты ил университеттарының өсөнсө лигаһына инә. Универсаль эксперт - Академик критик белгестәре төҙөгән "Милли таныу" рейтингы йомғаҡтары буйынса Һарытау дәүләт техник университеты 2020 йылда "Иң яҡшы юғары уҡыу йорттары" рейтингына (дөйөм рейтингта 61-се урын) һәм иң яҡшы техник вуздарҙың иң яҡшы 25-се рейтингына (25-се урын) инә. Гагарин исемендәге Һарытау дәүләт техник университетын тамамлаусылар Мәскәүҙә айына 90 мең һум эш хаҡына иҫәп тота ала. Superjob сервисы аналитиктары 2020 йылда IT-өлкәлә йәш белгестәрҙең эш хаҡы кимәле буйынса юғары уҡыу йорттары рейтингында университетты 15-се урынға ҡуя.
Филиалдары үҙгәртергә
- Энгельс технологиялар институты (БЫЛ) (филиалы)
- Петровск ҡалаһында Ю. Гагарин исемендәге Һарытау дәүләт техник университеты филиалы
Институттары үҙгәртергә
- Энергетика һәм транспорт системаһы институты (ИнЭТС)
- Машиналар эшләү, материалдар өйрәнеү институты
- Приборҙар эшләү һәм электрон техника институты
- Физика-техник институты
- Урбанистика, төҙөлөш һәм архитектура инстиитуты
- Ғәмәли мәғлүмәт технологиялары институты
- Социаль һәм етештереү менеджмент институты
- Социаль-иҡтисади институты
- Өҫтәмә белем биреү вузға тиклемге әҙерлек институты
- Хәрби уҡыу үҙәге
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (unspecified title) — 2017-05-22 — 2017. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.5032286
- ↑ официальный сайт
- ↑ Saratovskij gosudarstvennyj techničeskij universitet // Чешская национальная авторитетная база данных
- ↑ Единый Государственный Реестр Юридических Лиц, ЕГРЮЛ
- ↑ https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=212.193.48.0%20-%20212.193.51.255&type=inetnum
- ↑ https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=82.137.176.0%20-%2082.137.191.255&type=inetnum
- ↑ Google Knowledge Graph — 2012.
- ↑ Список опорных вузов в России пополнили 22 региональных университета // Интерфакс, 18.04.2017
- ↑ Саратов. Политехнический институт. saratov.rusarchives.ru. Дата обращения: 19 март 2020. 2020 йыл 17 сентябрь архивланған.
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- А. С. Денисов. Краткая биография Авдонькина Фёдора Николаевича, доктора технических наук, профессора, заслуженного деятеля науки и техники РФ, академика РАТ. — Вестник СГТУ. – No 2 (71). Выпуск 2. — Саратов: Саратовский государственный технический университет имени Гагарина Ю.А., 2013.
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Официальный сайт 2017 йыл 2 август архивланған.