Помпеи

Помпе́и (лат. Pompeji, итал. Pompei, неоп. Pompei; грек. Πομπηία) — 79 йылдың 24 авгусында атылған Везувий вулканы көлө аҫтында күмелеп ҡалған Италияның Камапания өлкәһендә Неапольдын йырыҡ түгел урынлашҡан Боронғо Рим ҡалаһы.

Хәҙерге көндә — асыҡ һауалағы музей. ЮНЕСКОның бөтә донъя мираҫы исемлегенә индерелгән. Бөтә донъяға билдәле Помпеи ҡалаһы Италияның көньяғында Везувий вулканы итәгендә урынлашҡан. 79 йылдың 24 авгусында вулкан атылы башлағас ҡала көл аҫтында ҡала. Бөгөнгө көндә был ҡаланы күрергә бөтә донъянан туристар ағыла.

1594 йылда был ҡаланы, һәләкәттән һуң быуат ярым ваҡыт үткәс, ҡаҙыу эштәре барышында табалар^[1]. 1748 йылдан башлап был урында ҡаҙыу эштәре башҡарыла. Был ҡаланың мозаикалы стеналары, иҙәндәре, храм, амфитеатр, мунса ҡалдыҡтары, йорттар, ҡала ҡапҡаһы янындағы некрополь һәм башҡа нәмәләр табыла.

1870 йылда ике метрлыҡ көл һәм һөрөм аҫтында ҡалған кеше мәйеттәре ятҡан бушлыҡтар табыла. Был бушлыҡтарға шыйыҡ гипс һалып, ул замандағы кешеләрҙең һыны реконструкциялана. Шуныһы ҡыҙыҡлы: кемдәрҙер ғаиләһе менән ашап ултыра, ашарға бешерә, кейем тегә — уларҙы вулкан шул көйө ҡаплаған. Был фигуралар Помпеи музей ҡурсаулығында винтиналарҙа һаҡлана. Ике мең йыл элек матди үҫешке ирешкән ҡала рухи бөлгөнлөккә төшкән. Ҡала аристократияһы күнел асыу өсөн төрлө саралар үткәргән. Эскеселек, зина ҡалыу, фәхишәлек ҡала кешеләре өсөн ят түгел.

1961 йылдан һуң ҡалала реставрация эштәре башҡарыла. Ҡаланың 20-25 % өлөшөндә ҡаҙыу эштәре башҡарылған^[2].

Иҫкәрмәләр

↑ Гибель Помпей
↑ Город—призрак исчезнувшей цивилизации 2017 йыл 10 август архивланған.

Әҙәбиәт

Michael Vickers. Pompeji // Kunst und Kultur alter Völker. Rom. — Erlangen: Karl Müller Verlag, 1991. — С. 59-71.

	Помпеи Викимилектә
	Помпеи Викияңылыҡтарҙа

	Был Боронғо Рим тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[1] Гибель Помпей

[2] Город—призрак исчезнувшей цивилизации 2017 йыл 10 август архивланған.

[1]

[2]