Тура дүртмөйөш
Тура дүртмөйөш — бөтә мөйөштәре лә тура (90 градусҡа тигеҙ) булған дүртмөйөш.
| Тура дүртмөйөш | |
 | |
| Ҡайҙа өйрәнелә | графтар теорияһы |
|---|---|
| Двойственнен к | ромб |
| Грань политопа | ҡабырға[d] |
| Вики-проект | Проект:Математика[d] |
| Лексема-субъект | Ошибка Lua в Модуль:Wikidata на строке 301: Неизвестный тип сущности.. |
 Тура дүртмөйөш Викимилектә | |
Евклид геометрияһында дүртмөйөш тура дүртмөйөш булһын өсөн. уның өс булһа ла мөйөшөнөң тура булыуы етә, ул саҡта дүртенсе мөйөшө лә, күпмөйөштөң мөйөштәре суммаһы тураһындағы теорема буйынса, шулай уҡ 90° тигеҙ була. Дүртмөйөштөң мөйөштәре суммаһы 360°-ҡа тигеҙ булмаған Евклидтыҡы булмаған геометрияла тура дүртмөйөштәр булмай.
Үҙсәнлектәре
үҙгәртергә- Тура дүртмөйөш параллелограмм була — уның ҡапма-ҡаршы яҡтары пар-пар параллель.
- Тура дүртмөйөштөң яҡтары уның бейеклектәре була.
- Тура дүртмөйөштөң диагоналенең квадраты уның ике эргәләш яҡтарының квадраттары суммаһына тигеҙ (Пифагор теоремаһы буйынса).
- Теләһә ниндәй тура дүртмөйөштө ҡамаусы әйләнә төҙөргә мөмкин, шуның менән бергә тура дүртмөйөштөң диагонале ҡамаусы әйләнәнең диаметрына тигеҙ (радиус ярым диагоналгә тигеҙ).
Майҙаны һәм яҡтары
үҙгәртергә- Тура дүртмөйөштөң оҙонлоғо тип уның яҡтары парының оҙонорағының оҙонлоғо атала, ә киңлеге — яҡтары парының ҡыҫҡарағырағының оҙонлоғо атала.
- Тура дүртмөйөштөң майҙаны уның оҙонлоғо менән киңлегенең ҡабатландығына тигеҙ.
- Тура дүртмөйөштөң периметры уның оҙонлоғо менән киңлегенең икеләтелгән суммаһына тигеҙ.
Тура дүртмөйөштөң диагонале
үҙгәртергә- Тура дүртмөйөштөң диагоналдәре тигеҙ.
- Тура дүртмөйөштөң диагоналдәре киҫешеү нөктәһе менән урталай бүленәләр.
- Тура дүртмөйөштөң диагонале оҙонлоғо Пифагор теоремаһы буйынса иҫәпләнә һәм уның оҙонлоғо менән киңлегенең квадраттары суммаһынан квадрат тамырына тигеҙ.
Билдәләре
үҙгәртергәПараллелограмм тура дүртмөйөш була, әгәр түбәндәге шарттарҙың теләһә ҡайһыһы үтәлһә:
- Әгәр параллелограмдың диагоналдәре тигеҙ булһа.
- Әгәр параллелограмдың диагоналенең квадраты уның эргәләш яҡтарының квадраттарының суммаһына тигеҙ булһа.
- Әгәр параллелограмдың мөйөштәре тигеҙ булһа.
