Златоуст өйәҙе: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
YANBEK (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
ҡалып, категория
12 юл:
}}
 
'''Златоуст өйәҙе''' — [[Өфө виләйәте]]нә (1922 йылдың 14 июленә тиклем), [[Башҡорт АССР-ы|Башҡорт АССР-ына]]на (1922 йылдың 17 авгусына тиклем), Силәбе виләйәтенә (1923 йылдың 31 майына тиклем) ҡараған хакимиәт биләмәһе. 1865 йылда Өфө виләйәте менән берлектә төҙөлгән (Сенат ҡарары, №  42058, 1865 йыл 31 май). 1923 йылдың 31 майында округ итеп үҙгәртелә һәм Урал өлкәһенә инә.
 
== Сиктәре ==
Өфө виләйәтенә ҡараған осорҙа төньяҡтан Пермь виләйәте Красноуфим өйәҙе, көнсығыштан һәм көньяҡ-көнсығыштан Ырымбур виләйәте Силәбе өйәҙе, көньяҡ-көнбайыштан һәм көнбайыштан Өфө виләйәтенең Өфө һәм Бөрө өйәҙҙәре менән сиктәш.
 
== Географияһы ==
{{planned}}
 
== Тарихы ==
1865 йылда [[Ырымбур виләйәте]] икегә бүленә һәм Өфө виләйете төҙөлә. Элекке Ырымбур виләйәтенең Өфө һәм Троицк өйәҙҙәре өлөшләтә Златоуст өйәҙенә тапшырыла. Златоуст заводына өйәҙ ҡалаһы дәрәжәһе бирелә. 1919 йылдың 11 октяберендә Златоуст өйәҙенең башлыса башҡорттар йәшәгән 14 олоҫы Башҡорт автономиялы республикаһына инә. 1922 йылдың 14 июлендә Өфө виләйәте менән берлектә Башҡорт автономиялы республикаһына тулыһынса күсә. 1922 йылдың 17 авгусында Златоуст өйәҙе Силәбе виләйәтенә күсерелә (ВЦИК ҡарары). Өйәҙҙең бер өлөшө Башҡорт АССР-ында ҡала, ә элекке Өфө өйәҙенең 9 олоҫы: Еҫем, Минйәр, Илек, Ерал, Ҡатаутамаҡ, Сергиевск, Әшә-Балашов, Ҡараул, Ҡатау-Иванов Златоуст өйәҙенә беркетелә. 1923 йылдың 12 нояберендә округ итеп үҙгәртелә һәм Урал өлкәһенә инә.
 
== Идаралыҡ ==
1875 йылда урындағы үҙидаралыҡ урынлаштырыла. Үҙидаралыҡ өйәҙ земство йыйылышы һәм уның башҡарма ойошмаһы — өйәҙ земство идараһы аша атҡарыла. 1918 йылдың апреленен идаралыҡ Златоуст өйәҙе халыҡ комиссарҙары кәңәшмәһенә (советы) күсә. Граждандар һуғышы башланыу һәм өйәҙ биләмәһендә Совет власы тармар итеү сәбәпле 1918 йылдың июненән Ваҡытлы Себер хөкүмәте һәм өйәҙ земствоһы етәкселегендә башҡарыла. 1919 йылдың июлендә өйәҙҙә Совет власы тергеҙелә, Златоуст хәрби-револицион комитет төҙөлә. 1919 йылдың декаберендә Эшсе һәм һалдат депутатары Советы итеп үҙгәртелә.
 
== Биләмә ҡоролошо ==
Өйәҙ олоҫтарға бүленә. 1870 йылда 17 олоҫ, 1913 йылда 30 олоҫ, 1917 йылда 32 олоҫ була.
# 1-се Әйле олоҫы
# 2-се Әйле олоҫы
# Балаҡатай олоҫы
Юл 59 ⟶ 64:
 
== Сығанаҡтар ==
* Сборник статистических сведений по Уфимской губернии. Т.VI. Златоустовский уезд.  — Самара, 1899.  — 901 с.:карт.
* История административно-территориального деления Республики Башкортостан (1708-20011708—2001). Сборник документов и материалов. Уфа: Китап, 2003.  — 536 с.
 
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/5742-zlatoust-j-e}}
* [http://chel-portal.ru/?site=encyclopedia&t=zlatoustovskiy-uezd&id=4390 Златоустовский уезд. Портал “Челябинская область”.] (урыҫ.)
* [http://www.zlatoustchel-portal.ru/a/ze/ze.html?1005,1006site=encyclopedia&t=zlatoustovskiy-uezd&id=4390 Златоустовский уезд. Портал “Златоуст”«Челябинская область».] (урыҫ.)
* [http://chel-portalwww.zlatoust.ru/a/ze/ze.html?site=encyclopedia&t=zlatoustovskiy-uezd&id=43901005,1006 Златоустовский уезд. Портал “Челябинская область”«Златоуст».] (урыҫ.)
* [http://zlatblog.ru/istoriya-goroda/108-xronika-zlatoust-20-veka-s-1921-1940-goda Хроника Златоуста 20 века, с 1921-19401921—1940 года] (урыҫ.)
 
{{викилаштыр}}
{{Өфө губернаһының өйәҙҙәры}}
 
[[Категория:Өфө виләйәте]]
[[Категория:Златоуст өйәҙе]]
[[Категория: Өфө губернаһының өйәҙҙәры]]
[[Категория:ӨфөСиләбе губернаһыөлкәһе тарихы]]