Кобленц (Гёда)
Кобленц йәки Коблица (нем. Coblenz; үр.-луж. Koblicy ) — Үрге Лужицалағы ауыл (Германия). Кобленц ауылы Гедә коммунаһына, Баутцен районы, Саксония федераль ере составына инә. Дрезден административ округына буйһона.
| Кобленц | |
| үр.-луж. Koblicy нем. Coblenz | |
 | |
| Этнохороним | Kobličan, Kobličanka һәм Kobličenjo |
|---|---|
| Дәүләт |
 Германия |
| Административ-территориаль берәмек | Гёда |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d] |
| Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан | Hoyerswerdaer Schwarzwasser[d] |
| Халыҡ һаны | 52 кеше (31 декабрь 2022)[1] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 193 метр |
| Почта индексы | 02633 |
| Урындағы телефон коды | 035937 |
 | |
 Кобленц Викимилектә | |
Географияһы
үҙгәртергәБудишиндан ун саҡрым самаһы көнбайышта һәм Геда коммунаһының административ үҙәгенән төньяҡ-көнбайыштараҡ өс саҡрымда тора. Ауылдың төньяғында А4 (Дрезден — Вроцлав) автомобиль юлдары үтә.
Күрше ауылдары булып төньяҡта — Чешкецы, көнсығышта — Бечицы, көньяҡта — Нездашецы һәм көнбайышта — Добранец ауылдары тора[2].
Тарих
үҙгәртергә1222 йылда беренсе тапҡыр Cobuliz исеме аҫтында телгә алына[3].
1936—1994 йылда ауыл Добраница, Недашюц, Пицшвиц, Цишковица коммуналары составына инә. 1974 йылдан алып хәҙерге Геда коммунаһы составында тора.
Әлеге ваҡытта ауыл «Лужицкий ултыраҡ өлкәһе» мәҙәни-территориаль автономияһы составында тора, бында Бранденбург һәм Саксония ерҙәре ҡануниәт акттары ғәмәлдә, улар Германия территорияһында лужиц теле һәм лужиц мәҙәниәтен һаҡлап ҡалдырыуға булышлыҡ итә[4][5].
- Немец тарихи атамалары[6]
- Cobuliz, 1222
- Kobliz, Gobliz, 1245
- Kobelicz, 1350
- Köblitz, Koblitz, 1559
- Coblenz ,1658
Халыҡ
үҙгәртергәРәсми теле-немец теле, шулай уҡ юғары лужиц теле.
Оно Арноштың «Dodawki k statisticy a etnografiji łužickich Serbow» статистика яҙмаһы буйынса 1884 йылда бында 83 кеше йәшәгән (уларҙың 77 — серб-лужиц (93 %) булған[7].
Лужиц демографы Арношт Черник үҙенең «Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung» әҫәрендә ауылдағы халыҡтың дөйөм һаны 1956 йылда 696 кеше булһа, шуларҙың 35, 2 % (161 кеше лужиц телен яҡшы белгән, 22 — икмәк-тоҙлоҡ белгән һәм бәлиғ булмағандарҙан 62 кеше лужиц телен белгән) тип яҙған[8].
1936 йылда ауыл башҡа ауылдар менән берләштереү арҡаһында тораҡ пункты статусын юғалта, шуның һөҙөмтәһендә уның халҡы һаны 1836 йылдағы 88 кешенән 1925 йылда 588 кешегә тиклем арта. 1994 йылда ул ҡабат тораҡ пункты статусына эйә була, бында 2011 йылда 55 кеше йәшәй.
| 1834 | 1871 | 1890 | 1910 | 1925 | 1939 | 1946 | 1950 | 1964 | 1990 | 2011 | 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 79 | 72 | 74 | 83 | 88 | 588 | 738 | 752 | 640 | 477 | 55 | 51 |
Иҫтәлекле урындары
үҙгәртергә- Саксония ере тарихы һәм мәҙәниәте ҡомартҡылары
- Ферман тирмәне, д. 1, 1а, 1832 йылда (№ 09251427)
- Бай өйө, йорт 8с, 8d, 1786 йылда (№ 09251429)
- Wegestein, 7 йорт, XIX быуат (№ 09303824)
- Ат һарайы, 11 йорт, 1846 йылда (№ 08975878)
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ верхнелужицкая Википедия (билдәһеҙ) — 2006.
- ↑
- ↑ Coblenz/ Koblicy, Sachsen Historischen Ortsverzeichnis von
- ↑ Der Gesetz der Sorben Ausgestaltung Rechte zur (Wenden) Brandenburg Land im (Sorben (Wenden)-Gesetz — SWG) 2016 йыл 4 март архивланған. 7 июль 1994 йыл
- ↑
- ↑ Coblenz/ Koblicy, Sachsen Historischen Ortsverzeichnis von
- ↑ Ernst Tschernik: der Bevölkerung sorbischen Entwicklung Die. Akademie-Verlag, 1954 Berlin, str. 52
- ↑ Ludwig Elle: Lausitz Sprachenpolitik in der. Domowina Ludowe nakładnistwo, 1995 Budyšin
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Coblenz/ Koblicy, Sachsen Historischen Ortsverzeichnis von
- Coblenz — Koblicy 2018 йыл 29 октябрь архивланған.