Һауа
Һауа — кеше, хайуан һәм үҫемлектәрҙең тереклеге өсөн кәрәк булған, күбеһенсә азот менән кислородтан торған ерҙең атмосфераһындағы газдар ҡатнашмаһы[1]; Ерҙең атмосфераһы газдарының тәбиғи ҡатнашмаһы (ҡатнашмала күпселеге азот һәм кислород — 98-99 %; углекислый газ, һыу, водород һәм башҡалар).
Һауанан инерт газдар алалар (гелий, неон, аргон, криптон, ксенон, радон, унуноктий).
Химик составы үҙгәртергә
1754 йылда Джозеф Блэк эксперимет аша һауа бер матдә түгел, ә төрлө газдар ҡатнашмаһы булыу иҫбатлай[2].
| Матдә | билдәһе | күләм буйынса, % | ауырлыҡ буйынса, % |
|---|---|---|---|
| Азот | N2 | 78,084 | 75,50 |
| Кислород | O2 | 20,9476 | 23,15 |
| Аргон | Ar | 0,934 | 1,292 |
| Углекислый газ | CO2 | 0,0314 | 0,046 |
| Неон | Ne | 0,001818 | 0,0014 |
| Метан | CH4 | 0,0002 | 0,000084 |
| Гелий | He | 0,000524 | 0,000073 |
| Криптон | Kr | 0,000114 | 0,003 |
| Водород | H2 | 0,00005 | 0,00008 |
| Ксенон | Xe | 0,0000087 | 0,00004 |
,
Һауа составы тауҙарҙа айырыла: кислород азоттан ауырыраҡ, шуға бейеклеккә күтәрелгән һайын кислород кәмей.
Физик үҙенсәлектәре үҙгәртергә
| Параметр | мәғәнә | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Уртаса сағыштырма моляр массаһы | 28,98 г/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| уртаса сағыштырма йылы һыйышлығы, үҙгәрмәүсән баҫымлыҡта cp | 1,006 кДж/(кг•К) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| уртаса сағыштырма йылы һыйышлығы, үҙгәрмәүсән күләмдә cv | 0,717 кДж/(кг•К) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| адиабата | 1,40 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| тауыш тиҙлеге, нормаль шарттарҙа | 331 м/с (1193 км/ч)[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 0—100 °C температурала температура киңәйтеүе | 3,67·10−3 1/К | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| нормаль шарттарҙа динамик үҙлелеге | 17,2 мкПа•с | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| һыуҙа иреүсәнлек | 29,18 см3/л | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нормаль шарттарҙа яҡтылыҡ һыныуы | 1,0002926 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| яҡтылыҡ һыныуы үҙгәреү коэффициенты | 2,8·10−9 1/Pa | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| молекуланың уртаса поляризациялау | 1,7·10−30 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сатерленд константаһы Sat | 171·10−7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Һауа фәлсәфәлә үҙгәртергә
Фридрих Вильгельм Ницше һауа тураһында иң юғары һәм йоҡа материя тип яҙҙы. Һауа – азатлыҡ символы [4][5] [6].
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З.Г.Ураксина, 2005)
- ↑ Ҡалып:Книга:Science. A History (1543-2001)
- ↑ Скорость звука // Физическая энциклопедия / под. ред. А. М. Прохорова. — М.: «Советская энциклопедия», 1988. — Т. 4.
- ↑ Ковальчук Т. Ю. Структура художественного пространства в лирике Д. С. Мережковского 1880-1900-е годов 2015 йыл 18 ғинуар архивланған. // Вестник Челябинского государственного университета. Филология. Искусствоведение. — Вып. 49.— 2010. — № 34 (215). — С. 58
- ↑ Энциклопедия символов, знаков, эмблем. / авт.-сост. В. Андреева и др. — М. : МИФ : АСТ, 2001. — С. 96-97.
- ↑ Воздух 2014 йыл 31 июль архивланған. // Символы, знаки, эмблемы: Энциклопедия / авт.-сост. В. Э. Багдасарян, И. Б. Орлов, В. Л. Телицын; под общ. ред. В. Л. Телицына. — 2-е изд. — М.: ЛОКИД-ПРЕСС, 2005. — 494, [1] с., [16] л. цв. ил.