Мышыты

Силәбе өлкәһендәге күл

Мышыты - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Арғаяш районынындағы күл.

Мышыты
Дәүләт  Рәсәй[1]
Административ-территориаль берәмек Силәбе өлкәһе
Карта

Этимологияһы

үҙгәртергә

Атама башҡорт телендәге мышы һүҙенән барлыҡҡа килгән тип һанай Силәбе өлкәһе географы, топонимист Шувалов Николай Иванович.Ул үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә, "от распространенных в прошлом у башкир тюркских мужских имен Мышай и Мышты, связанных с культом животных", тип яҙа[2][3]. Йәғни, гидроним "мышы" һүҙенә Арғаяш һөйләшендәгесә һүҙ яһаусы аффикс "- ты" ҡушылып барлыҡҡа килгән. Әҙәби башҡорт телендә - "Мышылы"

Географияһы

үҙгәртергә

Силәбегә тиклем алыҫлығы - 62 км, Екатеринбургҡа - 190 км-200 км диапазонында, Арғаяшҡа - 4 км.

Географик координаттары: киңлеге - 55°27′4.81″N (55.451335), оҙонлоғо - 60°49′59.75″E (60.833264).

Ярындағы тораҡ пункттар: Ҡорман, Оло Ултыраҡ ҡасабалары һәм Аргаяш [4].

Тасуирламаһы

үҙгәртергә
  • Максималь оҙонлоғо һәм киңлеге (км): 2,75*1,7км
  • Һыу менән туйындырыу сығанаҡтары: Зюзелка (Үҙәнйылға) һәм яуым-төшөм.
  • Диңгеҙ кимәленән бейеклеге: 255 м
  • Майҙаны: 3,4км2

Күл тигеҙлектәр өсөн хас сифаттарға эйә. Сөңкәһе түңәрәк. Төбө ләмле [4]

Мышыты - һай күл: һыу ятҡылығының уртаһында тәрәнлеге бары тик 1,35 метр. Һыуынан тоҙ тәме итә. Яр һыҙаты тигеҙ[5].

Яр буйынан уҡ тәрәнәйә башлай һәм күл уртаһына тиклем бер сама тәрәнлектә ҡала (макс. 1,35 м).

Һыуы аҡмай, минераллылығы - 1148 мг/л, гидрокарбонатлы-натрийлы типҡа ҡарай [6].

Флораһы һәм фаунаһы

үҙгәртергә

Төньяҡтан һәм көнбайыштан япраҡлы урмандар уратҡан. Көнбайыш һәм көнсығыш яр буйҙарын ҡамыш ҡаплаған [5].

Күлдә табан балыҡ һәм сабаҡ тереклек итә. Шулай уҡ карп, ротан, гольян үрсей.

Шулай уҡ ҡара

үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. GEOnet Names Server — 2018.
  2. Шувалов // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
  3. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области
  4. 4,0 4,1 Мышты
  5. 5,0 5,1 Озеро Мышты 2019 йыл 2 июнь архивланған.
  6. Озеро Мышты 2019 йыл 17 июнь архивланған.

Сығанаҡтар

үҙгәртергә

Һылтанмалар

үҙгәртергә