Ҡабан

Ҡабан
Фәнни классификация
Батшалыҡ: Хайуандар Тип: Хордалылар Суб-тип: Умыртҡалылар Класс: Һөтимәрҙәр Инфракласс: Плаценталылар Отряд: Ҡуш тояҡлылар Подотряд: Көйшәмәүселәр Ғаилә: Сусҡалар Ырыу: Ҡабандар Төр: Ҡабан
Латинса исеме
Sus scrofa Linnaeus, 1758
Сусҡа (Sus scrofa domestica)
ITIS 180722 NCBI 9823

Ҡаба́н (лат. Sus scrofa), йәки ҡырағай сусҡа — ҡуш тояҡлылар отрядынан сусҡалар ғаиләһенә ҡараған һөтимәр хайуан; Европала, Азияла һәм Африкала йәшәй торған ҡырағай сусҡа. Ҡабан йорт сусҡаһының ата-бабаһы булып тора. Тәбиғәттә бөтә ерҙә лә осрай. Үҫемлек бүлбеләре, тамыры, сәтләүеге һәм төрлө ваҡ хайуандар, бөжәктәр, селәүсендәр менән туҡлана. Төнгө ваҡытта күберәк актив. Күберәк осраҡта өйөр, көтөү менән йәшәйҙәр. Ҡасырыу ваҡыты ноябрь-ғинуар айҙары. Йөклөлөк 114-140 көн. Күп өсраҡта 4-6 бала килтерә, һирәгерәк 10-14 бала була.

Халыҡ-ара Ҡыҙыл китап Ҙур хәүеф янамай IUCN 3.1 Least Concern : / 41775

     Ҡабандың тәбиғи йәшәү ареалының реконструкцияһы      Кеше климатлаштырған популяциялар (Көньяҡ Америка, Кабиб диңгеҙе, Африка һәм башҡа урындар күрһәтелмәгән.).

Әҙәбиәт

• Кабан, дикая свинья // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907. (рус.)
• Вавилов М.П. Охота в России во всех её видах. — М.: Типография Ф. Иогансон, 1873. — 224 с. (рус.)
• Черкасов А. Записки охотника ​Восточной Сибири (1856—1863). Издание 1-е. — СПб.: ​Изд-во С. В. Звонарева, 1867. — 707 с. (Черкасов А.А. Записки охотника восточной сибири. — М.: Издательство: Физкультура и спорт, 1990. — 575 c.) (рус.)
• кн. А. Урусов, «Облавные охоты на копытчатых зверей» («Природа и Охота», 1883 IV), Верненский Гражданин (Б. Карпов), «Мантык — истребитель тигров» (там же, 1880 X) (рус.)

{{|ar}} {{|de}}