Сысҡан йылы

Мөсәл

Сысҡан йылы — ун ике йыллыҡ циклдан торған һәм һәр береһе айырым йәнлек исеме менән йөрөтөлгән йыл иҫәбе — мөсәлдең беренсе йылы[1] .

Сысҡан йылы
Рәсем
Алдағы свинья[d]
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе бык[d]
Совместим с дракон[d], обезьяна[d] һәм бык[d]
Ҡапма-ҡаршыһы лошадь[d] һәм Тауыҡ йылы
 Сысҡан йылы Викимилектә

Һуңғы тапҡыр Сысҡан йылы 2008 йылда булған. Яңы мөсәл башы, йәғни, киләһе Сысҡан йылы — 2020 йыл.

Халыҡтың ауыҙ-тел ижадында

үҙгәртергә

Башҡорттар Ислам ҡабул иткәс, Ай календарын файҙаланған, әммә ун ике йыллыҡ цикл да йәшәүен дауам иткән. Көнсығыш илдәренән айырмалы, башҡорттар йыл сифаттарын кешегә күсереп, күрәҙәлек итмәгән, улар тик уңыш алыу менән бәйле һынамыштар булып ауыҙ-тел ижадына инеп ҡалған.

Һынамышта

үҙгәртергә

Сысҡан йылы тураһында ошондай һынамыш та ауыҙ-тел ижадына инеп ҡалған: Сыс­ҡан йылы — игенлек.

Шәжәрәлә

үҙгәртергә
  Аҡһаҡ Тимер хан килде...Сысҡан йылында, ғәҡрәп йондоҙоноң икенсе көнөндә Ҡазан шәһәрен алды...[2]  
  • Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. — Мәскәү, 1993. — 1-се том — 860 бит
  • Мәҡәлдәр һәм әйтемдәр (Башҡорт халыҡ ижады) — Өфө, 1980. −467 бит
  • Мәһәҙиев Д. Мөсәл йыл хисабы // Ватандаш. — 2000. — № 1. — Б. 189—192.
  • Надршина Ф. А. Пространство и время в башкирском эпосе «Урал-батыр» // Урал-Алтай: через века в будущее. — Уфа, 2005. — С. 405—407.
  • Хөсәйенов Ғ. Башҡорттарҙа боронғо календарҙар // Ватандаш. −1999. -№ 4. — Б. 194—196.
  • Аминев З. Г. Пространственно временные представления в традиционной культуре башкир. — Уфа, 2006.

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. — Мәскәү, 1993. — 1-се том, 831-се бит.
  2. Башҡорт шәжәрәләре. — Өфө, 1960

Һылтанмалар

үҙгәртергә