Борханкүл (рус. Бурханкуль) — Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһе Троицк районындағы ауыл. Белозерский ауыл биләмәһенә ҡарай.

Борханкүл
Нигеҙләү датаһы 1898
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Белозерское сельское поселение[d][1]
Сәғәт бүлкәте UTC+05:00[d]
Халыҡ һаны 214 кеше (2010)[2]
Почта индексы 457118
Карта

Географияһы үҙгәртергә

Ауыл райондың төньяҡ-көнсығыш өлөшөндә, Борханкүл буйында урынлашҡан. Рельефы — ярым уйһыулыҡ (Урал аръяғы пенеплены); янындағы ҡалҡыулыҡтар — 200 һәм 202 метр. Ландшафы — урман-дала. Эргә-тирәһендә күлдәр күп.

Тарихы үҙгәртергә

Ауылға 1898 йылда Долгодеревенск станицаһынан күсенгән кешеләр тарафынан Ключевский станицаһының өҫтәмә биләмәһе сиктәрендә нигеҙ һалына. 1930 йылдан алып уның биләмәһендә «Совместный труд» колхозының үҙәк усадьбаһы, 1947 — «Победа» колхозы, 1951 йылдан — «Песчаный» совхозының бүлексәһе, 1969 йылдан — «Белозерский» совхозы (хәҙер — «Борханкүл» яуаплылығы сикләнгән йәмғиәте) урынлашҡан.

Халҡы үҙгәртергә

Халыҡ иҫәбе
2002[3]2010[4]
308214

2010 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса ауылдағы халыҡ һаны 214 кеше тәшкил иткән.

Урамдары үҙгәртергә

  • Торналар урамы
  • Йәшел урам
  • Йәштәр урамы
  • Яр буйы урамы
  • Үҙәк урам

Инфраструктураһы үҙгәртергә

  • И. П. Матюхин исемендәге төп дөйөм белем биреү мәктәбе эшләп килгән булған, мәгәр хәҙер ябылған[5]

Этимологияһы үҙгәртергә

Башҡорт халҡының фольклорын, ғөрөф-ғәҙәттәрен, бигерәк тә топонимдарын күп йылдар дауамында өйрәнгән һәм улар буйынса китап сығарған Силәбе өлкәһе географы һәм топонимисы Н. И. Шувалов ойконимдың килеп сығышын антропонимдан - Борхан тигән башҡорт йәки татар исеменән килеп сыҡҡан тип аңлата[6].[7][7][8].

Ауыл атамаһын үҙе урынлашҡан Борханкүл атамаһынан алған, ә күлгә, үҙ сиратында, Борхан антропонимынан исем бирелгән. Т. Кусимова, С. Бикҡолова төҙөгән «Башҡорт исемдәре» һүҙлегендә Борхан исеменең ике төрлө аңлатмаһы бар: монгол теленән ингән вариант бот, тораташ, илаһ тигәнде аңлатһа, ғәрәп теленән ингәне дәлил, хәҡиҡәт, дөрөҫлөктө иҫбатлаусы[9]

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Челябинская область: энциклопедия / гл. ред. К. Н. Бочкарёв. — Челябинск: Каменный пояс, 2008.
  • Т. Кусимова, С. Бикҡолова. Башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006 — 39-сы бит

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. ОКТМО (урыҫ)
  2. http://www.webcitation.org/6NLnfKMH0
  3. Численность населения Челябинской области по данным Всероссийской переписи населения 2002 года. Дата обращения: 13 февраль 2016. Архивировано 13 февраль 2016 года.
  4. Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
  5. В Троицке умер последний в Челябинской области полный кавалер ордена Славы. Агентство новостей «Доступ». Дата обращения: 21 ғинуар 2019.
  6. Шувалов Н. И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
  7. 7,0 7,1 От Парижа до Берлина по карте Челябинской области
  8. Бурханкуль, озеро, деревня, Троицкий район. От распространенного у башкир и татар арабского мужского имени Бурхан, в значении «истинный выразитель веры» - Шувалов Н. И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
  9. Т. Кусимова, С. Бикҡолова. Башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006 — 39-сы бит