Солдатов Владимир Константинович

Солдатов Владимир Константинович (3 (15) июль 1875, Верхоленск, Рәсәй империяһы — 31 ғинуар 1941, Мәскәү, СССР)  — СССР һәм Рәсәй ихтиологы һәм зоологы, биология фәндәре докторы, Калининград дәүләт техник университетының ихтиология кафедраһы профессоры.

Солдатов Владимир Константинович
Зат	ир-ат
Тыуған көнө	15 июль 1875({{padleft:1875|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})
Тыуған урыны	Верхоленск[d], Иркутск өлкәһе, Восточно-Сибирское генерал-губернаторство[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	31 ғинуар 1941({{padleft:1941|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:31|2|0}}) (65 йәш)
Вафат булған урыны	Мәскәү, СССР
Ерләнгән урыны	Новодевичье зыяраты[d]
Һөнәр төрө	зоолог, ихтиолог
Эш урыны	Санкт-Петербург дәүләт университеты
Уҡыу йорто	Санкт-Петербург дәүләт университеты

Биографияһы

Владимир Контсантинович Солдатов Иркутск губернаһының Верхоленск ҡалаһында 1875 йылдың 15 июлендә уҡытыусылар ғаиләһендә тыуған. Иртә йәштән ата-әсәһе менән Иркутск ҡалаһына күсенә, уның бала сағы һәм үҫмер йылдары шунда үтә. 1886—1896 йылдарҙа Иркутск губерна гимназияһында уҡый. Гимназияны тамамлағандан һуң, баш ҡалаға күсеп килә, унда Петербург университетының физика-математика факультетына уҡырға инә. 1899—1906 йылдарҙа Мурманск фәнни-промысла экспедицияһында ҡатнаша (етәксеһе профессор Н. М. Книпович). Баренц диңгеҙенә ҡойған йылғаларҙа һәм Кола ҡултығында саамдарҙың һәм тартымдарҙа урыҫ балыҡсыларының һөмбаш тотоуҙы һәм биологияны өйрәнә. 1906 йылда университетты тамамлай. 1907 йылда Ауыл хужалығы департаменты тарафынан Алыҫ Көнсығышҡа балыҡ ресурстарын өйрәнеү өсөн ебәрелә. Алыҫ Көнсығыш экспедицияларын ойоштора, улар 1907 йылдан 1913 йылға тиклем Амур йылғаһы бассейнында йыл әйләнәһенә төп промысла балыҡтары (тәү сиратта һөмбаш һәм бикре) биологияһын үткәрә, экспедиция барышында алынған материалдар «Исследования по биологии амурского лосося» (1912 й.) һәм «Исследования по амурскому осетру» (1915 й.) монографиялары нигеҙендә ята. 1909 йылда Солдатов инициативаһы менән Ҙур Чиль морононда, Амур бассейнында һәм бөтә Алыҫ Көнсығышта һөмбашты яһалма үрсетеү буйынса беренсе балыҡсылыҡ заводы төҙөлә. Алыҫ Көнсығышта булып, Солдатов Охот диңгеҙенең көнбайыш өлөшөндә, Татар боғаҙында һәм Бөйөк Петр ҡултығында гидробиология һәм гидрология һәм балыҡ буйынса бик күп материал йыя. Солдатов Алыҫ Көнсығыштағы балыҡтың яңы төрҙәрен өйрәнә һәм тасуирлай. В.К. Солдатов — 1920—1925 йылдарҙағы Төньяҡ фәнни экспедицияла ҡатнашыусы. 1919—1930 йылдарҙа профессор вазифаһын биләй, К. А. Тимирязев исемендәге Мәскәү ауыл хужалығы академияһының балыҡ хужалығы факультетында уҡыта, ә үҙгәртеп ҡоролғандан һуң 1941 йылға тиклем, Мәскәү балыҡсылыҡ һәм ауыл хужалығы техник институты профессоры була (хәҙер Калининград дәүләт техник университеты). 1937 йылда репрессиялана.

В.К. Солдатов 1941 йылдың 31 ғинуарында вафат була, Мәскәүҙә Новодевичье зыяратында ерләнә (2 участка, 33-сө рәт). Уның эргәһендә ҡатыны Елена Петровна Солдатова (1882—1948) һәм ҡустыһы Леонид Константинович Солдатов (1888—1963) ерләнгән.

Фәнни эшмәкәрлеге

Ихтиология буйынса бер нисә дәреслек авторы; «Рыба и рыболовство» (1928 й.), «Коммерческая ихтиология» (1934—1938 йй.), «Общая ихтиология» (1934 й.) һәм «Рыба рыболовных регионов России, СССР» (1938 й.). Уның «Коммерческая ихтиология» дәреслеге күп быуын студент-ихтиологтарҙың белешмәһе булып хеҙмәт итә.

Хәтер

В. К. Солдатов хөрмәтенә түбәндәге төр балыҡтар атала; «Silurus soldatovi», «Soldatov's gudgeon^[en]», «Soldatov's thicklip gudgeon^[en]», «Lycodes soldatovi», «Eumicrotremus soldatovi», «Bothrocara soldatovi», «Aplidium soldatovi», «Hydatophylax soldatovi», «Xysticus soldatovi».

Төп хеҙмәттәре

мәҡәләләр

• Солдатов В. К. Железнодорожные посёлки по Забайкальской линии (Железнодорожные посёлки по Забайкальской линии): статистическое описание и материалы по переписи 1910 года. / В. К. Солдатов. (рус.) // В. К. Солдатов / с предисл. под ред. Д. М. Головачева — Санкт-Петербург. — СПб.: Тип. АО «Слово», 1912. — В. 2. — Т. 5, ч. 1б. — № 2. — С. 985—2059.

• Солдатов В. К. Разведение лососевых пород в Японии (Разведение лососевых в Японии): Отчёт по командировке в Японию в 1911 год. — Санкт-Петербург. (рус.) // тип. В. Ф. Киршбаума / с предисл. под ред. Д. М. Головачева — Санкт-Петербург. — СПб., 1912. — В. 3. — Т. 1. — № 2, IV. — С. 95.
• Солдатов В. К. Обзор исследований, произведенных на Амуре в 1909—1913 годах; Исследования осетровых Амура (Обзор исследований, проведённых на реке Амур в 1909—1913 годов; Исследования амурского осетра. / В. К. Солдатов. — Петроград (рус.) // тип. В. Ф. Киршбаума (отд-ние) / с предисл. под ред. Д. М. Головачева — Санкт-Петербург. — П., 1915. — В. 1—2. — Т. 3. — № 2, IV. — С. 415.
• Солдатов В. К. Материалы по ихтиофауне Карского и восточной части Баренцева море по сборам экспедиции Института в 1921 году: С прил. список рыб, собранных в Карском море в 1921 году зоологом И. А. Стрельниковым (Материалы по ихтиофауне Карской и восточной частей Баренцева моря из собраний экспедиции института 1921 г .: С приложением «Списка рыб, пойманных в Карском море в 1921 г. зоологом И. А. Стрельниковым»). (рус.) // В. К. Солдатов / с предисл. под ред. Д. М. Головачева — Санкт-Петербург. — Саратов: Б. и.,, 1923. — В. 3. — Т. 1. — С. 80.
• Солдатов В. К. Рыбы р. Печоры (Рыбы Печоры): (Материалы ихтиол. Исслед., Произвед. При участии проф. С. А. Зернова и студентов Отд. Рыбов. П. с.-х. акад.: М. С. Зернова, И). (рус.) // В. К. Солдатов. — М.: Пг.: Тип. «Красный агитатор», 1924. — В. 3. — № 6. — С. 74.
• Солдатов В. К. Рыбы и рыбный промысел: курс частной ихтиологии. (рус.). — М.-Л.: Государственное издательство, 1928.
• Солдатов В. К. Обзор рыб дальневосточных морей / Проф. В. К. Солдатов, проф. Г. У. Линдберг. — Владивосток: Типо-лит им. т. Волина. (рус.) // В. К. Солдатов / Под ред. Проф. А. Н. Державина. — М., 1930. — Т. 5. — С. 576—16.
• Солдатов В. К. Промысловая ихтиология (Коммерческая ихтиология): Допущен Наркомснабом СССР в качестве учеб. пособия для втузов Проф. В. К. Солдатов. — Москва: Ленинград: Снабтехиздат. (рус.) // В. К. Солдатов. — М.: М.: ф-ка книги «Кр. Пролетарий» и тип. Профиздата, 1934—1938. — Т. 2.

инглиз телендәге баҫмалары

• Soldatov V. K. On the new genus Cyclopteropsis (Pisces Cyclopteridae) from the Okhotsk sea / V. Soldatov and A. Popov. (рус.) // V. K. Soldatov. — L., 1929.
• Soldatov V. K. On a new genus and species of the family Zoarcidae (Pisces) from the Okhotsk sea / By V. Soldatov and G. Lindberg. (рус.) // V. K. Soldatov. — L., 1929.

Әҙәбиәт

• Документы личного происхождения в архивных учреждениях Северо-Западного федерального округа Российской Федерации.. — Государственный архив Калининградской области.
• Иркутская летопись 1661—1940 гг. / сост., автор предисл. и примеч. Ю. П. Колмаков. — Иркутск, 2003. — С. 84—703.
• История Хабаровского ТИНРО.. — Сайт Хабаровского филиала ФГУП «Тихоокеанский рыбохозяйственный центр».
• Владимир Константинович Солдатов // БСЭ.