Сямжа районының тыуған яҡты өйрәнеү музейы

Сямжа районының тыуған яҡты өйрәнеү музейы — «Сямжа районының тыуған яҡты өйрәнеү музейы» ҡала муниципаль бюджет мәҙәниәт учреждениеһы, Вологда өлкәһе Сямжа ауылында урынлашҡан.

Тарих

1988 йыл башында Вологда өлкәһенең Сямжа районында йәмәғәт башланғысында тыуған яҡты өйрәнеү музейы булдырыла. Учреждение экспонаттары йәмәғәтселек һәм энтузиаст — уҡытыусылар, китапхана һәм мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре, комсомол һәм партия хеҙмәткәрҙәре тарафынан йыйыла. Район китапханаһының бинаһында тарихи ҡиммәттәре булған буласаҡ музей экспонаттарын һаҡлау өсөн махсус бүлмә йыһазландырыла.

Музей айырым үҙ аллы учреждение булараҡ, район халыҡ депутаттары советы Президиумы ҡарарына ярашлы, 1991 йылдың 4 июнендә асыла. Башта уҡ Баҡса урамындағы ике ҡатлы ағас бина учреждениеға тапшырыла. Соловьев Владимир Никандрович музейҙың беренсе етәксеһе була. Ул музей фондыентекләп формалаштыра һәм тулыландыра. Музейҙы ойоштороусы булып Сямжа муниципаль районы тора.

Музей биналары һәм ҡоролмалары

Ете йылдан һуң Баҡса урамындағы йорт иҫке ҡоролма тип таныла. 1999 йылдың ғинуарында мәҙәниәт учреждениеһы булған музей Совет урамындағы район китапханаһы бинаһының икенсе ҡатына күсә. Был ҡоролма ХХ быуаттың 30 — 40-сы йылдарында төҙөлгән була. Бында төрлө йылдарҙа район башҡарма комитеты, поликлиника, СПТУ, балалар музыка мәктәбе урынлашҡан. Әлеге ваҡытта бында район китапханаһы һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейы үҙ эштәрен алып бара^[1].

Экспозиция

Сямжа тыуған яҡты өйрәнеү музейында даими эшләүсе экспозициялар: «Тәбиғәт», «Һалдат һәм хеҙмәтсәндәр илде ҡотҡарҙы», «Археология», «Мәҙәниәт һәм көнкүреше (xix быуат аҙағы — xx быуат башы)»^[2].

«Край тәбиғәте» экспозицияһы нигеҙен «Тәбиғәткә тәҙрә» диаромаһы тәшкил итә . Бында 30-ҙан ашыу ҡош һәм хайуан ҡарасҡылары: ҡор, ҡуян, һыуһар, ҡондоҙ, тейен, төлкө, медвежонок, енотҡа оҡшаш эт, селән, өйрәктәр, ҡарсыға, ҡоҙғон, суртан һәм башҡалар бар.

«Археология» экспозицияһы Сямжа крайының археологик ҡомартҡыларын күрһәтә — торған урын, утыраҡ, ҡаласыҡты. Экспозицияла археологик ҡомартҡы коллекцияларының материалдары бар: мезолит дәүере, һуң неолит, урта быуаттар осоро материалдары. Төрлө эш ҡоралдары — тараҡ, тишкес, бырау, уҡ башаҡтары, ташҡа әйләнгән тау тоҡомо предметтары — бар^[3].

Музей эшмәкәрлегенең дөйөм йүнәлештәре: фәнни-тикшеренеү, фәнни-фонд, экспозиция-күргәҙмә һәм мәҙәни-ағартыу эше.

Әлеге ваҡытта һаҡланған биш меңдән ашыу берәмек музейҙың реестрында теркәлгән. Был коллекцияла иғтибарға лайыҡ әйберҙәр : йөн иләгес, самауыр, туҙҙан яһалған әйберҙәр, кейеме традицион кейем һәм халыҡ хіх быуатн кейемдәре, урыҫ сигеүҙәре^[4].

Бик күп материалдар Бөйөк Ватан һуғышы йылдары тураһында, музейҙа шул ваҡыттағы документтар, шулай уҡ крайҙа совет власын урынлаштырыу һәм XX быуаттың 70 — 80-се йылдарҙа үҫешен сағылдырыусы материалдар ҡуйылған .

Музей райондың белем биреү учреждениелары, район мәҙәниәт учреждениелары, Воскресение Христова православие ғибәҙәтханаһы, йәкшәмбе мәктәптәре менән бик әүҙем һәм тығыҙ рәүештә эш алып бара. Музейға килеүселәр нигеҙҙә — туристар. Музей хеҙмәткәрҙәре йыл һайын 10 — 12 күргәҙмәләр, күсмә сараларҙы даими ойоштора. Туристар өсөн заявкалар буйынса экскурсиялар ойошторола, уларҙың темаһы: «По старым улочкам села» һәм «По святым местам земли Сямженской»^[5]^[6].

Иҫкәрмә

↑ Сямженский районный краеведческий музей | О Музее (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020. 2020 йыл 14 ноябрь архивланған.
↑ Сямженский районный краеведческий музей — Сямженский район, с. Сямжа, ул. Советская, д. 24. Подробная информация о музее: расписание, фото, адрес и т. д. на официальном сайте Культура.РФ (урыҫ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020.
↑ Сямженский краедведческий музей | Туризм в Вологодской области (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020.
↑ В музее Сямжи открылась «Берестяная сказка» (рус.). Дата обращения: 8 ноябрь 2020.
↑ Сямженский районный краеведческий музей (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020. 2020 йыл 16 ноябрь архивланған.
↑ https://russia.travel/objects/310319/ (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020. 2020 йыл 13 ноябрь архивланған.

Һылтанмалар

Музейында рәсми сайты(недоступная ссылка)
Музей крайы. Сямжа
Район тыуған яҡты өйрәнеү музейы архангельск 2020 йыл 16 ноябрь архивланған.
Тыуған яҡты өйрәнеү музейы. Архангельск өлкәһе 2020 йыл 19 февраль архивланған.

[1] Сямженский районный краеведческий музей | О Музее (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020. 2020 йыл 14 ноябрь архивланған.

[2] Сямженский районный краеведческий музей — Сямженский район, с. Сямжа, ул. Советская, д. 24. Подробная информация о музее: расписание, фото, адрес и т. д. на официальном сайте Культура.РФ (урыҫ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020.

[3] Сямженский краедведческий музей | Туризм в Вологодской области (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020.

[4] В музее Сямжи открылась «Берестяная сказка» (рус.). Дата обращения: 8 ноябрь 2020.

[5] Сямженский районный краеведческий музей (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020. 2020 йыл 16 ноябрь архивланған.

[6] ttps://russia.travel/objects/310319/ (билдәһеҙ). Дата обращения: 8 ноябрь 2020. 2020 йыл 13 ноябрь архивланған.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]