Лао-цзы: өлгөләр араһындағы айырма

Артыҡ белемгә ынтылмаҫҡа кәрәк— киреһенсә, юнылмаған ағас, йәки сабый халәтендә булыу хәйерле.

Бар ҡапма-ҡаршылыҡтар ҙа үҙ-ара мөнәсәбәттә, шулай уҡ һыйыша ала. Мәҫәлән, йәшәү һәм үлем.. Үлем — ул ғүмер тамамланыу, шул уҡ ваҡытта икенсе тормошта йәшәй башлау. Һәр «үлемдең» ахыры — икенсе «үлемдең» башы. Эш һүҙҙәрҙә, төшөнсәләрҙә түгел, ә уларға ниндәй мәғәнә һалыныуында. Ингән ер — сығыу урыны ла.

Тормош — ул «йомшаҡ» һәм «һығылмалы». Үлем — ул «ҡаты» һәм «киҫкен». Даоса проблемаларҙы сисеү юлы — киреләнмәү, ыңғайға ҡуйыу. Быны гел буйһоноп тороу тип аңларға ярамай — мөмкин тиклем әҙерәк көс сарыф итеп, үҙеңдекенә өлгәшергә тырышыу тип аңларға кәрәк.

 

 

=== Диалектика ===

Лао-цзының фәлсәфәһе бик үҙенсәлекле дидактикаға ҡоролған:

"Ысынбарлыҡтан һәм юҡтан бар нәмә барлыҡҡа килгән; мөмкинлек һәм мөмкин булмағандан — башҡарылыш;оҙон һәм ҡыҫҡанан — рәүеш (форма). Юғары — түбәнде буйһондра; ҡалын һәм нәҙек тауыштар бергә гармония тыуҙыра; алдан килгәне үҙенән һуң килгәнде буйһондора.

 

Әммә Лао-цзы быларҙы ҡапма-ҡаршылыҡ көрәше түгел, ә килешеү тип һанай.