Ваҡ ҡолаҡ ярғанаттар

Ваҡ ҡолаҡ ярғанаттар (лат. Pipistrellus, рус. Нетопыри) — ярғанаттар ярым отрядының шыма танаулылар ғаиләһенә ҡараған имеҙеүселәр заты.

Ваҡ ҡолаҡ ярғанаттар
Урман ваҡ ҡолаҡ ярғанаты (Pipistrellus nathusii)
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Суб-тип:  Икенсел ауыҙлылар Тип:  Хордалылар Клад:  Баш һөйәклеләр Суб-тип:  Умыртҡалылар Инфратип:  Башһөйәклеләр Супер-класс:  Дүрт аяҡлылар Класс:  Һөтимәрҙәр Суб-класс:  Йәнлектәр Инфра-класс:  Плаценталылар Отряд өҫтө:  Laurasiatheria Отряд:  Ҡанатҡуллылар Ярым отряд:  Ярғанаттар Ғаилә өҫтө:  Vespertilionoidea Ғаилә:  Шыма танаулы ярғанаттар Ярым ғаилә:  Vespertilioninae Триба:  Pipistrellini Ырыу:  Ваҡ ҡолаҡ ярғанаттар
Халыҡ-ара фәнни исеме
Pipistrellus Kaup, 1829
Синонимдар
Nannugo Kolenati, 1856
Төр өлгөһө
Vespertilio pipistrellus Schreber, 1774
Подроды
Perimyotis Menu, 1984 Pipistrellus Kaup, 1829
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр ITIS   180023 NCBI   27671 EOL   13970

Ҡылыҡһырлама

Ваҡ ҡолаҡ ярғанатының кәүҙә оҙонлоғо 3,2—5,1 см, ауырлығы 3—8 г, ҡанаттары тар, ҡоласы 18–22 см. Арҡаһының төҫө көрән-ерәндән алып һоро-балауыҙ һарыға тиклем, ҡорһағы асығыраҡ төҫтә. Натузиус ваҡ ҡолаҡ ярғанатының кәүҙә оҙонлоғо 4,6—5,8 см, ауырлығы 5—12 г, ҡанаттарының ҡоласы 23—25 см. Арҡаһының төҫө көрән-балауыҙ һарынан алып ҡыҙғылт төҫмөрлө ерәнһыу-ҡуңырға тиклем, ҡорһағы ҡуңыр-һоро. Йөнө ҡыҫҡа, ҡуйы, төптәре ҡара. Ҡолаҡтары ҙур түгел, осло. Ҡанатының ярыһы артҡы аяғының тышҡы бармағындағы аҫҡы өлөшөнә беркетелгән. Ҡойроғо ҡыҫҡа.

Үрсеүе

Йөклөлөгө 40—60 көн дауам итә. Ғәҙәттә йылына 1 тапҡыр 1—2 бала тыуҙыра. 3—7, ҡайһы берҙә 16 йылға тиклем йәшәй.

Йәшәйеше

Эңерҙә әүҙем. Төҙөлөштәрҙә, ағас ҡыуыштарында, ҡая ярыҡтарында йәшәй; Башҡортостанда ҡышламай, миҙгел һайын күсенеп йөрөй.

Туҡланыуы

Нигеҙҙә бөжәктәр менән туҡлана, табышын һауала тота.

Таралышы

Яҡынса 40 төрө билдәле. Евразияның урта бүлкәтенән алып Көньяҡ Африкаға һәм Австралияға тиклем таралған. Башҡортостанда кәрлә ваҡ ҡолаҡ ярғанаты һәм Натузиус ваҡ ҡолаҡ ярғанаты осрай. Башҡортостандың Урал алды көньяғында осрай. Ике төрө лә Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл китабына индерелгән.