Оло Ҡыл — Көньяҡ Уралда Силәбе өлкәһендә аҡҡан йылға. Йөрәккүл күленең төп ҡушылдығы. Оҙонлоғо 13 км [1].

Оло Ҡыл
Оло Ҡыл йылғаһы
Оло Ҡыл йылғаһы
Характеристика
Оҙонлоғо 13 км
Һыу ағымы
Инеше
 · Бейеклеге 880 м
 · Координаталар 54°47′56″ с. ш. 59°12′28″ в. д.HGЯO
Тамағы Йөрәккүл
 · Бейеклеге 724,9 м
 · Координаталар 54°52′47″ с. ш. 59°13′40″ в. д.HGЯO
Урынлашыуы
Һыу бассейны Йөрәккүл → Оло Һатҡы → Әй → Өфө → Ағиҙел → Түбәнге Кама һыуһаҡлағысы → Кама → Волга → Каспий диңгеҙе

Ил Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы
Регион Силәбе өлкәһе
РДҺР 10010201012111100021856
Оло Ҡыл (йылға) (Силәбе өлкәһе)
Точка
Точка
— инеше, — тамағы

Географияһы

үҙгәртергә

Көньяҡ Урал тауҙарының башында, диңгеҙ кимәленән 880 метр бейеклектә башлана [2]. Йөрәккүл милли паркы территорияһы аша ағып үтә. Йылға тамағының бейеклеге— дингеҙ кимәленән 724,9 м [2].

Йылға үҙәне уникаль ботаник һәм дымлы субальп болон ландшафтары комплексын, һаҙланған урмандарын, төрлө типтағы һаҙлыҡтарын күрһәтә.[3].

Этимологияһы

үҙгәртергә

Атамаһындағы "ҡыл" һүҙе кескәй йылға тигәнде аңлата. Оло Ҡыл - ошо яҡтарҙағы кескәй йылғаларҙың иң ҙуры булыуын күрһәтә.

Балыҡтарҙан был йылғала ҡорман, сабаҡ, ташбаш, алабуға,шырт балыҡ, шамбы, суртан бар. Оло Ҡылда таҙа һәм һыуыҡ һыу булғанға бында һирәк осрай торған бәрҙе балығы киң таралған. Ләкин уны тотоу тыйылған, сөнки балыҡ Силәбе өлкәһенең Ҡыҙыл китабына индерелгән.

Йылға үҙәнендә йыһазландырылған ял урындары юҡ. Шуға ҡарамаҫтан, уның иҫ киткес тәбиғәт зонаһында урынлашҡанға, туристар бында күп килә. Бында саф һауаны тыналып, ҡарағай урмандарында ғына йөрөп, йәмле тау һырттарына һоҡланып, тәбиғәт менән берҙәмләшергә була. Оло Ҡыл һыу инеү өсөн үтә ныҡ һыуыҡ, әммә теләгәндә Йөрәккүл буйында һыу инергә мөмкин. Шулай уҡ туристарға күлдең яр буйы буйлап йөрөү ҡыҙыҡлы буласаҡ, сөнки бында боронғо кешеләрҙең эҙе табылған. Тағы ла күл янында ғәйәт ҙур Силәбе өлкәһендә берҙән-бер геоглиф урынлашҡан.[4]

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. «Большой Кыл» — информация об объекте в Государственном водном реестре
  2. 2,0 2,1 Лист карты N-40-47 Плотинка. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1983 год. Издание 1990 г.
  3. Национальный парк «Зюраткуль». russia.rin.ru. Россия Великая. Дата обращения: 7 март 2020.
  4. туристический портал Челябинской области