Пирит

Пири́т (грек. πυρίτης λίθος, һүҙмә-һүҙ — утта соҡолоусы таш), көкөрт колчеданы, тимер колчеданы, сульфидтар класы минералы — минерал, химик составы FeS₂ (46,6 % Fe, 53,4 % S). Нередки примеси Со, Ni, As, Cu, Au, Se и др.

Пирит
Сросток кристаллов пирита
Формула	FeS2
Сингония	Шаҡмаҡ
Төҫө	Еҙ һары
Һыҙат төҫө	Йәшкелт-ҡара
Ялтырауығы	Металл
Үтә күренеүсәнлеге	Үтә күренеүсән
Ҡатылығы	6—6,5
Йәбешеүсәнлеге	камиллашмаған
Һыныусанлығы	Ҡабырсаҡ һымаҡ
Тығыҙлығы	4,95—5,10 г/см³

Кристаллическая структура пирита

Үҙенсәлектәре

Составына баҡыр, кобальт, никель һ. б. ҡушылмалар инә. Кристалдары куб (йыш ҡына ҡырҙарында штрихтар була), пентагондодекаэдр, һирәк осраҡта октаэдр формаһында, бергә уҡмашҡан һәм шытып сыҡҡан игеҙәктәр. Яҡты еҙ‑һары төҫтә, һарғылт көрән һәм сыбар төҫмөрө бар, металл кеүек ялтыр. Ҡатылығы 6—6,5, тығыҙлығы 4900—5200 кг/м³, йәбешкәклеге камил түгел.

Галерея

• 
  Пирит
• 
  Аммонит ҡабырсаҡлы пирит
• 
  Пирит кристалдары
• 
  «Пиритовый доллар», добытый в штате Аризона, диаметр 10 см
• 
  Кубики пирита в породе
• 
  Кристаллический кластер
• 
  Раковина аммонита, замещённая пиритом (Франция)