Төньяҡ-Көнсығыш дәүләт университеты

Рәсәй Федерацияһының юғары уҡыу йорты

Төньяҡ-Көнсығыш федераль университеты менән бутамағыҙ

Төньяҡ-Көнсығыш дәүләт университеты
Нигеҙләү датаһы 1960
Логотип
Рәсми атамаһы Северо-Восточный государственный университет
Эшмәкәрлек төрө Юғары белем[1] һәм school education[d][1]
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Магадан
Урын Магадан
Уҡыусылар һаны 4100
Баш компания (ойошма, предприятие) Рәсәй Федерацияһының Фән һәм юғары белем биреү министрлығы[d][2]
Рәсми сайт svgu.ru
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр 1004
Карта

Төньяҡ-Көнсығыш дәүләт университеты — (рус. Северо-Восто́чный государственный университе́т) — административ үҙәге Магадан ҡалаһында урынлашҡан Магадан өлкәһе юғары уҡыу йорто, классик университет.

Тарихы үҙгәртергә

1955 йылда асылған педагогия техникумы нигеҙендә уның уҡыу корпустарын, дөйөм торлаҡ, күпселек уҡытыусыларын алып, 1960 йылда Магадан дәүләт педагогия институты ойошторола[3]. 1961 йылдың 3 сентябрендә яңы асылған юғары уҡыу йортонда өс факультетта (тарих-филология, педагогика, физика-математика) белем биреү башлана. 1961 йылда көндөҙгө уҡыу бүлегенә 200, ситтән тороп уҡыу бүлегенә 75 студент ҡабул ителә[4]. 1965 йылда башланғыс синыфтар уҡытыусылары, 1966 йылда юғары белемле тарих, урыҫ теле һәм әҙәбиәте, физика һәм математика уҡытыусыларының тәүге сығарылышы була.[5]

1970 йылда 800 кешегә иҫәпләнгән яңы уҡыу корпусы төҙөлгәс, унда гуманитар факультеттар студенттары уҡый башлай.[6].

1970—1980 йылдарҙа тарих-филология факультеты үҙ ике факультетҡа: тарих факультеты һәм рус теле һәм әҙәбиәте факультетына бүленә, өҫтәмә рәүештә сит телдәр факультеты ойошторола [7].

1980-йылдар аҙағы — 1990-йылдар башында тарих факультеты социаль-гуманитар факультет, физика һәм математика факультеты тәбиғәт фәндәре һәм математика факультеты итеп, әҙерлек бүлеге Вузға әҙерлек һәм һөнәри йүнәлеш биреү үҙәге итеп үҙгәртелә.[7].

1992 йылда Магадан дәүләт педагогия институты Халыҡ-ара педагогия университеты итеп үҙгәртелә. 1997 йылда Төньяҡ халыҡ-ара педагогия университетын һәм Хабаровск техник университетын (хәҙерге Тымыҡ океан дәүләт университеты) Магадандағы филиалын (1977 йылда асылған булған) берләштереү юлы менән яңы юғары уҡыу йорто — Төньяҡ халыҡ-ара университеты ойошторола[8].

2007 йылдың июненән уҡыу йортоноң тулы исеме— Юғары белем биреү дәүләт мәғариф учреждениеһы «Төньяҡ-Көнсығыш дәүләт университеты», ҡыҫҡартылған атамаһы — Төньяҡ-Көнсығыш дәүләт университеты (ТКДУ).

Ректорҙары үҙгәртергә

Юғары уҡыу йортоноң төрлө йылдарҙағы етәкселәре[7]:

  • Севильгаев Георгий Федорович (1961—1962) — педагогия фәндәре докторы, профессор.
  • Куликов Михаил Иванович (1962—1965) — тарих фәндәре докторы, профессор.
  • Крюков Вениамин Федорович (1965—1968) — иҡтисад фәндәре кандидаты, доцент.
  • Трофимов Алексей Сергеевич (1968—1974) — тарих фәндәре кандидаты, профессор.
  • Лахин Лев Александрович (1974—1982) — философия фәндәре кандидаты, доцент.
  • Кокорев Евгений Михайлович (1982—2006) — философия фәндәре докторы, профессор[9].
  • Широков Анатолий Иванович (2006—2014) — тарих фәндәре докторы, профессор.
  • Корсун Петрович Романы (2014 й.) — педагогия фәндәре кандидаты, доцент[10][11].

Структураһы үҙгәртергә

Университет структураһы 1 институтты - Политехник институт - һәм 6 факультетты үҙ эсенә ала:Биология фәндәре; Ер тураһындағы фән; Педагогия фән һәм мәғариф; Төҙөлөш техникаһы һәм технологияһы; Иҡтисад; Әҙәбиәт ғилеме һәм тел ғилеме.

Фәнни эшмәкәрлеге үҙгәртергә

1992 йылда университетта аспирантура асыла, унда уҡытыу биш һөнәр буйынса алып барыла[12]

2019 йылда аспиранттар әҙерләү 6 һөнәр буйынса алып барыла

Аспирантура асылған ваҡыттан 120-нән ашыу кеше (аспирант, дәғүәсе, юғары уҡыу йорттары уҡытыусылары) кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлаған[13].

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. 1,0 1,1 Severo-Vostočnyj gosudarstvennyj universitet // Чешская национальная авторитетная база данных
  2. Единый Государственный Реестр Юридических Лиц, ЕГРЮЛ
  3. Постановление Совета Министров РСФСР № 1761 от 22 ноября 1960 г. «Об открытии педагогического института в Магадане».
  4. Первый на Северо-Востоке, 2010, с. 12—13
  5. Первый на Северо-Востоке, 2010, с. 17—18
  6. Первый на Северо-Востоке, 2010, с. 17
  7. 7,0 7,1 7,2 Первый на Северо-Востоке, 2010
  8. Постановление Правительства РФ № 4 от 6 января 1998 г. «О Северном международном университете» 2019 йыл 7 ноябрь архивланған.
  9. Ректор в 1982—1992 годах, президент университета на правах ректора в 1993—2006 годах.
  10. С 2014 года был исполняющим обязанности ректора, с 2016 года — ректор.
  11. В Северо-Восточном государственном университете прошли выборы ректора. Вести-Магадан (17 ноябрь 2016). Дата обращения: 19 октябрь 2019.
  12. Первый на Северо-Востоке, 2010, с. 49
  13. Первый на Северо-Востоке, 2010, с. 49—50

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Первый на Северо-Востоке: 50 лет Северо-Восточному государственному университету / Под общ. ред. А. И. Широкова; авт.-сост. Л. П. Бирюкова. — Магадан: Охотник, 2010. — 138 с. — ISBN 978-5-905090-01-1.
  • Зайцев Р. М. — Становление Магаданского государственного педагогического института// Россия и Китай: история и перспективы сотрудничества: материалы VI международной научно-практической конференции (Благовещенск — Хэйхэ, 16-18 мая2016 г.). Выпуск 6. С. 42-44.
  • Крупнейший на Северо-Востоке университет отметил 55-летний юбилей // MagadanMedia.ru, 20 ноября 2015

Һылтанмалар үҙгәртергә

Северо-Восточный государственный университет 2020 йыл 29 ноябрь архивланған.