Аҡҡоҙоҡ (Ырымбур өлкәһе)
Аҡҡоҙоҡ (рус. Аккудук)— Рәсәй, Ырымбур өлкәһенең Домбаровка районы Ҡыҙыл Чабан ауыл советы составындағы ҡасаба.
| Аҡҡоҙоҡ | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Красночабанский сельсовет[d][1] |
| Почта индексы | 462725 |
 | |
Географияһы үҙгәртергә
Район үҙәге Домбаровка ҡасабаһынан төньяҡ-көнбайыштараҡ, туранан яҡынса 43 км алыҫлыҡта урынлашҡан.
Климаты үҙгәртергә
Климаты ҡырҡа континенталь. Ҡыш, ҡағиҙә булараҡ, аҙ ҡарлы, ҡоро, һалҡын. Иң һыуыҡ ай — ғинуар. Ғинуарҙың уртаса температураһы — 16,5-17оС. Йылдың һыуыҡ осоронда (ноябрҙән мартҡа тиклем) яуым-төшөм яҡынса 100 миллиметр тәшкил итә. Ҡар япмаһы ноябрь уртаһында ята һәм апрель аҙағында иреп бөтә. Ҡар япмаһының бейеклеге 30 сантиметрҙан кәмерәк була.
Яҙ бик интенсив килә. Температура тиҙ күтәрелә һәм ер йылына. Ҡырау төшмәгән осор уртаса 120—135 көн тәшкил итә.
Йәй эҫе, ғәҙәттә, ҡоро. Июлдә уртаса температура +21,8оС. Максималь температура +42оС градусҡа тиклем барып етергә мөмкин. Йылдың йылы осоронда (апрелдән октябргә тиклем) яуым-төшөм яҡынса 100—250 миллиметр тәшкил итә.
Көҙөн иртәнге ҡырауҙар башлана. Һауа температураһы тигеҙһеҙ. Октябрь аҙағында температура нулдән түбән төшә[2].
Тарихы үҙгәртергә
Ауылға 1929—1930 йылдарҙа «Ҡыҙыл Чабан» совхозының 2-се малсылыҡ фермаһы ҡасабаһы булараҡ нигеҙ һалына. Ауыл 1954 йылдан алып үҫешә башлай, ул саҡта илдә «сиҙәм һәм ҡалдау ерҙәрҙәрҙе үҙләштереү» сәйәсәте киң йәйелдерелә — был яңынан булдырылған совхоздарға ғына түгел, ә электән эшләп килгән колхоздар менән совхоздарға ла ҡағыла[3].
Этимологияһы үҙгәртергә
Аҡҡоҙоҡ ҡасабаһы рәсми атамаһын 1966 йылда алған. Ырымбур өлкәһендәге География институтының Социаль-иҡтисади география бүлегенең «Ырымбур өлкәһе тәбиғәте» фәнни-популяр порталында килтерелгән мәғлүмәттәрҙән күренеүенсә, башҡорт телендәге аҡ һәм ҡоҙоҡ һүҙҙәренән яһалған[4][5].
Халҡы үҙгәртергә
2002 йылдан даими халыҡ һаны-186 кеше (ҡаҙаҡтар 99 %) , 2010 йылда 59 кеше[6].
Шулай уҡ ҡарағыҙ үҙгәртергә
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ ОКТМО (урыҫ)
- ↑ Схема территориального планирования муниципального образования «Домбаровский район» Оренбургской области. Том 2 (2012).(недоступная ссылка)
- ↑ Дреев П.Л. Топонимика Домбаровского района. Ойконимы. Личный сайт Дреева Петра Лукьяновича (2016).
- ↑ Оренбургской области(недоступная ссылка)
- ↑ Дреев П.Л. Топонимика Домбаровского района. Ойконимы. (2016).
- ↑ Численность и размещение населения Оренбургской области. Статистический сборник // Оренбургстат. — 2012.
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Оренбургской области(недоступная ссылка)
- Дреев П.Л. Топонимика Домбаровского района. Ойконимы. Личный сайт Дреева Петра Лукьяновича (2016).
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Матвеев А. К. Географические названия Урала: Топонимический словарь. — Екатеринбург: ИД «Сократ», 2008. — 352 с. С. 237.
- Словарь топонимов Республики Башкортостан. Уфа: Китап, 2002. 256 с. — С. 216.
- С. М. Стрельников. Географические названия Оренбургской области. Топонимический словарь. — Кувандык: Издательство С. М. Стрельникова, 2002. — С. 123—124.