Буташ (күл)
Буташ — рус. Бута́ш - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Эткүл районындағы күл.
| Буташ | |
| Бассейн майҙаны | 178 км² |
|---|---|
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Силәбе өлкәһе |
| Оҙонлоҡ | 8,2 km |
| Киңлек | 4,6 km |
| Вертикаль тәрәнлеге | 2,5 метр |
| Майҙан | 37,7 км² |
 | |
Этимологияһы
үҙгәртергәСиләбе өлкәһенең топонимикаһын, башҡорт халҡының фольклорын өйрәнгән географ, топонимист Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә күлдең исемен башҡортса бута - дөйә балаһы [2] тигән һүҙҙән килеп сыҡҡан тип иҫбатлай. "Бута" тигән һүҙҙән яһалған ирҙәр исеменән булыуы ла ихтимал тигән фаразын да әйтә[3][4]
Тасуирламаһы
үҙгәртергәБуташ күле боронғо диңгеҙ сигенгәндән һуң барлыҡҡа килә һәм рәүеше менән сынаяҡ аҫтын хәтерләтә.
Һыу биләгән дөйөм майҙан 37,7 кв. км тәшкил итә. Төньяҡтан көньяҡҡа 8,2 километрға, ә көнбайыштан көнсығышҡа ҡарай — 4,6 километрға һуҙылған. Буташ аҡмай, шуға күрә һыу алмашыныу көсһөҙ генә. Дөйөм һыуйыйғыс майҙаны 178 кв. км. тәшкил итә.
Буташ күле тәрәнлектә айырылып тормай: көҙгөһөнән өҫтөндә төбөнә тиклем максималь билдәһе саҡ-саҡ 2,5 метрға етә. Күлдең ике ҡултығы бар: һыу ятҡылығында була алаһығыҙ: беренсеһе — 2 000 метр оҙонлоғондағыһы күлдең төньяҡ-көнбайышында урынлашҡан ; икенсеһе — ике тапҡырға ҡыҫҡараҡ. Ул Буташтың көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан[5].
Географияһы
үҙгәртергәКүл Эткүл районының көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә, Уйылға һәм Октябрь районы сигендә биләмәһендә урынлашҡан, был урындан йыраҡ түгел Кораблево, Писклово, Большеникольское ауылдары. Буташ менән йәнәш урынлашҡан ваҡ күлдәр күп: Оло һәм Кесе Күнкүл, Оло һәм Кесе Селиткүл һәм башҡалар[6].
Сығанаҡтар
үҙгәртергә- Шувалов Н. И. Буташ // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- От Парижа до Берлина по карте Челябинской области [1]
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 1-се том, 861 б., - 177-се б.
- ↑ Шувалов Н. И. Буташ // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- ↑ От Парижа до Берлина по карте Челябинской области
- ↑ Озеро Буташ 2019 йыл 24 март архивланған.
- ↑ Обзорно-географический Атлас России. — Картография, АСТ, Астрель, 2010. — С. 60—61.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 1-се том, 861 б., - 177-се б.
- Шувалов Н. И. Буташ // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7