Юнандар

Юнандар (һинд-аурупа телдәре ғаиләһе) - палеобалкан телдәре аҫабаһына ингән боронғо халыҡ, Юнанстан һәм Кипрҙың төп халҡы.

Юнандар
Туған тел	Грек теле
Этнохороним	grec, greco, Greek, grec, Έλληνας, يونانيون һәм greacă
Дәүләт	Греция[…]  Кипр Республикаһы[…]
Халыҡ һаны	20 000 000 кеше
Алыштырған	древние греки[d]
Ҡулланылған тел	Грек теле
Юнандар Викимилектә

Исеме

Үҙе исеме — әллиндәр, юнан мифологияһына ярашлы, Әллин — юнандарҙың боронғо атаһы тип иҫәпләнә. Юнандар үҙҙәренең ерен — Әллада тип, ә юнандар теле — әллин теле тип атай. Тарихи башҡорт сығанаҡтарында Ион диңгеҙендә йәшәүселәрҙе диңгеҙ исеменән оҡшаш һүҙ — юнандар тип йөрөтөлә.

Иллирия (Эпир) халҡының исеме — «грайктар», уларҙың мифологияһы буйынса боронғо атаһы Грек (Γραικός — Грайкос) тип аталған, шуға күрә рум һәм алман халыҡтары, һуңыраҡ славяндар юнандарҙы «грек» тип атай башлай. Төрки телдәрҙә юнан һүҙе ҡулланыла.

Көнсығышта юнан исеме күберәк ҡулланыла, сөнки боронғо юнандарҙың бер олатаһы Иона (́Ίων) тип аталған, шулай итеп юнандар иле әрмәндәр Hunastan (Հունաստան), ғәрәптәр әл-Юнан, төрки халыҡтар Греция (Юнанстан) тип аталған.

Юнан теле

IV быуатта аттик һөйләш нигеҙендә берҙәм әҙәби юнан теле барлыҡҡа килә.

Юнандар Финикия әлифбаһын үҙләштереп, хәҙерге әлифба барлыҡҡа килгән. Юнан әлифбаһы нигеҙендә Кирилл әлифбаһы яһағандар.

Дин

Юнандарҙың күбеһе православ христиандары, Ислам динен ҡабул иткән Бизанс юнандары төрөк булып киткән.

Исемдәр

Күп славян, йәһүд һәм башҡа исемдәр юнандарҙан килә: Авраам (Αβραάμ) – Абрам, Алексиос (Αλέξιος) – Алексей, Александрос (Αλέξανδρος) – Александр,Анастасиос (Αναστάσιος) - Анастас, Андреас (Ανδρέας) – Андрей, Антониос (Αντώνιος) – Антон, Артемиос (Αρτέμιος) – Артемий, Афанасиос (Αθανάσιος) – Афанасий, Василиос (Βασίλειος) – Василий, Власиос (Βλάσιος) – Влас, Гавриил (Γαβριήλ) – Гавриил, Георгиос (Γεώργιος) – Георгий, Герасимос (Γεράσιμος) – Герасим, Григориос (Γρηγόριος) – Григорий, Давид (Δαυϊδ) – Давид, Даниил (Δανιήλ) – Даниил, Димитриос (Δημήτριος) – Дмитрий, Дионисиос (Διονύσιος) – Денис, Дорофеос (Δωρόθεος) – Дорофей, Эвдокимос (Ευδόκιμος) – Евдоким, Элиссеос (Ελισσαίος) – Елисей, Эрмолаос (Ερμόλαος) – Ермолай, Эвсевиос (Ευσέβιος) – Евсей, Эвтимиос – Ефим, Захариас (Ζαχαρίας) – Захар, Зиновиос (Ζηνόβιος) – Зиновий, Игнатиос (Ιγνάτιος) – Игнатий, Иоаннис (Ιωάννης) – Иван, Илиас (Ηλίας) – Илья, Исаиас (Ησαΐας) – Исайя, Исаак (Ισαάκ) – Исаак, Исидорос (Ισίδωρος) – Сидор, Иосиф (Ιωσήφ) – Иосиф, Карпос (Κάρπος) – Карп, Кириллос (Κύριλλος) – Кирилл, Космас (Κοσμάς) – Кузьма, Константинос (Κωνσταντίνος) – Константин, Корнилиос (Κορνήλιος) – Корнелий, Илларион (Ιλαρίων) – Ларион, Лаврентиос (Λαυρέντιος) – Лаврентий, Лазарос (Λάζαρος) – Лазарь, Лукас (Λούκας) – Лука, Матфеос (Ματθαίος) – Матвей, Макариос (Μακάριος) – Макарий, Максимос (Μάξιμος) – Максим, Маркос (Μάρκος) – Марк, Михаил (Μιχαήλ) – Михаил, Мирон (Μύρων) – Мирон, Моисис (Μωυσής) – Моисей, Назариос (Ναζάριος) – Назар, Нестор (Νέστωρ) – Нестор, Никитас (Νικήτας) – Никита, Николаос (Νικόλαος) – Николай, Никифорос (Νικηφόρος) – Никифор, Никон (Νίκων) – Никон, Наум (Ναούμ) – Наум, Павлос (Παύλος) – Павел, Пахомиос (Παχώμιος) – Пахом, Петрос (Πέτρος) – Пётр, Романос (Ρωμανός) – Роман, Иродион (Ηρωδίων) – Родион, Саввас (Σάββας) – Савва, Самуил (Σαμουήλ) – Самуил, Сампсон (Σαμψών) – Самсон, Сергиос (Σέργιος) – Сергей, Сильвестрос (Σίλβεστρος) – Сильвестр, Силас (Συλάς) – Сила, Симеон (Συμεών) – Семён, Стефанос (Στέφανος) – Степан, Титос (Τίτος) – Тит, Тихон (Τύχων) – Тихон, Тимофеос (Τιμόθεος) – Тимофей, Фомас (Θωμάς) – Фома, Феодорос (Θεόδωρος) – Фёдор, Феодотос (Θεόδοτος) – Федот, Феодосиос (Θεοδόσιος) – Федосей, Феофилактос (Θεοφύλακτος) – Филат, Филиппос (Φίλιππος) – Филипп, Фокас (Φωκάς) – Фока, Флорос (Φλώρος) – Фрол, Харитон (Χαρίτων) – Харитон, Яковос (Ιάκωβος) – Яков, Юстинос (Ιουστίνος) – Юстин.

Һылтамалар

• • Греки // Этноатлас Красноярского края / Совет администрации Красноярского края. Управление общественных связей ; гл. ред. Р. Г. Рафиков ; редкол.: В. П. Кривоногов, Р. Д. Цокаев. — 2-е изд., перераб. и доп. — Красноярск: Платина (PLATINA), 2008. — 224 с. — ISBN 978-5-98624-092-3.
  • Греки // Народы России. Атлас культур и религий. — М.: Дизайн. Информация. Картография, 2010. — 320 с. — ISBN 978-5-287-00718-8.