Ҡыҙ башняһы (балет)

«Ҡыҙ башняһы» (әзерб. Qız qalası) — прологлы һәм эпилоглы өс шаршаулы балет, беренсе әзербайжан балеты һәм мосолман Көнсығышында беренсе балет. Музыка авторы һәм либретто — Афрасияб Бадалбейли.

Ҡыҙ башняһы
әзерб. Qız qalası
Балеттың беренсе постановкаһынан күренеш, 1940 йыл
Композиторы	Афрасияб Бадалбейли
Либретто авторы	Афрасияб Бадалбейли
Хореографы	Сергей Кеворков, Вахтанг Вронский
Ҡуйыусы дирижёр	Афрасияб Бадалбейли
Сәхнәлештереү	Э. Г. Алмасзаде
Артабанғы редакциялар	Г. Алмасзаде
Күренеш	3
Беренсе постановка	18 апрель, 1940
Беренсе постановка урыны	Әзербайжан дәүләт академия опера һәм балет театры

Премьераһы

Балеттың премьераһы 1940 йылдың 18 апрелендә Әзербайжан дәүләт опера һәм балет театры сәхнәһендә була. С. Кеворков, В. Вронский постановкаһы. Рәссамы Ф. Гусак була.

Балеттың премьераһында төп ролдәрҙе башҡаралар:

• Гюльянак — Гамэр Алмасзаде (һуңыраҡ Т. Алиева)
• Джангир-хан — А. С. Урванцев
• Полад — Константин Баташев
• Айпери, имеҙеүсе ҡатын-ҡыҙ — М. Бабаева
• Гюльянактың әсәһе — Л. Тахмасиб

Артабанғы постановкалары

1948 йылда ошо уҡ театрҙа Гамер Алмасзаденың яңы хореографик вариантында спектакль яңынан тергеҙелә; сираттағы яңыртыу 1958 йылда, яңы баҫмала була.

Төп ролдәрҙе 1958 йылда башҡаралар:

• Гюльянак — Лейла Векилова (һуңынан Рәфиға Ахундова, Тамилла Ширалиева)
• Джангир-хан — Константин Баташев
• Полад — Максуд Мамедов (һуңынан Юрий Кузнецов, Владимир Плетнёв)

1999 йылдың 24 октябрендә балеттың яңы редакцияһы үтә. Яңы баҫманың авторы — Юлана Аликишизаде. Яңы музыкаль баҫманың авторы — Фәрхәд Бадалбейли. Төп ролдәрҙе башҡаралар:

• Гюльянак — Мәҙинә Әлиева
• Полад — Гюльагаси Мирзоев
• Джангир-хан — Юрий Лобачев
• Балетта шулай уҡ Афаг Меликова етәкселегендәге Дәүләт бейеү ансамбле коллективы ҡатнаша.

Галерея

• 
  К.Баташев (Полад) һәм Г.Алмасзаде (Гюльянак), 1940 й.
• 
  Н.Рамазанова (Гюльянак) һәм Г.Мирзоев (Полад), 1999 й. (И. Джафаров фотоһы)