Википедия

Колчинский Эдуард Израилевич

Колчинский Эдуард Израилевич (16 сентябрь 1944 йыл — 24 ғинуар 2020 йыл) — СССР һәм Рәсәй философы, тарихсы (фән тарихсыһы), философия фәндәре докторы, профессор, 1995 йылдан 2015 йылға тиклем Вавилов исемендәге Санкт-Петербург тәбиғәт белеме һәм техникаһы тарихы институты филиалының директоры[3]. Эволюционизм өлкәһендә белгес[4].

Колчинский Эдуард Израилевич
Зат ир-ат[1]
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 16 сентябрь 1944({{padleft:1944|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:16|2|0}})[2]
Тыуған урыны Кәртәле (ҡала), Силәбе өлкәһе, РСФСР, СССР
Вафат булған көнө 24 ғинуар 2020({{padleft:2020|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:24|2|0}}) (75 йәш)
Һөнәр төрө историк науки, фәлсәфәсе, тарихсы, биолог, университет уҡытыусыһы
Эшмәкәрлек төрө история биологии[d][1], биология[1] һәм фән фәлсәфәһе[d][1]
Эш урыны Институт истории естествознания и техники имени С. И. Вавилова РАН[d]
В. Л. Комаров исемендәге РФА ботаника институты[d]
Уҡыу йорто Философский факультет Санкт-Петербургского государственного университета[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Меңдән ашыу ғилми һәм ғилми-популяр баҫмалар, шул иҫәптән бер нисә тиҫтә монография авторы[5].

Биографияһы үҙгәртергә

Эдуард Израилевич Колчинский 1944 йылдың 16 сентябрендә Силәбе өлкәһенең Кәртәле ҡалаһында тыуған, үҫмер сағында Көньяҡ Урал тимер юлдында элемтә һәм сигнализация эшсеһе булып эшләй, һуңынан Көньяҡ Урал тимер юлында Юл-проект хеҙмәтенең тикшеренеүселәр партияһында эшсе, техник һәм өлкән техник булып эшләй[3].

1964 йылда Санкт-Петербург дәүләт университетының философия факультетына уҡырға инә, 1969 йылда уны тамамлай, аҙаҡ СССР Фәндәр академияһының Ленинград тәбиғәт белеме һәм техника тарихы институты бүлегендә аспирантурала уҡый, 1972 йылда уны тамамлай. 1969 йылдан 1975 йылға тиклем —Ленинград тәбиғәт белеме һәм техника тарихы институты бүлегендә кесе ғилми хеҙмәткәр, 1975 йылдан 1978 йылға тиклем — кесе ғилми хеҙмәткәр исемендәге ботаника институтының Та. 1978 йылдан алып әлеге көнгә тиклем Ленинград тәбиғәт белеме һәм техника тарихы институты бүлегендә: кесе ғилми хеҙмәткәр, өлкән ғилми хеҙмәткәр, төп ғилми хеҙмәткәрбулып эшләй. 1995 йылдан 2015 йылға тиклем Вавилов исемендәге тәбиғәт белеме һәм техникаһы тарихы институтының Санкт-Петербург филиалын етәкләй; 1998 йылдан алып әлеге көнгә тиклем (2019) — тарих эволюция теорияһы һәм экология тарихы секторында мөдир[3].

Университетта уҡыу осорона Колчинский фән тарихсыһы, эволюционист К. М. Завадский (1910—1977) менән таныша, ул үҙенең «эрудицияһы, фекерләү оригиналлеге, намыҫлылығы һәм асыҡлығы, башҡаларҙың фекеренә ихтирамлығы менән айырыла». Нәҡ Завадский Колчинскийҙа биология тарихының фәлсәфәүи мәсьәләләренә, эволюция тәғлимәте тарихы проблемаларына ҡыҙыҡһыныу уята[4].

Колчинский тәбиғәт белеме һәм техникаһы тарихы институтының Санкт-Петербург филиалын етәкләй, ул фәндең социаль тарихы социаль проблемалары менән шөғөлләнә башлай[4].

Философия фәндәре кандидаты (1973, етәксеһе —М. К. Завадский), философия фәндәре докторы (1986). Санкт-Петербург Хөкүмәтенең һәм РФА Санкт-Петербург ғилми үҙәгенең тарихи фәндәр өлкәһендә Е. В. Тарле исемендәге хөкүмәт премияһы лауреаты(2013)[3].

Фәнгә индергән өлөшө үҙгәртергә

Фәнни тикшеренеүҙәренең төп темаһы — эволюцион тәғлимәт тарихы, СССР Фәндәр академияһының социаль тарихы, Санкт-Петербургта фәндәр тарихы (Петроград, Ленинград); көрсөк осорҙарында фән үҫешенең сағыштырмаса илдәр ара анализы, биологияның филиософия проблемалары[5]. Колчинскийҙың ҡайһы бер эштәре фән философияһы һәм фән методологияһы өлкәһендә бер нисә мәсьәләне хәл итеүгә ҙур өлөш индерә. Эволюционизмға арналған эштәрендә ул Рәсәйҙә был тәғлимәт үҫешенең төп этаптарын тергеҙә. Бынан тыш, төрлө биология дисциплиналары өсөн ул социаль факторҙар асыҡлай, улар был дисциплиналарҙың үҫешенә йоғонто яһай[4].

Баҫмалары үҙгәртергә

Ҡайһы бер баҫмалары[4][5]:

  • Завадский К. М., Колчинский Э. И. Эволюция эволюции. Историко-критические очерки проблемы". — Л., 1977.
  • Колчинский Э. И. Диалектизация биологии (дискуссии и репрессии в 20-е начале 30-х гг. ХХ в.) // Вопросы истории естествознания и техники. 1997. № 1. — С. 39—64.
  • Колчинский Э. И. В поисках советского «союза» философии и биологии: дискуссии и репрессии в 20-х — начале 30-х гг. — СПб.: Д. Буланин, 1999. — 273 с.
  • Колчинский Э. И. В защиту дарвинизма // Научное наследие Л. Я. Бляхера и его развитие на современном этапе. К 100-летию со дня рождения. — М.: ИИЕТ РАН, 2001. — С. 48—66.
  • Колчинский Э. И. Эрнст Майр и современный эволюционный синтез. — М.: Тов-во науч. изд. КМК, 2006. — 149 с.
  • Колчинский Э. И. Биология Германии и России — СССР в условиях социально-политических кризисов первой половины ХХ века (между либерализмом, коммунизмом и национал-социализмом). — СПб.: Нестор-История, 2007. — 638 с.
  • Колчинский Э. И. История биологии в Санкт-Петербурге: истоки, традиции и новации // Историко-биологические исследования. 2013. Т. 5. № 3. — С. 9—42.
  • Колчинский Э. И. Кирилл Михайлович Завадский. 1910—1977. — СПб.: Нестор-История, 2013. — 320 с. (серия «Научно-биографическая литература»).
  • Колчинский Э. И. Так вспоминается, или ещё одно лжесвидетельство // Политическая концептология. 2014. № 1. — С. 250—300.
  • Колчинский Э. И., Орлов С. А. Философские проблемы биологии в СССР (20-е — начало 60-х гг.). — Л.: Изд-во АН СССР, 1990. — 96 с.
  • На переломе: советская биология в 20—30-х годах / Под ред. Э. И. Колчинского. — СПб.: СПбФ ИИЕТ РАН, 1997. — 345 с.

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Kolčinskij, Èduard Izrailevič // Чешская национальная авторитетная база данных
  2. ↑ Каталог Немецкой национальной библиотеки (нем.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 СПбФ ИИЕТ РАН, 2016
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Музрукова, Фандо, 2014
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Социология науки и технологий, 2014

Әҙәбиәт үҙгәртергә

Һылтанмалар үҙгәртергә

  • Эдуард Израилевич Колчинский : [арх. 14.11.2019] // Сотрудники. — СПбФ ИИЕТ РАН, 2016. — 16 ноября. — Дата обращения: 14.11.2019.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Колчинский_Эдуард_Израилевич&oldid=1071736» битенән алынған