Млет
Млет, иҫкесә Мелида (хорв. Mljet, итал. Meleda, лат. Melita), — Хорватияның көньяҡ өлөшөндә, далматин яры янындағы утрау. Млет утрауы тураһында боронғо грек сәйәхәтселәре периплдарында тәүгә иҫкә алына. Колонияның Корчула, Вис һәм Хвар утрауҙарына юл Млет боғаҙы аша ятҡан. Млет утрауҙары күп тапҡыр ҡулдан-ҡулға күсә. Римлылар был утрауҙы һөргөн урыны булараҡ файҙаланған, ә һуңынан ул бер аҙ ваҡыт яу Босния монархтары биләй, улар уны Дубровникҡа 1333 йылда һата. 1345—1808 йылдарҙа утрау Дубровницкой республикаһы ҡарамағында була.
| Млет | |
| хорв. Mljet | |
 | |
| Донъя ҡитғаһы | Европа |
|---|---|
| Дәүләт |
 Хорватия |
| Административ-территориаль берәмек | Млет (община)[d] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+1:00[d] |
| Находится в охранной зоне | Mljet Nacionalni Park[d] |
| Урын | Далмация[d] |
| Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан | Адриатик диңгеҙ |
| Халыҡ һаны | 1088 кеше (2011) |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 514 метр |
| Оҙонлоҡ | 37 km |
| Киңлек | 3 km |
| Майҙан | 98 км² |
| Рәсми сайт | otokmljet.com |
| Был объекттан күренештәр категорияһы | Category:Views from Mljet[d] |
 | |
 Млет Викимилектә | |
Географияһы үҙгәртергә
Утрауҙың майҙаны — 100,41 км2. Утрауҙың оҙонлоғо 37 км, киңлеге — 3 км. Яр буйы һыҙығының оҙонлоғо — 131,3 км[1]. Млет утрауы — ҙур Адриатика утрауҙарының иң көньяҡтағыһы һәм иң көнсығыштағыһы. Ул шулай уҡ хорват утрауҙары араһында иң урманлыһы (майҙандың 72 проценты урман менән ҡапланған).
Утрау халҡы — 1111 кеше (2001 йыл), 99 % хорваттар тәшкил итә. Унда ҙур ҡалалар юҡ, карап һәм яхталар туҡтаған урын: Полаче (Polaage), Помена (Pomena) һәм Собра (Sobra). Уның көнбайыш өлөшөндә Милли парк урынлашҡан. Утрауҙың көнсығыш өлөшө һоҡланғыс бухталарындағы пляждары менән билдәле. Уның периметры буйынса уны ҡарауҙы еңеләйткән юл һалына. Утрау Млет каналы менән бүленгән Пельешац ярымутрауынан көньяҡта ята. Дубровник һәм Трстенонан даими һәм туристик рейстар йөрөй.
Милли парк үҙгәртергә
Утрауҙың бөтә көнбайыш өлөшөн 1960 йылдың 12 ноябрендә нигеҙ һалынған боронғо «Млет» милли паркы биләй. Ҡурсаулыҡтың тоҙло ике күле иң иҫтәлекле урын — Ҙур (Veliko, майҙаны — 45 гектар, тәрәнлеге — 46 м) һәм Кесе (Malo, майҙаны — 24 гектар, тәрәнлеге — 29. м.). Ҙур күлдә Изге Мария утрауы бар, йәки уны утрауҙа утрау тип атайҙар. Изге Мария утрауында йәшәгән бер боронғо, (XII быуат быуатҡа ҡараЙ) бенедикт монастыры бар.
Быуаттар дауамында ике экологик афәт һынауы үтһә лә, утрауҙың үҫемлектәр һәм хайуандар донъяһы үҙенсәлекле. Беренсе афәт монахтар XII быуатта күлде диңгеҙ менән тоташтырған канал менән бәйле була: канал сөсө һыу күлдең тоҙланыуына килтерә. Икенсеһе мангуст менән бәйле: урта быуаттарҙа күп һанлы йыландар менән көрәшеү өсөн утрауға алып киләләр һәм улар йыландарҙы ғына түгел, йомортҡаларын ашап, ҡырағай ҡоштарҙы ла ныҡ ҡыҫҡарта. Әйткәндәй, хәҙер утрауҙың экосистемаһы балансты тергеҙҙе, ә ҡырағай мангустар парктың матурлығы булып тора.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Остров Млет 2008 йыл 20 июнь архивланған. (инг.)