Иркутск дәүләт медицина университеты

Иркутск дәүләт медицина университеты — Рәсәй Федерацияһы Һаулыҡ һаҡлау министрлығының «Иркутск дәүләт медицина университеты» юғары һөнәри белем биреү федераль дәүләт бюджет мәғариф учреждениеһы. Иркутск ҡалаһында урынлашҡан.

Иркутск дәүләт медицина университеты
Нигеҙләү датаһы	1919
Рәсми атамаһы	Иркутский государственный медицинский институт һәм Иркутский государственный медицинский университет
Ҡыҫҡаса атамаһы	ИГМУ
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Иркутск өлкәһе
Урын	Иркутск
Уҡыусылар һаны	5000
Баш компания (ойошма, предприятие)	Рәсәй Федерацияһы Һаулыҡ һаҡлау министрлығы
Алдағы	Иркутск дәүләт университеты
Рәсми сайт	ismu.baikal.ru
Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы	Категория:Преподаватели Иркутского медицинского университета[d]

Тарихы

Иркутск дәүләт медицина университеты Себерҙә һәм Көнсығыш Рәсәйҙә юғары медицина белеме биреүсе боронғо юғары уҡыу йорттарынан. 1919 йылдың 26 авгусында Иркутск (Көнсығыш Себер) университетының физика-математика факультетында медицина бүлеге асыла. 1920 йылдың 20 ғинуарында медицина бүлеге үҙ уҡытыу-административ берәмеккә — Иркутск университетының медицина факультетына бүленә. Күп кенә хәл арҡаһында, ғәҙәттәгесә, университеттың нигеҙләү датаһы — 1919 йылдың 27 октябре була.

Ойошторусылар боронғо урыҫ зыялылары, башлыса — Ҡазан медицина мәктәбенең элитаһы. Ойоштороусылар араһында профессор Н. Д. Бушмакин — иң ҙур анатомиясы — ул университет ректоры һәм Хабаровск медицина институтының беренсе ректоры, профессор Н. Т. Шевяков — биолог, профессор Н. Т. Ситкевич — беренсе ҡул хирургы, профессор В. А. Донской, профессорҙар А. Д. Сперанский, Н. Н. Топорков, профессорҙар М. С. һәм А. С. Малиновский һәм башҡалар була. 1921 йыл башында ғына 15 профессор була.

1929 йылда илдә юғары белем биреүҙе тулыһынса үҙгәртеп төҙөү эштәре башлана. Юғары уҡыу йорттары Наркомпрос системаһынан тармаҡ наркоматтарына күсерелә. Шул ваҡытҡа медицина факультетында ла үҙ берәмеккә әүерелдереүҙең эске зарурлығы тыуа. Шул сәбәпле 1930 йылдың яҙында Иркутск университетының медицина факультеты үҙ институтҡа күсә һәм һаулыҡ һаҡлау халыҡ комиссариаты ҡарамағына күсә.

1930 йылда институт алдында ул ваҡытта 5 йыл эшләгән һәм 1935 йылда 44 һөнәр табиптарының беренсе сығарылыш булған санитария-гигиена факультеты асыла. Күптән түгел был факультет 1939 йылда асыла. 1930 йылда эш факультеты асыла, 1931 йылда — урта медицина белеме булған һәм уҡыуын производствонан айырылмайса дауам итергә теләгәндәр өсөн киске факультет асыла. Был факультет шулай уҡ 1935 йылға тиклем эшләй. 1936 йылда институтҡа медицина һәм биология фәндәре кандидаты ғилми дәрәжәһенә диссертациялар яҡлау хоҡуғы бирелә.

1952 йылда ИГИНА стоматология факультеты асыла. Ул Иркутск стоматология институтында ойошторолған, уны ойоштороуҙа һәм эшсәнлегендә медицина институты күп йылдар дауамында әүҙем ҡатнашҡан. 1982 йылда Педиатрия факультеты асыла.

1992 йылда Иркутск дәүләт медицина институты РФ Дәүләт комитетының юғары белем биреү буйынса уҡыу йорттарын аттестациялау буйынса дәүләт инспекцияһы тарафынан үткәрелгән белгестәр әҙерләүҙең сифатын баһа биреү буйынса Дәүләт аттестацияһын уҙа. Медицина белеме буйынса уҡытыу-методик берләшмәһе бәләһе буйынса вузда белем биреүҙең университет принцибы ғәмәлгә ашырыла. Шулай итеп, сифаттарҙың һәм характеристикаларҙың комплексы бөтә медицина институтының (1995 йылдың май айында) яңы юғары сифатлы халәткә — медицина университетына күсеүе мөмкин була.

1994 йылдан башлап ул «Себер медицина журналы» («Иркутск медицина журналы»), «Йоғошло патология журналы» һәм «Себер балалары сәләмәтлеге», 2008 йылдан «Мәрхәмәт туташтары эше альманахы» журналдарын сығара. 1996 йылда университетта юғары уҡыу йортона яҡын әҙерлек факультеты асыла, ул 2008 йылдан башлап юғары уҡыу йортона яҡын әҙерлек үҙәге тип үҙгәртелә, 1997 йылда — белгестәрҙең квалификацияһын күтәреү һәм ҡайтанан һөнәри әҙерләү факультеты, 2004 йылда — «һаулыҡ һаҡлауҙа менеджмент, медицина хоҡуғы, медицина биохимияһы» факультеты, «шәфҡәт туташы эше», «Медицина биохимияһы» белгеслектәре буйынса әйҙәп барыусы уҡыу ойошторола, шулай уҡ дипломдан һуң — медицина хоҡуғы өйрәнеү буйынса әҙерлек этабында бара.

Сығанаҡтар

• Зобнин Ю. В., Калягин А. Н. Иркутский государственный медицинский университет (100 лет со дня основания) // Приангарье: год, события, люди: календарь знаменательных и памятных дат Иркутской области на 2019 год. — Иркутск : ИОГУНБ, 2018. — Вып. 52. — С. 108—116.
• Зобнин Ю. В., Майборода А. А., Калягин А. Н. Вехи истории Иркутского государственного медицинского университета на страницах газеты «Медик». К 90-летию Иркутского государственного медицинского университета. // Сибирский медицинский журнал. — Иркутск, 2009. — Т. 91. № 8. — С. 167—176.
• Иркутский государственный медицинский университет (1919—1999) / Состав. А. Г. Шантуров, Г. М. Гайдаров. Под ред. А. Г. Шантурова. — Иркутск, 1999. — 375 с.
• Иркутский государственный медицинский университет / Состав. А. Г. Шантуров, Г. М. Гайдаров. Под ред. И. В. Малов. — Иркутск, 2009. — 548 с.
• Образцов А. А., Петровский С. Ф., Калягин А. Н. 70 лет Клинической больнице № 1 г. Иркутска / Под ред. А. Н. Калягина, Л. А. Павлюка. — Иркутск, 2009. — 216 с.
• Ходос Х. Г. Деятельность кафедры нервных болезней Иркутского государственного медицинского института за 60 лет её существования (1922—1982 гг.) (К истории медицины и здравоохранения Восточной Сибири). Методические рекомендации. — Иркутск, 1983.
• Шантуров А. Г. Биографический словарь заведующих кафедрами, профессоров, докторов наук ИГМУ (1920—1995). — Иркутск: ИГМУ, 1995. — 278 с.
• Шантуров А. Г., Гайдаров Г. М. Заслуженные профессионалы России — преподаватели и воспитанники Иркутского государственного медицинского университета. — Иркутск, 1999. — 310 c.