Шарлауыҡ
Шарлауыҡ — текә ҡаянан, бейек һикәлтәнән киҫә ағып төшкән һыу[1]; йылға юлындағы һикәлтәнән йылға һыуының өҫтән аҫҡа төшөүе, йылға шаршыһынан (речной порог) айырмалы рәүештә бейеклек айырмаһы ҙур була[2].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%83%D0%BA_%D0%A7%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D0%B9.jpg/270px-%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%83%D0%BA_%D0%A7%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D0%B9.jpg)
Ағым һыу һикәлтәне емерә, шуға күрә көслө шарлауыҡтар йылға ағымына ҡаршы күсенә баралар. Мәҫәлән, Ниагара шарлауығы йылына 70-90 см-ға күсә бара[2].
Шарлауыҡтар суднолар йөрөшөнә ҡамасаулай. Әммә, гидроэлектростанция төҙөп, электроэнергия сығанағы булараҡ файҙаланырға була.
Шарлауыҡтар төрө
үҙгәртергә- Һыуы ҙур булмаған бейеклектән киң фронт менән төшкән шарлауыҡ катаракт тип атала[3].
- Каскад — эҙмә-эҙлекле килгән шарлауыҡтар.
- Гөрләүек (водоскат) — һөҙәк шарлауыҡ.
Башҡортостан шарлауыҡтары
үҙгәртергәБашҡортостанда Атыш, Күперле, Шартлама, Ғәҙелша, Күкҡарауыҡ шарлауыҡтары туристарҙың яратҡан урыны.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Водопад // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- World`s most beautiful waterfalls (article) (инг.)
- Пять самых высоких водопадов в мире (инг.)
- Всемирная база данных водопадов 2011 йыл 12 июль архивланған. (инг.)
- Мир водопадов
- Водопады мира
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З. Г. Ураксина, 2005)
- ↑ 2,0 2,1 [http://slovari.yandex.ru/водопад/БСЭ/Водопад/(недоступная ссылка) Водопад — БСЭ — Яндекс. Словари
- ↑ Краткая Российская энциклопедия. Том 2. М., 2003. ISBN 5329006511. Стр. 23.
Был гидрология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ