Үрмәлсек турғай

Үрмәлсек турғай, тилеғош (рус. поползень, лат. Sitta europaea)— үрмәлсек турғайҙар ғаиләһендәге ҙур булмаған ҡош.

Үрмәлсек турғай
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Суб-тип:  Икенсел ауыҙлылар Тип:  Хордалылар Клад:  Баш һөйәклеләр Суб-тип:  Умыртҡалылар Инфратип:  Башһөйәклеләр Супер-класс:  Дүрт аяҡлылар Класс:  Ҡоштар Ярым класс:  Яңы аңҡаулылар Отряд:  Турғай һымаҡтар Ярым отряд:  Һайраусы турғайҙар Инфраотряд:  Passerida Ғаилә өҫтө:  Certhioidea Ғаилә:  Поползневые Ырыу:  Поползни Ырыу:  Үрмәлсек турғай
Халыҡ-ара фәнни исеме
Sitta europaea Linnaeus, 1758
Ареал
Һаҡлау статусы
Ҙур хәүеф янамай IUCN 3.1 Least Concern : 147721
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр ITIS   563018 NCBI   50251 EOL   1051081

Sitta europaea

Ҡылыҡһырлама

Турғай ҙурлыҡ. Ҡыҫҡа ғына, йомроланып бөткән ҡойроҡло, беше йөнлө ваҡ ҡош. Ғәҙәттә, ағастың осонан башлап, олоно буйлап уралтып-уралтып төбөнә тиклем эҙләнеп төшә. Оҙон ғына суҡышы төҙ. һырты күкһел һоро. Күҙҙәре аша ҡара һыҙыҡ үтә. Кәүҙәһенең аҫ яғы аҡ. Аҫ яҡтан ҡойроҡ төбө алһыу. Башҡа ҡоштар менән бутарлыҡ түгел.

Һайрауы

Тауышы

Тауышы яңғырауыҡлы: «сик-сик-сик» йәки «тситт-тситт». һайрауы һыҙғырыуҙан тора.

Йәшәү рәүеше

Йыуан ағаслы ҡуйы урмандарҙа йәшәй. Ағастарҙағы бөжәк¬тәр, уларҙың ҡурсаҡтары менән туҡлана. Ултыраҡ ҡош. Киң таралған. Ағас ҡыуыштарында оялай. Ҡыҙғылт һип¬келле 7—8 бөртөк аҡ йомортҡаһы була. Зарарлы бөжәктәрҙе ҡырып, файҙа килтерә.

Әҙәбиәт

• Э.Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары китабы. Өфө,1986 йыл. ИБ №3478 28.693.35 И 90
• Остапенко В. А. Птицы в вашем доме: Справочное пособие. — М.: Арнадия, 1996. - ISBN 5-88666-011-9