Бочвар Анатолий Михайлович: өлгөләр араһындағы айырма
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) "Анатолий Бочвар" битен тәржемә итеп төҙөлгән |
(айырмалар юҡ)
|
17:29, 15 сентябрь 2020 өлгөһө
Анатолий Михайлович Бочвар (1870—1947) — совет металл белгесе, Мәскәү металл белеме мәктәбенә нигеҙ һалыусы, профессор (1917), РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (булыуы 1933).
Биографияһы
1870 йылдың 17 авгусында 1877 йылда үлгән ҡала табибы ғаиләһендә тыуған. Ул 14 йәшендә генә уҡый башлай. 1891 йылда Санкт-Петербург беренсе реаль училищеһын тамамлағас, Мәскәү техник училищеһының инженер-технология бүлегенә уҡырға инә, уны 1897 йылда инженер-технолог һөнәре алып ҡыҙыл диплом менән тамамлай. Ул лаборант сифатында органик булмаған матдәләрҙең химик технологияһы кафедраһында ҡалдырыла.
1898 йылдың сентябренән училищела технология, 1901 йылдан — металлургия уҡыта башлай; 1902 йылдың ноябренән өҫтәмә рәүештә 5-се курста махсус проектлау уҡыта. 1902 йылдан металлургия лабораторияһы менән етәкселек итә.
1908 йылда Мәскәүҙә беренсе металлография лабораторияһын ойоштора һәм металлография курсын уҡый башлай. 1917 йылдан Мәскәү техник училищеһының металлургия һәм металл белеме кафедраһы буйынса экстраординар профессор.
Шул уҡ ваҡытта, 1907 йылдан башлап, ул Мәскәү коммерция институтында тауар фәне һәм минераль матдәләр технологияһы курсы уҡыта, унда 1913 йылдың майынан ул махсус лаборатория мөдире һәм химия технологиялары кафедраһы доценты булып тора. 1910-сы йылдарҙа Мәскәү Сәнәғәт училищеһында уҡыта[1]. 1919-1930 йылдарҙа ул шулай уҡ Мәскәү тау академияһында төҫлө металлдар металлографияһы кафедраһын етәкләй.
1930 йылда Мәскәү төҫлө металл һәм алтын институтына күсә, һәм унда төҫлө металдарҙың махсус металлографияһы курсын уҡый һәм металлография лабораторияһын етәкләй.
Уҡытыусы хеҙмәте менән бер рәттән, ул ҡара һәм төҫлө металлургия өлкәһендә киң тикшеренеүҙәр алып бара. Уның төп эше — аҡ антифрикцион эретмәләр, ҡорос суйындар, һоро суйындарҙы термик эшкәртеү буйынса. Авиация өсөн бер нисә яңы еңел иретмәләр булдыра. А. М. Бочвар тарафынан башҡарылған подшипник иретмәләрен тикшеренеүҙәре ҙур танылыу ала, ул эшләгән Баббит (Б-16) меңләгән тонна аҡҡурғашты экономияларға мөмкинлек бирә.
Ул 1947 йылдың 11 сентябрендә Мәскәүҙә вафат була. Ул яңы Донский зыяратының төньяҡ-көнсығыш мөйөшөндә-ҡатыны Ольга Петровна менән бергә ерләнгән (1875-1951). Уларҙың улы Андрей Анатольевич Бочвар - СССР Фәндәр академияһы академигы, күренекле совет металлургы, Совет атом сәнәғәтенә нигеҙ һалыусыларҙың береһе.
Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре
- Ленин ордены (28.08.1945)
- Почет Билдәһе ордены
- РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре
Иҫкәрмәләр
- ↑ Жуков А.П. Истоки научноо-педагогических школ Университета Менделеева. — Москва: РХТУ им. Д.И. Менделеева, 2010. — С. 13. — 128 с. — ISBN 978-5-7237-0860-0.
Әҙәбиәт
- Волков В. А., Куликова М. В. Московские профессора XVIII — начала XX веков. Естественные и технические науки. — М.: Янус-К; Московские учебники и картолитография, 2003. — С. 37. — 294 с. — ISBN 5—8037—0164—5.
- Бочвар, Анатолий Михайлович // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.