Ҡылйебәк: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
14 юл:
| commons = Cuscuta
}}
'''Ҡылйебәк''' -ҡылйебәктәр ғаиләһенә ҡараған паразит үҫемлек заты<ref name="agbina">[http://www.agbina.com/site.xp/057055054.html Статья о семействе «Повиликовые»]</ref>, .
== Таралышы ==
Яҡынса 170 төрө билдәле, тропиктарҙан алып уртаса бүлкәттәргә тиклем таралған. Башҡортостанда 7 төрө үҫә. Төрлө үҫемлектәрҙә (картуф, тал, әлморон һ.б.) паразит булып йәшәгән бер йыллыҡ үлән.<ref>[http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?3194 National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland]</ref><ref>[http://data.kew.org/cgi-bin/vpfg1992/genlist.pl?Convolvulaceae ''Brummitt's'' Vascular Plant Families and Genera]</ref>. Республикала башлыса Урал алды дала зонаһында һәм көньяҡ урман‑дала зонаһында осрай.
== Ботаник яҙма ==
Ҡылйебәк тулыһынса тиерлек япраҡтарын һәм тамырҙарын юғалтҡан. Һабағы үрмәле, еп йәки бау һымаҡ, һарғылт, йәшкелт‑һары йәки ҡыҙғылт төҫтә, шыма йәки сөйәлле. Сәскәһе ваҡ, аҡһыл, алһыу, йәшкелт төҫтә, йомғаҡ, башаҡ йәки шар рәүешле сәскәлектәргә йыйылған. Июль—авг. сәскә ата. Емеше — 1—4 орлоҡло ҡумта. Карантин ҡый үләне. Ҡылйебәк хужа‑үҫемлектең туҡымаһына һурғыстары (гаусториялары) менән үтеп инә һәм уның һуты менән туҡлана, йыш ҡына үҫемлек һәләк була. Бесәнгә сабылған ҡылйебәк менән зарарланған үлән яй кибә һәм күгәрә, туҡлыҡлы булыуын юғалта; малда ауырыуҙар тыуҙыра.<ref name="АБ"> {{cite web|url=http://agrobelarus.ru/node/137|publisher=|title=Повилика, описание.|archiveurl=http://www.webcitation.org/65cjsVw5k|archivedate=2012-02-21}}</ref>. Ҡылйебәк шулай уҡ үҫемлектәрҙең йоғошло ауырыуҙарын таратыусы булып тора. Клевер ҡылйебәге — аҙ йыллыҡ ҡый үләне. Клеверҙа, люцернала һ.б. паразит булып йәшәй. Орлоҡ аша (2,5 меңгә тиклем орлоҡ) үрсей. <ref>http://www.infoliolib.info/sprav/dal/01/1168.html Статья Повивать.</ref>.
== Көрәш саралары ==
Үҫемлектәр карантины, сәсеү әйләнешен һаҡлау, орлоҡтарҙы таҙартыу, тупраҡты тәрән туңға һөрөп эшкәртеү, бөтә шытымдарын юҡҡа сығарыу һ.б.
== Әҙәбиәт ==
* Миркин Б.М. Экология растительности сельскохозяйственных земель Башкирии. Уфа, 1990;
* Захаренко А.В., Кираев Р.С. Регулирование взаимоотношений культурных и сорных растений в агрофитоценозах. Уфа, 2000.
== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания}}
{{wikisource|Ботанический словарь (Анненков)/Cuscuta/ДО|Cuscuta}}
== Һылтанмалар ==
* {{GRIN|genus|3194}}{{ref-en}} <small>Проверено 26 октября 2008 г.</small>
* [http://www.wlu.ca/page.php?grp_id=2147&p=8968 Digital Atlas of Cuscuta]{{ref-en}} <small>Проверено 26 октября 2008 г.</small>
* [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=CUSCU ''Повилика'' на сайте USDA NRCS]{{ref-en}} <small>Проверено 26 октября 2008 г.</small>
* {{ВТ-ЭСБЕ|Повилика}}
* {{Из БСЭ|http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00060/27600.htm}} <small>Проверено 26 октября 2008 г.</small>
{{БЭ}}
{{botanics-stub}}
[[Категория:Эт эсәге һымаҡтар]]
[[Категория:Башҡортостан флораһы]]
[[Категория:Паразит үҫемлектәр]]
| |||