Рәсәй матбуғаты көнө

Рәсәй матбуғаты көнө — һәр йыл 13 ғинуарҙа билдәләнә. Журналистарҙың, гәзит һәм журнал редакциялары хеҙмәткәрҙәренең, матбуғат баҫмалары нәшер итеүселәрҙең һөнәри байрамы.

Тарихы

Бөйөк Петр Указына ярашлы, Рәсәй империяһында беренсе матбуғат баҫмаһы — «Ведомости» гәзите сыға башлаған тарихи датаға бәйле. Рәсәй Федерацияһы Юғары советы Президиумы тарафынан 1991 йылдың 28 декабрендә 3043-1 ҡарар менән булдырыла.

1703 йылдың 2 ғинуарында (яңы стиль буйынса 13 ғинуар) Мәскәүҙә урыҫ телендә «Ведомости» гәзитенең беренсе һаны донъя күрә. Баҫма тулыһынса «Мәскәү дәүләтендә һәм тирә-яҡтағы сит илдәрҙә булған, белергә һәм иҫкә алырға лайыҡлы хәрби һәм башҡа эштәр тураһында хәбәрҙәр» («Ведомости о военных и иных делах, достойных знания и памяти, случившихся в Московском Государстве и во иных окрестных странах») тип атала. Петр Беренсе гәзитте реформалар үткәреү өсөн көрәштә һәм Рәсәй империяһының ҡеүәтен раҫлауҙа мөһим сара итеп ҡарай. Гәзит Мәскәүҙә лә, Санкт-Петербургта ла нәшер ителә һәм даими атамаһыҙ, төрлөсә йөрөтөлә — «Ведомости», «Российские ведомости», «Ведомости Московские».

1870 йылдың 1 ғинуарынан «юғарынан төшкән бойороҡ» буйынса, «тәжрибә рәүешендә почта учреждениеларында урыҫ һәм сит телдәрҙәге ваҡытлы матбуғатҡа яҙылыу ойошторорға» рөхсәт ителә. Был Рәсәйҙә матбуғатҡа яҙылыу буйынса беренсе ҡарар була. Ә инде 1914 йылға илдә 3 меңдән ашыу ваҡытлы матбуғат баҫмаһы сыға.

2009 йыл башына Рәсәй Федерацияһында 33 меңдән ашыу баҫма матбуғат сараһы теркәлгән. Көн һайын, уртаса алғанда, 20 миллион дана гәзит һәм журнал таратыла.

1997 йылдан алып Рәсәй матбуғаты көнөндә киң мәғлүмәт саралары өлкәһендә Рәсәй Президенты премиялары һәм йәш журналистарҙың проекттарына ярҙам итеү маҡсатында гранттар тапшырыла.

Совет матбуғаты көнө

Журналистарҙың һәм матбуғат баҫмаларында эшләүсе башҡа хеҙмәткәрҙәрҙең һөнәри байрамы беренсе тапҡыр СССР-ҙа булдырыла. РСФСР Юғары советының указына ярашлы, 13 ғинуарҙағы «Рәсәй матбуғаты көнө» тигән яңы атамалы һөнәри байрам большевиктарҙың «Правда» гәзитенең беренсе һаны сығыу уңайынан булдырылып, элекке Советтар Союзы биләмәләрендә һәр йыл 5 майҙағы тантаналы шарттарҙа үткәрелгән «Совет матбуғаты көнө»нә алмашҡа килә.

Элекке совет республикаларынан бары тик Белоруссияла ғына Матбуғат көнөн әле лә 5 майҙа билдәләйҙәр.

Берләшкән Милләттәр Ойошмаһының Генераль Ассамблеяһының 1993 йылдың 20 декабрендәге A/DEC/48/432 һанлы махсус резолюцияһы менән һәр йылдың 3 майы «Бөтә донъя матбуғат азатлығы көнө» тип иғлан ителгән.

Һылтанмалар

• Сайт «calend.ru» — «Календарь событий» Главная страница → Праздники России → День российской печати (рус.) (Тикшерелеү көнө: 26 декабрь 2015)