101-се километр

«Йөҙ ҙә беренсе километр» — СССР граждандарының айырым категорияһына ҡарата ҡулланылған, хоҡуҡтарҙы сикләү ысулын билдәләүсе рәсми булмаған термин. Уларға Мәскәү, Ленинград, союздаш республикаларҙың баш ҡалаларында (Киев, Минск һәм башҡалар), башҡа эре, шулай уҡ «ябыҡ ҡалаларҙа», (Севастополь, Днепропетровск) 100 километрлыҡ зона сиктәрендә йәшәү тыйыла.

101-се километр

Сәйәси репрессия йылдарында 101-се километрға һәм арыраҡ РСФСР-ҙың Енәйәт Кодексының 58 статьяһына ярашлы репрессияланғандарҙың ғаиләләре һөрөлгән. Һуңынан бындай һөрөүгә, башлыса, бер ҡайҙа ла эшләмәгән граждандар (әрәмтамаҡ — тунеядецтар), диссиденттар, рецидивистар һәм РСФСР-ҙың Енәйәт Кодексының иң ауыр статьялары буйынса хөкөм ителгәндәр дусар ителә.

Популяр мәҙәниәттә сағылышы

• «Лесоповал» төркөмөнөң «101-й километр» йыры.
• Йыр «101-й километр» (Александр Розенбаум).

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Минус (хоҡуҡтарҙан мәхрүм итеү)
• Һөрөү (яза)

Һылтанмалар

• Богомолов А. Всех тунеядцев и диссидентов — за 101-й километр  (билдәһеҙ). Комсомольская правда (28 сентябрь 2012). Дата обращения: 11 август 2016.
• Кто жил на легендарном 101 километре?  (билдәһеҙ) Русская семёрка. Дата обращения: 23 ғинуар 2018.
• Ирина Огилько. Печальный, но нужный 101-й километр  (билдәһеҙ). Российская газета (16 март 2007). Дата обращения: 23 ғинуар 2018.