Серджиу Дан
Серджиу Дан (рум. Sergiu DanDan Sergiu, тыуғандағы исеме Исидор Ротман; 29 декабрь 1903 йыл — 13 март 1976 йыл) — Румыния яҙыусыһы, шағир һәм йәһүд сығышлы журналист.
| Серджиу Дан | |
| рум. Sergiu Dan | |
 | |
| Тыуған көнө | |
|---|---|
| Вафат булған көнө | |
| Ил | |
 Серджиу Дан Викимилектә | |
.svg){kind=small}
Биографияһы
үҙгәртергәИсидор Ротман 1903 йылдың 29 декабрендә Пьятр-Нямц ҡалаһында Симон Ротман ғаиләһендә тыуған[1]. 1926 йылға тиклем, «Românesc Cugetul» гәзите менән хеҙмәттәшлек итә башлағанда, ул журналистикала үҙенең тәүге аҙымдарын яһаған. Уның тәүге шиғырҙары «Chemarea» һәм «Flacăra»[2] мәҙәни журналдарында баҫылып сыҡҡан , ә дебют повесы «Iudita şi Holofern» («Юдифь һәм Олоферн») 1927 йылда баҫылып сыға[3]. Ҡустыһы Серджиу, Михаил Дан шулай уҡ журналист була, ул Владимир Маяковский шиғырҙарын тәржемәләүе менән билдәле[4].
1920 йылдар аҙағында Серджиу Дан һәм уның дуҫы Ромулус Диану Бухареста булалар. Тап шунда ул романист Камил Петрескуның әҙәби түңәрәгенә ҡушылып китә һәм «Casa Capșa» һәм «Corso»[5] ресторандарында даими әҙәби диспуттарҙа ҡатнаша башлай. 1928 йылда Петреску менән асыуланыша: Петреску һүрәтләгән «ноократик» фәлсәфәүи проектты мыҫҡыл итә, уның авторын «ахмаҡ» һәм «ҡыйыуһыҙ» тип атай[6]. Һуңынан Серджиу Дан был инцидент менән бәйле үкенес белдерә, ул Петрескуның үҙенең фәлсәфәүи ҡулъяҙмаларын Ватикан китапханаһында һаҡларға тигән сәйер ҡарарына бигерәк тә ғәжәпләнеүен билдәләй.
Ион Виня Диану һәм Данды, сәйәси мәғәнәле алдынғы шиғыр һәм проза әҫәрҙәрен баҫтырған «Contimporanul» һул журналынан башлап, үҙенең журналистик проекттарына ылыҡтыра[7]. Дандың әҫәрҙәре башҡа баҫмаларға ла тәҡдим ителә: «Vremea», «Revista Fundațiilor Regale», «Universul Literar» («Universul daily» әҙәби ҡушымтаһы) һәм «Bilete de Papagal» (шағир Тудор Аргезиҙың сатирик гәзите). Был осорҙа Дэн Бухарест коммерция училищеһында белем ала. Диану менән бергә (был да уның өсөн дебют була) Дан XIX быуаттың шағиры һәм фольклорсыһы Антон Панндың «Viața minunată a lui Anton Pann» («Антон Панндың мөғжизәле тормошо» , 1929) романтик биографияһы авторҙашы була. Был уртаҡ нәфис пьеса 1935 йылда «Nastratin și timpul său» («Насреддин һәм уның заманы»)[8] исеме аҫтында яңынан баҫтырыла. Дан шулай уҡ әҙәби теоретик Эуджен Ловинескуҙың «Sburătorul» журналы тирәләй ойошторолған шул уҡ исемле клубына ҡушыла[9][10].