Бела Барток: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Alfiya55 (фекер алышыу | өлөш) Тамғалар: редактор вики-текста 2017 |
Alfiya55 (фекер алышыу | өлөш) |
||
24 юл:
Надьсентмиклош тигән банат ауылында тыуа, атаһы Бела Журафой Барток ауыл хужалығы училищеһы директоры, һәүәҫкәр музыкант (урындағы оркестрҙа уйнай) була, әсәһе Паула Войт #REDIRECT [[https://www.geni.com/people/Voit-Paulina/6000000014960775939]] мәктәптә уҡыта. Барток музыкль мөхиттә, атаһы оркестының сығыштарын һәм пианистка әсәһенең уйынын тыңлап үҫә. Дүрт йәшендә Барток бик күп халыҡ йырҙарын белә һәм көйҙәрен һыңар бармағы менән генә уйнай; биш йәшендә әсәһенән фортепианола уйнау буйынса беренсе дәресте ала, ә бер айҙан улар икәүләп атаһының тыуған көнөнә тип әҙерләнгән пьесаны дүрт ҡуллап башҡара.
Барток бала сағында йыш ауырый, 1888 йылда атаһы мәрхүм була.
1892 йылдың 1 мартында Виноградов
[[1899
1907 йылдан - [[Будапешт]] музыка академияһының фортепиано класы профессоры. Педагогик эшмәкәрлекте концерттар биреү (айырыуса [[Ференц Лист|Лист]]) әҫәрҙәрен йыш һәм бирелеп башҡара) һәм крәҫтиән фольклорын (атап әйткәндә, венгр, румын, словак, төрөк) өйрәнеү менән сиратлаштыра, Золтан Кодай менән бергәләп бик күп йыр йыялар. #REDIRECT [[http://www.belcanto.ru/bartok.html]]
1919 йылғы Венгр совет республикаһы заманында музыканттар директорияһында (Бела Рейниц, Золтан Кодай, Эрнё Донаньи менән бергә) ҡатнаша. Инҡилап еңелгәндән һуң эмиграциялау тураһында уйланһа ла, илендә ҡала.
1920-се йылдарҙа [[Европа]] һәм [[АҠШ]] буйлап күп сәйәхәт итә. 1929 йылда Барток [[СССР]]-ҙа гастролдә була, [[Мәскәү|Мәскәүгә]] һәм [[Ленинград|Ленинградҡа]] килә.
1936 йылда Анатолияла халыҡ йырҙарын яҙып ала, бында уға Әхмәт Аднан Сайгун ярҙам итә.
Барток антифашист була һәм, власҡа нацистар килгәс, [[Германия|Германияла]] сығыш яһауҙан баш тарта. Аншлюстан һуң [[Австрия]] Композиторҙар союзынан сыға һәм яҙмаларын [[Швейцария|Швейцарияға]] күсерә. [[Икенсе донъя һуғышы]] башланғас, 1940 йылда, [[Нью-Йорк|Нью-Йорк]]ҡа эмиграциялай, 1945 йылда Америка гражданлығын ала, күп тә үтмәй вафат була (лейкоздан).
Бартоктың тамамланмаған 3-сө фортепиано концертын һәм Альт менән оркестр өсөн концертын Тибор Шерли тамамлап ҡуя. 1988 йылда композитор кәүҙәһенең ҡалдыҡтары Фаркашретиҙағы венгр зыяратына күсереп ерләнә.
| |||