Төньяҡ Боҙло океан: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
14 юл:
}}
'''Төньяҡ Боҙло океан''' — майҙаны буйынса Ер йөҙөндә иң бәләкәй океан. Тулыһынса [[төньяҡ
Океан майҙаны 14,75 млн км² тәшкил итә, һыу күләме — 18,07 млн км³. Уртаса тәрәнлек — 1225 м, иң тәрән урыны — 5527 м [[Гренланд
Төньяҡ Боҙло океанға [[Дания]] (Гренландия),[[ Исландия]], [[Канада]], [[Норвегия]], [[Рәсәй]] һәм [[Америка Ҡушма Штаттары]] биләмәләре йәнәш тора. Океандың хоҡуҡи статусы халыҡ-ара кимәлдә тулы ҡағиҙәләр менән сикләнмәгән. Өлөшләтә арктик илдәренең милли ҡануниәте һәм халыҡ-ара килешеүҙәр менән билдәләнә. Йылдың күп өлөшө буйы Төньяҡ Боҙло океан диңгеҙ йөк ташыу өсөн файҙаланыла, шул иҫәптән Рәсәй Төньяҡ диңгеҙ юлы, АҠШ һәм Канада илдәре Төньяҡ-көнбайыш юлын файҙалана.
== Этимологияһы ==
86 юл:
Утрауҙар һаны буйынса Төньяҡ Боҙло океан Тымыҡ океандан һуң икенсе урынды биләй. Океанда Ер шарындағы иң ҙур Гренландия (2175,6 мең км²) утрауы һәм ҙурлығы буйынса икенсе Канада Арктик архипелагы (1372,6 мең км²) бар, шулай уҡ иң ҙур утрауҙар: Баффинов Ере, Элсмир, Виктория, Банкс, Девон, Мелвилл, Аксель-Хейберг, Саутгемптон, Уэльс Принцы, Сомерсет, Принс-Патрик, Батерст, Кинг-Вильям, Байлот, Эллеф-Рингнес). Ҙур утрауҙар һәм архипелагтар: Яңы Ер (Төньяҡ и Көньяҡ утрауҙар), Шпицберген (утрауҙар: Көнбайыш Шпицберген, Төньяҡ-Көнсығыш Ере), Новосибирск утрауҙары (Ҡаҙан утрауы), Төньяҡ Ер (утрауҙар: Октябрь Революцияһы, Большевик, Комсомолец), Франца-Иосиф Ере, Конг Оскар утрауы, Врангель утрауы, Колгуй утаруы, Милна Ере, Вайгач утрауы.
{|class="graytable" style="text-align:center" |+
|[[Файл:Baffin Island Northeast Coast 1997-08-07.jpg|center|245px]]|Клайд-Ривер янындағы боҙлоҡ.
Баффинов Ере
|[[Файл:Полярная ночь.jpg|center|295px]]|Рогачёв ҡасабаһында поляр төн.
Яңы Ер
|[[Файл:Longyearbyen4.jpg|center|230px]]|Лонгйир.
Шпицберген
|[[Файл:Northbrookisland fj.jpg|center|200px]]|Нортбрук утрауының яр буйы.
Франц-Иосиф Ере Архипелагы
|}
| |||