Хроленко Александр Тимофеевич
Александр Тимофеевич Хроленко (1 ғинуар 1938, Вишенки, Смоленск өлкәһе) - СССР һәм Рәсәй филологы, рус фольклоры һәм тел ғилеме өлкәһендә белгес, филология фәндәре докторы, Курск дәүләт университетының рус теле кафедраһы профессоры, Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре. Фольклор буйынса Рәсәй Фәндәр академияһы советы ағзаһы, Халыҡ-ара славистар комитеты янында этнолингвистик комиссия ағзаһы (1989 йыл). «Лингвофольклористика» термины авторы[1][2] шулай уҡ шул уҡ исемдәге фәнни йүнәлештә эшләй.
| Хроленко Александр Тимофеевич | |
 | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Рәсәй |
| Тыуған көнө | 1 ғинуар 1938 (86 йәш) |
| Тыуған урыны | Вишенки[d], Пречистенский район[d], Смоленск өлкәһе, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | филолог, лингвист, университет уҡытыусыһы |
| Эшмәкәрлек төрө | теория языка[d], русский фольклор[d], лингвистическая русистика[d], лингвокультурология[d] һәм лексикография |
| Эш урыны | Курск дәүләт университеты[d] |
| Уҡыу йорто | Воронеж дәүләт университеты |
| Ғилми исеме | профессор[d] |
| Ғилми дәрәжә | филология фәндәре докторы[d] (1984) |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
    |
Биографияһы
үҙгәртергәАлександр Тимофеевич Хроленко 1938 йылдың 1 ғинуарында Смоленск өлкәһенең Вишенки ауылында тыуған. 1955 йылда Воронеж дәүләт университетына филология факультетына уҡырға инә, уны 1960 йылда «Филолог. Урта мәктәптә рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы» һөнәре буйынса тамамлай. 1960 йылдан 1964 йылға тиклем Краснодар крайының Лазаревское ҡасабаһы мәктәбендә рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы булып эшләй. 1968 йылда Воронеж дәүләт педагогия институтында аспирантура тамамлай, «Паратактические конструкции в русской народной лирической песне и проблема их продуктивности в современном поэтическом фольклоре» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһын уңышлы яҡлай[3]. 1967 йылдан бөгөнгө көнгә тиклем Курск дәүләт университетында эҙмә-эҙлекле уҡытыусы, доцент, профессор, рус теле һәм әҙәбиәте факультеты деканы (1970–1975) булып эшләй. 1975 йылдан алып 2013 йылға тиклем — рус теле кафедраһы мөдире[4].
1984 йылда Ленинград университетында «Поэтическая фразеология русской народной лирической песни» темаһына докторлыҡ диссертацияһы яҡлай[5]. 1985 йылда профессор исеме бирелә.
А. Т. Хроленко етәкселегендә Рәсәйҙә һәм сит илдә һәм лингвофольклористиканың танылған Курск фәнни мәктәбе ойошторолған[6][7].
Профессор бер нисә авторлыҡ курстары әҙерләй, улар араһында «Филология тарихы», «Хәҙерге филология нигеҙе», «Лингвокультурология нигеҙҙәре», «Хәҙерге филология белеме проблемалары», «Филология хеҙмәте мәҙәниәте», «Лингвофольклористикаға кереш», «Экофилологияға кереш» һ. б. Һәр курс филологик йүнәлештәге бакалавр һәм магистрҙар өсөн авторлыҡ ктаптары менән тәьмин ителгән.
Фольклор текстарын анализлауҙың тикшеренеү технологик комплексы эшләнгән (кросскультура лингвофольклористикаһы, фольклор диалектологияһы, контрастив лексикография, автоматлаштырылған конкорданс төҙөү һәм ҡулланыу методикаһы).
Курск дәүләт университеты ҡарамағындағы рус теле теле һәм теорияһы буйынса диссертация советы етәксеһе (2005-2015). Ҡырҡ кандидат һәм дүрт филология фәндәре докторы әҙерләгән..
Наградалары
үҙгәртергә- Халыҡтар Дуҫлығы ордены (1986 й.)
- Халыҡ мәғарифы алдынғыһы (1987 й.)
- «Хеҙмәт ветераны» миҙалы (1988 й.)
- «Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре» маҡтаулы исеме (1998 й.)[8]
Төп ғилми хеҙмәттәре
үҙгәртергә- Хроленко А. Т. Общее языкознание (учебное пособие). — Москва: Просвещение, 1981. — 94 с.
- Хроленко А. Т. Поэтическая фразеология русской народной лирической песни (монография). — Воронеж: Воронежский государственный университет, 1981. — 163 с.
- Хроленко А. Т. Семантика фольклорного слова. Воронеж (монография). — Воронеж: Воронежский государственный университет, 1992. — 137 с.
- Хроленко А. Т. Самоменеджмент: для тех, кому от 16 до 20 (монография). — Москва: Экономика, 1996. — 139 с.
- Хроленко А. Т. Основы лингвокультурологии (учебное пособие). — Москва: Флинта, 2004. — 184 с.
- Хроленко А. Т. Язык фольклора: Хрестоматия. — Москва: Флинта, 2005. — 224 с.
- Хроленко А. Т., Бобунова М. А. Тютчев и Фет: опыт контрастивного словаря Курск. — Курск: Курский государственный университет, 2005. — 197 с.
- Хроленко А. Т., Бондалетов В. Д. Теория языка (учебное пособие). — 2-е изд., испр. и доп.. — Москва: Флинта, 2006. — 528 с.
- Хроленко А. Т., Бобунова М. А. Словарь языка русского фольклора: Лексика былины. Ч. 1. — Курск: Курский государственный университет, 2005. — 125 с.
- Хроленко А. Т., Бобунова М. А. Словарь языка русского фольклора: Лексика былины. Ч. 2. — Курск: Курский государственный университет, 2006. — 192 с.
- Хроленко А. Т., Денисов А. В. Современные информационные технологии для гуманитария (практическое руководство). — Москва: Флинта, 2007. — 128 с.
- Хроленко А. Т., Бобунова М. А. Конкорданс русской народной песни. Том 1. Песни Курской губернии (словарь). — Курск: Курский государственный университет, 2007.
- Хроленко А. Т., Бобунова М. А. Конкорданс русской народной песни. Том 2. Песни Архангельской губернии (словарь). — Курск: Курский государственный университет, 2008. — 316 с.
- Хроленко А. Т. Лингвофольклористика. Листая годы и страницы (монография). — Курск: Курский государственный университет, 2008. — 229 с.
- Хроленко А. Т. Введение в лингвофольклористику (учебное пособие). — Москва: Флинта, 2010. — 160 с.
- Хроленко А. Т. История филологии (учебное пособие). — Москва: Флинта, 2013. — 136 с.
- Хроленко А. Т. Основы современной филологии (учебное пособие). — Москва: Флинта, 2013. — 352 с.
- Хроленко А. Т. Культура филологического труда (учебное пособие). — Флинта. — Москва, 2014. — 268 с.
- Хроленко А. Т. Введение в филологию (учебное пособие). — Москва: Флинта, 2015. — 252 с.
- Хроленко А. Т. Введение в экофилологию (учебное пособие). — Москва: Флинта, 2017. — 264 с.
- Хроленко А. Т. История курской школы лингвофольклористики в письмах и документах (монография). — Курск: Курский государственный университет, 2018. — 198 с.
Интервью
үҙгәртергә- Телекомпания "Такт": В список номинаций премии «Курская антоновка" вернулся «Учёный года»
- Телерадиокомпания "Сейм": Тайна «Слова о полку Игореве» раскрыта(недоступная ссылка)
- ГТРК Курск: «Профессор года»: кто из курских ученых получил национальную премию? 2021 йыл 17 сентябрь архивланған.
- ГТРК Курск: Истинный филолог и блестящий лингвист 2021 йыл 17 сентябрь архивланған.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Александр Хроленко на официальном сайте Курского государственного университета 2021 йыл 17 сентябрь архивланған.
- Александр Хроленко в "Малой Курской Энциклопедии"
- Профиль А. Т. Хроленко в elibrary(недоступная ссылка)
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Хроленко А.Т Что такое лингвофольклористика? (русский) // Русская речь. — 1974.
- ↑ Лингвофольклористика и ее значение в изучении языка фольклорных текстов (на примере синтаксических особенностей башкирских заговоров). cyberleninka.ru. Дата обращения: 11 сентября 2020.
- ↑ Хроленко А.Т. Паратактические конструкции в русской народной лирической песне и проблема их продуктивности в современном поэтическом фольклоре // диссертация ... кандидата филологических наук. Дата обращения: 12 сентябрь 2020.
- ↑ Живой как жизнь. К юбилею профессора А. Т. Хроленко. Дата обращения: 12 сентябрь 2020.
- ↑ Хроленко А.Т. Поэтическая фразеология русской народной лирической песни // диссертация ... доктора филологических наук. Дата обращения: 12 сентябрь 2020.
- ↑ Александр Тимофеевич Хроленко Американские страницы истории курской школы лингвофольклористики (рус.) // Лингвофольклористика. — 2020. — В. 31.
- ↑ А.Т. Хроленко История курской школы лингвофольклористики в письмах и документах (русский) // Курский государственный университет : монография. — Курск, 2018.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 30.06.1998 г. № 746. Дата обращения: 1 февраль 2021.