Шартлаусы матдәләр: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
130 юл:
Баштараҡ А. Нобель уйлап сығарған шартлатҡыс матдәләр киң файҙаланылған ( гурдинамиты, пластичные динамиты и порошкообразные нитроглицериновые смесевые взрывчатые составы)<ref name="gorn_enc_1986"/>. Аммиаклы- селитралы шартлатҡыс матдәләр И. Норбин һәм И. Ольсен (Швеция) тарафынан 1867 йылда уҡ алынған, уларҙы [[Беренсе донъя һуғышы|Беренсе донъя һуғышы]] йылдарында ғына сәнәғәт етештерә башлай<ref name="gorn_enc_1986"/>. Улар хәүфһеҙерәк булғанға күрә XX йылдың 30 йылдарынан башлап, сәнәғәттә күпләп етештерелә <ref name="gorn_enc_1986"/>. Советтар Союзында Бөйөк Ватан һуғышынан һуң сәнәғәт башлыса уларҙы етештереүгә күсә <ref name="gorn_enc_1986"/>. Сит илдәрҙә динамиттан аммиак-селитралы шартлатҡыстарға XX быуаттың 50-се йылдарында күсәләр<ref name="gorn_enc_1986"/>.
 
XX быуаттың 70-се йылдарынан башлап, ябай гранулаланған һәм составында һыу булған аммиак-селитралы рецептар , нитроҡушылмалар ҡулланыла<ref name="gorn_enc_1986"/>. Индивидуаль шартлатҡыс матдәләр (тротил) шашка эшләгәндә ҡулланыла. Уларҙы оҙаҡ ваҡыт һыу торған шахталарҙа оҙак зарядлау өсөн таҙа килеш (гранулотол) һәм төрөлө һыуға бирешмәй торған ҡатнашмаларҙа (гранулированныхгранула иһәм суспензионныхсуспензия рәүшендәге) ҡулланалар<ref name="gorn_enc_1986"/>. Тәрәнгә быраулаусы нефть скважиналарында атып тишеү (прострелочный) эштәрендә октоген һәм гексоген ҡулланыла<ref name="gorn_enc_1986"/>.
 
== Һылтанмалар ==