Шобухова Лилиә Булат ҡыҙы
Шо́бухова Лилиә Булат ҡыҙы (ҡыҙ фамилияһы — Шаһбалова, беренсе никахтан һуң — Волкова[2]; 13 ноябрь 1977 йыл, Белорет, Башҡорт АССР-ы, СССР) — оҙон дистанцияларға йүгереүҙә Рәсәйҙең иң көслө спортсыларының береһе, 2009 йылдан марафонда махсуслаша. Марафонда Рәсәй рекордсыһы[2] (һөҙөмтәһе 2013 йылда юҡҡа сығарылғанға тиклем). Чикаго марафоны тарихында тәүге өс тапҡыр чемпион[3] (һөҙөмтәһе 2013 йылда юҡҡа сығарылғанға тиклем). Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры[4].
| Шобухова Лилиә Булат ҡыҙы | |
.jpg) | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй |
| Спортта ил өсөн сығыш яһай |
Рәсәй |
| Тыуған көнө | 13 ноябрь 1977[1] (47 йәш) |
| Тыуған урыны | Белорет, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | марафонец, легкоатлет-стайер, еңел атлет |
| Спорт командаһы ағзаһы | Центральный спортивный клуб армии[d] |
| Масса | 50 килограмм |
| Спорт төрө | Еңел атлетика |
| Спорт дисциплинаһы | Марафон |
| Ҡатнашыусы | Олимпиада уйындары 2012, Летние Олимпийские игры 2008[d] һәм Йәйге Олимпия уйындары 2004[d] |
| Бейеклеге/буйы | 169 сантиметр |
 Шобухова Лилиә Булат ҡыҙы Викимилектә | |
Биографияһы
үҙгәртергәЛилиә Шобухова Афиналағы һәм Пекиндағы Олимпия уйындарында 5000 метрлыҡ дистанцияла йүгереүҙә ҡатнаша, беренсеһендә 13-сө, икенсеһендә 6-сы урын ала. Тәүге ҙур наградаларын 1500-ҙән 10 000 метрға тиклем араларға уҙыштарҙа яулай. 2006 йылдың февралендә Мәскәүҙә 3000 метрға залда йүгереү буйынса донъя рекорды ҡуя — 8.27,86. 2007 йылда Прага ярыммарафонында еңә. 2009 йылда Лондон һәм Чикаго марафондарында уңышлы сығыш яһай: Лондонда — бронза[5], Чикагола алтын миҙалға лайыҡ була. 2010 йылда был марафондарҙың икеһендә лә еңә, шулай итеп, ҡатын-ҡыҙҙар араһында бик абруйлы World Marathon Majors серияһында 2009—2010 йылдар һөҙөмтәләре буйынса еңеүсе тип табыла[6]. 2010—2011 миҙгелендә World Marathon Majors серияһында тағы беренсе урынды яулай[7].
«AIMS/ASICS йыл спортсыһы» (2011 йыл) наградаһына лайыҡ булған беренсе Рәсәй спортсыһы[8][9].
2012 йылғы Олимпия марафонында фавориттарҙың береһе сифатында ҡатнаша. Ләкин янбашы имгәнеү арҡаһында 23-сө километрҙа дистанциянан сыға[10].
2012 йылдың 7 октябрендә Чикаго марафонында 02:22.59 күрһәткесе менән дүртенсе урынды ала[11].
Белорет ҡалаһында йәшәй һәм күнегә. Кейәүҙә, 2003 йылда ҡыҙы тыуа; ире Игорь — бер үк ваҡытта Лилиәнең тренеры ла.
Дисквалификацияланыуы
үҙгәртергә2013 йылда Бөтә Рәсәй Еңел атлетика федерацияһының допингҡа ҡаршы комиссияһы биологик паспортының гематологик профилендәге норманан тайпылышлы күрһәткестәре нигеҙендә Лилия Шобухованы дисквалификациялай. Халыҡ-ара еңел атлетика федерациялары ассоциацияһының Допингҡа ҡаршы ҡағиҙәләренең 32.2 (б), 40.2 һәм 40.10 (с) пункттарына ярашлы, Лилиә Шобуховаға ҡарата 2 йылға дисквалификациялау рәүешендә дисциплинар санкция ҡулланыла. Лилиә Шобухованың дисквалификацияланыу мөҙҙәте 2013 йылдың 24 ғинуарында башлана һәм 2015 йылдың 23 ғинуарында тамамлана. 2009 йылдың 9 октябренән башлап бөтә өлгәшкәндәре юҡҡа сығарыла[12]. Лилиә Шобухова һәм уның тренеры ике йылға дисквалификацияланыу тураһындағы килешеүгә ҡул ҡуймай, сөнки уның менән ризалашмай. ИААФ дисквалификациялау мөҙҙәтен оҙайттырырға тип ныҡыша һәм спортсыға карьераны яңынан башларға рөхсәт бирмәй[13].
2015 йылдың июнендә Спорт арбитраж суды ИААФ менән ВФЛА араһында дисквалификацияның 3 йыл да 2 айлыҡ мөҙҙәте тураһында мировой килешеүҙе раҫлай, уға ярашлы, был мөҙҙәт 2016 йылдың 23 мартында тамамланырға тейеш була[14]. Ләкин Бөтә донъя допингҡа ҡаршы агентлығы (WADA) Лилиә Шобухованың допингҡа ҡаршы көрәштә күрһәткән ярҙамы өсөн дисквалификациялау мөҙҙәтен ете айға ҡыҫҡарта. Ҡыҫҡартылған мөҙҙәт 2015 йылдың 23 авгусында тамамлана[15]. Шуға ҡарамаҫтан, Лондон марафонының башҡарма директоры Ник Бител спортсыға World Marathon Majors серияһындағы марафондарҙа ҡатнашыуҙың ғүмерлеккә тыйылыуы тураһында белдерә. World Marathon Majors серияһына Лондон, Бостон, Берлин, Чикаго, Нью-Йорк һәм Токио марафондары инә[16].
2016 йылдың июлендә суд Лилиә Шобухованан £337 меңлек призды Лондон марафонын ойоштороусыларға компенсация рәүешендә кире ҡайтарттырыу тураһында ҡарар сығара.[17].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Liliya Shobukhova // https://worldathletics.org/athletes/-/14299314
- ↑ 2,0 2,1 Лилия Шобухова: «Надеюсь только на себя» // Лёгкая атлетика, № 1-2 (668—669), 2011. С.6-13
(с сокращениями доступно на сайте Скиран) - ↑ Шобухова — 2:18:20! 2011 йыл 21 октябрь архивланған.
- ↑ Приказ Минспорттуризма № 286-нг от 25.09.2009 2010 йыл 15 май архивланған.
- ↑ Virgin London Marathon webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617153539/http://www.virginlondonmarathon.com/marathon-centre/history-london-marathon/race-history/race-report-2009/%7Cdate=2012-06-17
- ↑ World Marathon Majors 2011 йыл 22 июнь архивланған.
- ↑ World Marathon Majors 2011 йыл 22 июнь архивланған.
- ↑ Лилия Шобухова — первая российская спортсменка, получившая премию «СПОРТСМЕН ГОДА AIMS/ASICS»
- ↑ AIMS — Latest News 2011 йыл 5 ноябрь архивланған.
- ↑ Women’s Marathon — Olympic Athletics | London 2012
- ↑ http://results.chicagomarathon.com/2012/index.php?&lang=EN_CAP&num_results=100&pid=list&search[sex]=W&event=MAR&favorite_add=999999107FA30900000AA7D1
- ↑ Антидопинг. Дисквалификация: Лилия Шобухова. Официальный сайт ВФЛА (29 апрель 2014). Дата обращения: 23 июнь 2014. 2014 йыл 3 май архивланған.
- ↑ Шобухова отбыла наказание, но не прощена. ЛЁГКАЯ АТЛЕТИКА. СПОРТ-ЭКСПРЕСС
- ↑ ТАСС: Спорт — WADA сократила срок дисквалификации легкоатлетки Лилии Шобуховой до 2 лет 7 месяцев
- ↑ Легкоатлетке Шобуховой сократили дисквалификацию. Сетевое издание «Интерфакс». Дата обращения: 24 август 2015.
- ↑ Легкоатлетку Шобухову не допустят к участию в марафонах Мировой серии | РИА Новости
- ↑ Суд обязал Лилию Шобухову вернуть £337 тыс. призовых с Лондонских марафонов
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Шобухова Лилиә Булат ҡыҙы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 11 ноябрь 2022)
- Профиль IAAF (инг.)(инг.)
- Профиль ВФЛА 2018 йыл 4 февраль архивланған.