Сациви
Сациви (груз. საცივიһалҡын ризыҡ) — грузин аш-һыуы соусы. Шулай уҡ соус исеме менән әҙер ризыҡ та атала. Был соус ҡушып бешерелгән йорт ҡошо, башлыса тауыҡ/ҡошсоҡ, ябай ғына итеп «сациви» тип атала[1]. Әммә шуны иҫтә тотоу мөһим: сациви соусы менән күркә (В.В. Похлёбкиндың (билдәле дәрәжәлә консерватив фекерҙән сыҡһаҡ, ысын сациви ризығы фәҡәт күркә итенән эшләнә), ҡаҙ, өйрәк, башҡа ит, хатта балыҡ менән дә бирелә ала.
| Сациви | |
.jpg) | |
| Ил |
 Грузия |
|---|---|
| Барлыҡҡа килгән, эшләнгән | грецкий орех[d] |
 Сациви Викимилектә | |
Соустың үҙенсәлеге (уны шулай уҡ баже соусы [2])тип атайҙар) булып унда ваҡланған әйберҙәр ҡулланыу грек сәтләүеген күп итеп ҡулланыу тора.
Соус өсөн сағыштырмаса даими тәмләткестәр һәм тәмләткестәр йыйылмаһы сағыштырмаса даими һәм мотлаҡ үҙ эсенә ҡурай еләге, имеретин шафраны (йәки ябай шафран), уцхо-сунели, кориандр, һарымһаҡ, ҡурай еләге, опциональ хмели-сунели, шулай уҡ әсетеүсе рәүешендә шарап уксусы, лимон йәки гранат һуты һ. б.[3]. Соуста йәшеллек йыйылмаһы төрлө булырға мөмкин, кинзә мотлаҡ ҡулланыла. Грузияның ҡайһы бер райондарында соусты, грек сәтләүеге етмәһә, йомортҡа һарыһы менән ҡуйырталар һәм бөтә ерҙә лә ҡуйыртыу маҡсатында он ҡулланалар.
Сациви соусы Грузияға хас соус төркөмөнә инә, унда майҙар емеш-еләк, һуттар, йәки, был осраҡта, сәтләүек менән ҡушыла. Сациви соусының тиҫтә ярым төрө бар, әммә әҙерләүҙең дөйөм принцибы һәм компоненттары сағыштырмаса даими.
Шулай уҡ ит урынына ҡулланылған ризыҡтың вегетариан варианттары ла бар: ит урынына баклажандар һәм төҫлө кәбеҫтә ҡулланыла[4][5].
Сацивиға оҡшаш ризыҡтарҙан (йорт ҡоштары итен грек сәтләүеге соус-пастаһы менән аралаштырып бешереү), Ғосман империяһы осоронда төрөк аш-һыуына, ә артабан— левантий һәм мысыр аш-һыуына индерелгән черкесса тауыҡ (Çerkes tavuğu) ризығын [6], шулай уҡ Төньяҡ Иранда популяр (Мазендеран провинцияһы) шуға оҡшаш аҡуз ризығын атап үтергә мөмкин[7].
Шулай уҡ ҡарағыҙ
үҙгәртергәӘҙәбиәт
үҙгәртергә- Похлёбкин В. В. Сациви // Кулинарный словарь. — М.: Издательство «Э», 2015. — С. 320. — 456 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-699-75127-3.
- Похлёбкин В.В. Грузинская кухня // Национальные кухни наших народов. — М.: Лёгкая и пищевая промышленность, 1983. — С. 123, 129, 134. — 304 с.
- Ратушный А. С. Сациви // Всё о еде от А до Я: Энциклопедия. — М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К°», 2016. — С. 354. — 440 с. — 300 экз. — ISBN 978-5-394-02484-9.
- Сациви // Культура питания. Энциклопедический справочник / Под ред. И. А. Чаховского. — 3-е издание. — Мн.: «Белорусская энциклопедия имени Петруся Бровки», 1993. — С. 328. — 540 с. — ISBN 5-85700-122-6.
Һылтанмалар
үҙгәртергәИҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Секреты грузинских шефов. Готовим классическое сациви
- ↑ Соус баже – Классический рецепт с фото для приготовления дома. Рецепты. Дата обращения: 1 февраль 2021. Архивировано 5 февраль 2021 года.
- ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр
archive-url=, должен задаваться и параметрarchive-date=, и наоборот. Сациви по-грузински. Дата обращения: 25 ноябрь 2018. - ↑ Eggplant satsivi 2021 йыл 4 май архивланған.. Georgian Recipes by Georgia About 2021 йыл 3 май архивланған.. 2013
- ↑ Cauliflower satsivi 2021 йыл 24 ғинуар архивланған.. Georgian Recipes by Georgia About 2021 йыл 3 май архивланған.. 2013
- ↑ Курица по-черкесски (Çerkes tavuğu) - пошаговый рецепт с фото. Автор рецепта Anna Buyak🌳 . Cookpad. Дата обращения: 1 февраль 2021. Архивировано 10 февраль 2021 года.
- ↑ Как приготовить сациви: технология, пропорции...