Үрғуян

Урғуян
Фәнни классификация
Батшалыҡ: Хайуандар Тип: Хордалылар Суб-тип: Умыртҡалылар Класс: Һөтимәрҙәр Инфракласс: Плаценталылар Отряд: Ҡуян һымаҡтар Ғаилә: Ҡуяндар Ырыу: Ҡуяндар Төр: Үрғуян
Латинса исеме
Lepus europaeus (Pallas, 1778)
Ареал
ITIS 552501 NCBI 9983

Үрғуян (лат. Lepus europaeus) — һөтимәрҙәр ырыуындағы, ҡуяндар ғаиләһендәге йенлек.

Халыҡ-ара Ҡыҙыл китап Ҙур хәүеф янамай IUCN 3.1 Least Concern : / 41280

Ҡылыҡһырлама

Эре ҡуяндар нәҫеленән. Кәүҙәһенең оҙонлоғо 57—68 см; ауырлығы 4—6, һирәк осраҡта хатта 7 кг тарта. Рәсәй биләмәһендә иң эре ҡуяндар Себерҙә һәм Көнсығыш себерҙә осрай. Аҡ ҡуяндан оҙон ҡолаҡлы, ҡойроғоноң да оҙонораҡ булыуы менән айырыла. Йомшаҡ ҡарлы, шулай уҡ ҡар ҡатламы йоҡа булған урындарҙы үҙ итә. Йәй көнөндә тиреһе һоро, ерән һоро төҫтәрҙә була. Тыштан ялтырап тора.

Үрғуян

Төләүе

Башҡа ҡуяндар кеүек үк үрғуян марттың икенсе яртыһында (75—80 көн) һәм ноябрь аҙағында. Әгәр ҡыш йылы килһә декабрҙә лә төләйҙәр.

Йәшәү рәүеше

Яланда һәм далала йәшәй. Төнгө йәшәү тормошон алып бара. Төрлө үҫемлектәр менән туҡлана. Йөклөлөк ваүыты 4-48 көн. Инә үрғуян йылына 2-4 тапҡыр үрсем килтерә. 1-6-шар бала тыуҙыра.

Үрғуян өшәләге.

Һылтанмалар

• Позвоночные животные России: Заяц-русак 2015 йыл 26 декабрь архивланған. (рус.)
• Млекопитающие фауны России и сопредельных территорий: Заяц-русак (рус.)
• Охота на зайцев 2005 йыл 20 февраль архивланған. (рус.)

Белорусс купюраһы 1 рубль «ҡуян», 1992