Ядро ҡоралы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
→‎Һылтанмалар: күренеште төҙәтеү
14 юл:
 
Байытыу процессына альтернатива булараҡ [[Плутоний-239]] бомбаһын эшләргә була. Плутоний тәбиғәттә осрамай, был элементты яһалма юл менән <sup>238</sup>U изотобын нейтрон нурланышында тарҡатып алырға мөмкин. Технологик яҡтан был нурланыш ядро реакторҙарында башҡарыла. Нурландырылғандан һуң составында яңы барлыҡҡа килгән плутоний булған уранды радиохимия заводына ебәрәләр, был заводта плутонийҙы химик юл менән айырып алалар.Реакторҙың нурланышын кәрәкле плутоний изотобы алырға көйләйҙәр.
 
== Термоядро шартлатыу ҡоролмалары ==
Термоядро шартлатыу ҡоролмаһында энергия дейтерий менән тритийҙың ауырыраҡ элементтарға термоядро ҡушылыуының ультрафаст (шартлау) реакцияһы ваҡытында барлыҡҡа килә. Был осраҡта синтез реакцияһы энергия шартлауының төп сығанағы булып тора.
 
Хәҙерге заман термоядро шартлатҡыс ҡоролмаларының төп эш матдәһе булып [[литий дейуриды]] тора. Боевой зарядтың детонацияһы — литий дейтериды заряды — детонатор функцияһын үтәүсе түбән ҡеүәтле йәҙрәле шартлатҡыс ярҙамында башҡарыла (детонатор ҡоролмаһы шартлағанда шартлатҡыс термоядро реакцияһын башлап ебәреү өсөн етерлек энергия бүленеп сыға). Термоядро синезы реакциялары күпкә һөҙөмтәлерәк энергия сығанағы булып тора, бынан тыш термоядро шартлатҡысын конструкцияны камиллаштырыу юлы менән сикҙеһ ҡеүәтле итергә мөмкин, йәғни термоядро шартлатҡыстың ҡеүәтендә фундаменталь физик сикләүҙәр юҡ.
 
== Ядро шартлау төрҙәре ==
Ядро шартлауҙары түбәндәге типтарға эйә булырға мөмкин<ref>Виды ядерных взрывов // [http://nano-planet.org/novoeoruzhie/3448-oruzhie-massovogo-porazheniya.html Оружие массового поражения] — Nano-Planet.org, 12.05.2014.</ref>:
 
* һауала — тропосферала;
* бейеклектә — атмосфераның өҫкө ҡатламдарында һәм яҡын космос арауығында;
* космоста — планета янындағы космоста һәм унан ситтә;
* ерҙә шартлау;
* ер аҫтында шартлау ;
* һыу өҫтөндә);
* һыу аҫтында;
 
== Зарарлау факторы ==
Ядро боеприпасын ҡулланған ваҡытта ваҡытта [[ядро шартлауы]] барлыҡҡа килә. Ядро шартлауының зарарлау факторҙары:
* бәрмә тулҡын
* яҡтылыҡ нурланышы
* үтеп инеүсе нурланыш
* радиоактив зарарланыу
* электромагнит импульс (ЭМП)
 
== Әҙәбиәт ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ядро_ҡоралы» битенән алынған