Ҡылым: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
[[Рәсем:Кылым.jpg|thumb|350px|right|Ҡылым таблицала]]
'''Ҡылым''' — үҙ аллы һүҙ төркөмө. Ниндәй ҙә булһа заттың, предметтың, эшен, хәрәкәтен йә торошон белдергән һүҙҙәр ҡылым тип атала. Ҡылымдар ''нимә(ни) эшләй, нимә(ни)эшләне, нимә(ни) эшләй ине, нимә(ни) эшләй торғайны, нимә(ни) эшләр'' тигән һорауҙарҙың береһенә яуап була: Дәрес ''бара''. Имтихандар ''башланды''. Атай иртәгә ''әйтер''. Бөтәһен дә ''һөйләп бирәсәкмен''.
== Ҡылымдарҙың заман, зат, һан менән үҙгәреше ==
Башҡорт телендә ҡылым
Хәҙерге заман эш-хәрәкәттең хәҙерге ваҡытта эшләнеүен йә эшләнмәүен белдер: ''бара, әйтеп тора, ултыра, һөйләй, тыңламай.''
9 юл:
Үткән заман эш-хәрәкәттең һөйләү ваҡытына тиклем булғанлағын, эшләнгәнлеген- эшләнмәгәнлеген аңлата: ''һөйләне, яҙған, әйткәйне, ултырған ине, торғайны, ҡайтманы.''
Киләсәк заман эш-хәрәкәттең, хәлдең һөйләү ваҡытынан һуң эшләнәсәген, буласағын йәки булмаясағын белдерә:''әйтер, һөйләр, әйтәсәк, әйтмәйәсәк.''
''▼
Ҡылымдар зат һәм һан менән үҙгәрә:
33 юл:
Үҙ аллы ҡылымға эйәреп, ул бедергән эш-хәрәкәттең биҙәктәрен, торошон, нескәлектәрен аңлатҡан ҡылым ярҙамсы ҡылым тип атала.
Әсәйемә хат яҙҙым - ''Урамда ҡолай яҙҙым.''
Иртәгә иртә кил - ''Һин дәрескә бара тор.''
Бишектә бала ята. - ''Беҙгә кемдер килә ята.''
Килтерелгән миҫалдарҙа яҙҙым, ята, тор ҡылымдары үҙ аллы һәм ярҙамсы мәғәнәлә ҡулланылған.
59 юл:
Бойроҡ һөйкәлеше ҡылымдары түбәндәге мәғәнәләрҙе аңлата:
1. Ғәҙәти бойороу:
▲''
2. Ҡаты бойороу: ''тор, күҙемә күренмә. Уйлап торма. Барып йөрөмә.''
3. Рәсми бойороуҙы: ''Ҡыр эштәрендә барыһы ла ҡатнашһын.''''Ҡыя яҙылыш''
4.Үтенес:
Бойроҡ һөйкәлеше ҡылымдары зат, һан менән үҙгәрә, барлыҡ- юҡлыҡта килә ала. Заман менән үҙгәрмәй. Бойроҡ һөйкәлешенең 1-се заты булмай.
| |||